سو دئییب دیر منه اولده آنام آب کی یوخ

یوخو اؤیرتدی اوشاقلیقدا(چاغالیقدا) منه،خواب کی یوخ

ایلک دفه کی او چؤرک(چؤره ی) وئردی منه نان دئمه دی

ازلیندن منه دوزدانه، نمکدان دئمه دی

آنام اختر دئمه ییب دیر منه، اولدوز دئییب او

قار دئییب، برف دئمه ییب، دست دئمه ییب، ال دئییب او

منه هئچ واقت بیا سؤیله مه ییب، گل دئییب او

شاعر : پروفسور زهتابی

«ادبیات کودک در آیینه اقوام ایرانی» / مصاحبه با دکتر مرتضی مجدفر

مصاحبه با دکتر مرتضی مجدفر

توضیح : ایبنا (خبرگزاری کتاب ایران) در سلسله گفت‌وگوهای خود تحت عنوان «ادبیات کودک در آیینه اقوام ایرانی»، مصاحبه‌ای با دکتر مرتضی مجدفر انحام داده که با توجه به اهمیت موضوعی آن، متن این گفت‌وگو باز نشر می‌شود.
مرتضی مجدفر در سال ۱۳۴۲ در تبریز متولد شد و دارای مدرک دکترای مدیریت آموزشی و مدرس آموزش و پرورش است. وی همچنین مدیرتولید و سر‌ویراستار علمی انتشارات پیشگامان پژوهش‌مدار است. مجدفر تا به حال آثار زیادی را به زبان فارسی و ترکی منتشر کرده است که از آنجمله می‌توان به «ازوپ در کلاس درس»، «گنج موفقیت»، «رنگین کمان پژوهش»، «۲۲۲ نکته برای پدران و مادران»، «کوچه لره سوسپمیشم»، «قارا دوواق» و «قیرمیزی سئوگی» اشاره کرد.

افزایش آموزش زبان ترکی در ایران

در دیدار فرهادی با سفیر ترکیه مطرح شد:

افزایش آموزش زبان ترکی در ایران

وزیر علوم گفت: دولت تدبیر و امید تلاش دارد روابط ایران و ترکیه در همه زمینه ها گسترش یابد

به گزارش سراج24، دکتر محمد فرهادی وزیر علوم ، تحقیقات و فناوری در دیدار با سفیر ترکیه در ایران گفت : تلاش دکتر روحانی و مجموعه دولت تدبیر و امید بر این است که روابط دوکشور ایران و ترکیه در همه زمینه ها بیش از پیش گسترش یابد .

 نویسنده : محمودرضا صدقی

بئش تومن لیق بهشتی (بهشت پنج تومانی)

 تلو تلو می خورد و می خواست درآن نیمه شب بارانی، هرچه زودتر خود را به منزل برساند، انقدر نوشیده بود که دیگر وقت و بی وقت از دستش در رفته بود، در ان حال نیمه هشیاری، ته قلبش خوشحال بود از اینکه اینبار، درشنیدن ،طعنه زدنها و تیکه پرانی های هم پیاله ای هایش، صبر و طاقتش بهتر شده بود و او هم در دادن جوابهای آبدار و لیچار گوئی کم نیاورده بود، به قول حسن سبیل: قارداش بو گئجه یاخشی دیاق ساخله دینگ! (داداش امشب خوب لنگر رو نیگر داشتی!)، دفعات قبلی تا میز پیاله فروشی رو به هم نمی ریخت، آروم نمی گرفت هر چند بابت حساب و کتاب ضرر و خسارت ته مونده جیبش هم خالی می شد

آیین نگارش مقدمه و پایه هر زبانی برای گذر از مرحله گفتاری به نوشتاری و عامل وحدت رویه است. معمولا تنظیم آیین نگارش هر زبانی با فرهنگستان و سایر ارگانهای رسمی و یا نیمی رسمی آن زبان است، اما در رابطه با زبان ترکی به دلیل فقدان چنین ارگانی چندین استاندارد شخصی در رابطه با این موضوع وجود دارد که به عنوان مهمترین آنها از مصوبات سمینار اورتوگرافی ترکی تهران می توان نام برد. بندهایی از این مصوبه هم به موضوع نحوه نوشتن کلمات دخیل در ترکی پرداخته که در ادامه به تحلیل و تکمیل آن خواهیم پرداخت.

دکتر حسن راشدی :

بیداد تبعیض نسبت به ترک های ایران / آیا فعالین مدنی آذربایجان پان تورکیست هستند ؟

ادعای عده ای تمامیت خواه و برتری طلب مبنی بر تجزیه طلب و پان تورکیست نامیدن ترکان آذربایجان که با فعالیت مدنی خود خواستار برخورداری از حقوقی همچون حقوق همکشوری های فارس زبان هستند ، ادعایی نابخردانه و ناشی از تفکرات پان فارسیستی و شوونیستی و بی اعتقادی آنان بر ابتدایی ترین حقوق انسانی ترکها و ملل و اقوام غیر فارس دیگر در ایران است! که در مطلب پایین به بررسی آنها خواهیم پرداخت.

