خوراسان ﺗورکلرین دیل و کولتورلری

زبان و فرهنگ ترکان خراسان

یاغیش و آغیش

+0 به یه ن

یاغیش ” سؤزجویون بیر دوشونون.

ایلک شئی گؤیدن گلن تانری برکتی گلیر اینسانین آغلینا. داها درین دوشونسک، آنلامینین داها دا گئنیش اودوغونو آنلاماق چوخ دا چتین دییل.

بو سؤزجوک اگر آد اولاراق ابشلنسه، فارسجادا “ باران ” و یا اینگلیسجه‌ده “ rain ” اولان سؤزجوک‌لرین آنلامین داشیار. آمما اگر فعل اولسا نئجه؟!

بلی! دوشوندویونوز کیمی، یاغماق یانی یوخاریدان یا اوست‌دن آلتا دوشمک. اؤرنک اوچون :

یاغیش یاغماق. قار یاغماق. داش یاغماق.

بونلاری یازدیم کی یئتیشم “ آغیش ” سؤزجویونه.

“ آغیش ” یعنی یئردن یوخاری قالخماق. معنوی آنلامدا، اولغونلاشماق و کمالا چاتماق و مادی باخیشدان سا “ تبخیر ” و یا “ فوران ” دئمک دیر. بعضی سؤزلوک لرده “ ثروت ” و “ وارلیق ” آنلامی دا یازیلیب.

هر حالدا گؤزل سؤزجوک دور. “ یاغیش ”، “ آغیش ” ای بیلدیکدن سورا داها دا گؤزللشدی منیم گؤزومده. بوندان بئله داها چوخ دوشونه‌جه‌یم سؤزجوک لرین آنلامین.

سؤزلوگ :

یاغ : 1- روغن 2- بن مصدر " یاغماق " بمعنای باریدن

یاغیش : باران

یاغمور، یاغمیر : 1- بارندگی 2- گل و لایی که بر اثر بارش باران بوجود می آید.

یاغی : یاغی، سرکش، آنکه مانند باران سیل آسا بر حکومت مرکزی بتازد.

آغ : 1- سفید 2- ریشه مصدر