ادامه این مقاله در اینجا

آنام تـوُمـروُس، آتا تـئیـمـوُره،    عموم جـوْوخان، دایی نادیره

سلام اوْلسوُن سلام اوْلسوُن،  ده‌ده‌قوْقوُددان قالان ﮐﯚﻟﺘﯚره

 * * *

ﺗﯚرک شاعیــریم موله‌وییه،        فراغی مخــتومــــقولـویـه

سلام اوْلسوُن سلام اوْلسوُن،  سولطان محمود غزنه‌وییه

 * * *

 بیزیـم اؤلکه ده ﭘـﯚسـیانـــا،     دﯙشمنه قارشێ عوصیانــا

 سلام اوْلسوُن سلام اوْلسوُن، ﺗﯚرک اؤلکه‌سی خوْراسانـا

 * * *

 قوشار : ؟؟ با تخلص مشهد تورکو 1394

یاکامُوز (انعکاس نور ماه در روی آب دریا) زیباترین کلمه جهان
از نمونه کلمات اصیل ترکی که در هیچ زبانی معادل ندارد، کلمه " یاکامُوز "، است. این کلمه در ترکی به معنای انعکاس نور ماه در روی آب دریاست، که شب ها در روی آب مانند چشمک زنی می درخشد. این کلمه در زبان ترکی به معشوق نیز اطلاق می شود. این کلمه از طرف هییت زبان شناسی آلمان به عنوان زیباترین کلمه جهان در سال ۲۰۰۷ ( ۱۳۸۷) برگزیده شد.

 

شاعر : ترجیع بندی از استاد محمّد فضولی در وصف بهار

گتیر  ساقی  قدح  کیم  باغ و صحرا  لاله زار اولدو

عجب فصل خوجسته موسم و  خوش روزگار اولدو

(ساقی ! قدح می بیاور که باغ و صحرا پر از لاله شد و عجب فصلفرخنده و روزگار خوشی شد)

شکوفه برگی توپراغ اوزره سیمین برگ لر دیر کیم

اساس عیش خلق اول خیشتلردن اوستوار  اولدو

(برگ های شکوفه همانند برگهای نقره فام روی زمین قرار گرفته و پایه ی زندگی مردمبر آن خشت ها استوار شده است)

مقدمه ای بر کتاب  تمثیل گنجینه کنایات و مثل های ترکی خراسانی

جناب بهبود مرادی ویراستار کتاب « تمثیل گنجینه کنایات و مثل های ترکی خراسانی » مقدمه ای بر این اثر نگاشته اند که در زیر آن را می خوانیم :

بنام خدای زیبایی آفرین

ادبیات و موسیقی (شیفاهی ادبیات) در واقع شناسنامه یک قوم تلقی شده برای شناخت پیشینه هر قوم آسان‌ترین راه به نظر می‌رسد. چون که ملت‌ها در قرون متمادی عنعنه و فولکلور خود را در قالب شعر و موسیقی و ضرب‌المثل‌ها برای ما به یادگار گذاشته‌اند. در بین اقوام شرق ملت ترک دارای پیشینه‌ای درخشانی بوده همواره نطقه‌ی قوت سیر تکامل بشری بوده‌اند. از جوانمردی و دین باوری گرفته تا در میدان علم و دانش سرگردنی بالایی از اقوام پیرامون خود داشته‌اند.

آبشار حمید بجنورد

 آبشار حمید بجنورد یکی از آبشارهای بسیار زیبای استان خراسان شمالی است که در محور بزرگراه بجنورد به شیروان -فاروج در کیلومتر ۱۰، قرار دارد.

این آبشار زیبا همراه با طبیعت بکر کوهستانی و پوشش گیاهی پراکنده در نزدیکی روستای حمید واقع شده است. برای دیدار از آن باید حدود یک ساعت پیاده به سمت جنوب روستا ادامه مسیر داد. ارتفاع این آبشار در حدود ۲۵ متر است.

آبشار حمید با ارتفاعی بیش از ۲۵ متر همواره مورد توجه گردشگران ورزشکاران و خانواده بوده است. آب این آبشار از روستای آبچور سرچشمه می گیرد و پس از چندین کیلومتر و عبور از مناطق مختلف در کوهستان های حمید جلوه ای از زیبایی طبیعت را به رخ بینندگان خود می کشد.

تقسیم بندی ساختاری زبان ها

تقسیم بندی ساختاری زبان : به طور کلی زبان شناسان، کلیه زبان ها را از نظر ساختاری به چهار دسته تقسیم می کنند که عبارتند از : زبان های قالبی، تحلیلی، هجائی و التصاقی.

 زبان های قالبی : که به نام های زبانهای تصریفی نیز مشهورند به زبان هائی گفته می شود که در آن ریشه کلمات در قالب ها و ابواب مختلف صرف می شود و هنگام صرف عناصر از هم منفک می شوند و با حروف دیگر ترکیب می گردند، ولی از بین نمی روند . مثلا در زبان قالبی عربی از ریشه عمل عناصر ع؛ م و ل هنگام صرف از یکدیگر جدا می شوند بدون آنکه از بین بروند و از آنها کلمات عامل، معمول، مستعمل، اعمال، معامله و ... ساخته می شود. 

هفت سین عربی در دوران پارسیان باستان

در سال های اخیر، با فرا رسیدن عید سال نو شمسی در ایران جنبش هفت‌سین گذاری به راه افتاده است. برخی رسانه‌های فارسی‌ زبان ایران و ناسیونالیست های ایرانی- پارسی نیز در اقدامی همسو، آیین هفت‌سین گذاری در ایام عید سال نو که عبارت است از چیدن نمادین هفت چیز که با حرف " س " شروع بشود را به دوره‌ی باستان و پیش از اسلام مرتبط می‌دانند. این در حالی است که پدیده‌ی موسوم به " هفت‌سین " که از دو کلمه‌ی " هفت " و " سین " تشکیل یافته این است که فارغ از عدد هفتی که در میان همگان خوش یمن شمرده شده است، تلفظ "سین" برای نام دوازدهمین حرف از الفبای عربی در دوران پس از اسلام و رفته-رفته با تعالیم عربی- دینی به ممالک موسوم به کشور ایران کنونی راه یافته است و بعدها و به تدریج در فارسی نیز این چنین جا افتاده است. بنابراین فرضیه‌ی " هفت‌سین باستانی " که مربوط به پیش از اسلام باشد در همان ابتدای به ساکن ترمزش کشیده می‌شود و دیگر به ریشه‌یابی‌های مشابه و دیگر نظریات نمی‌رسد و در اینجاست که " قضیه‌ی چه کنم چه کنم؟ " آغاز میشود. اما مسئله در اینجا تمام نمی‌شود بلکه تعدّد این سین ها که گاه به عدد 20 و حتی بیشتر هم می‌رسد و از میان آنها هفت‌تایش بطور سلیقه‌ای انتخاب می‌شوند نیز خود بحثی است که فلسفه‌ی آن در دوره‌ی معاصر را با سوال بی پاسخی مواجه می‌سازد.

تقسیم بندی ساختاری زبان

تقسیم بندی ساختاری زبان : به طور کلی زبان شناسان، کلیه زبان ها را از نظر ساختاری به چهار دسته تقسیم می کنند که عبارتند از : زبان های قالبی، تحلیلی، هجائی و التصاقی.

 زبان های قالبی : که به نام های زبانهای تصریفی نیز مشهورند به زبان هائی گفته می شود که در آن ریشه کلمات در قالب ها و ابواب مختلف صرف می شود و هنگام صرف عناصر از هم منفک می شوند و با حروف دیگر ترکیب می گردند، ولی از بین نمی روند . مثلا در زبان قالبی عربی از ریشه عمل عناصر ع؛ م و ل هنگام صرف از یکدیگر جدا می شوند بدون آنکه از بین بروند و از آنها کلمات عامل، معمول، مستعمل، اعمال، معامله و ... ساخته می شود. 

ایل بایرامی و یا همان ارگنه گون روز ملی تورکان

امسال  سال۴۶۵۳   با احتساب تاریخ ارگنه گون میباشد. ۴۶۵۳ سال قبل در چنین روزی ملت تورک مجددا با رهبری قیزان خان از تاریکی رهایی یافته و به روشنایی رسیده اند.

 ارگنه گون یکى از میراث تاریخی تورک ها می باشد. در این واقعه تورکان در سرزمین مرتفعى که دورادور آن با کوه هاى صعب العبورى محصور بود به مدت ۴۰۰ سال زندگـى می کنند. یعنی بعد از جنگ به مکانی می رسند تاریک و صعب العبور! و تاریک بسیاری از پسران ایلخان یا می میرند یا اسیر می شوند اما قازان خان زنده می ماند و با لشگر و ارتش خود در راه برگشت به یک مکان غار مانند تاریک می رسند که گویا کوه های اطرفا فلزی بودند به راهنمایی یک اهنگر به کشف آهن موفق شده شروعه به ذوب کردن کوه ها میکنند تا از انجا خلاصی یابند! در نهایت از تاریکی به روشنایی رسیده و روز آزادی خود را ارگئنه گون یعنی مرد خورشید نو نام می نهند! ارگنه گون یکى از میراث ماندگار تورکان اوغوز بشمار میرود.

قایناق : گاماج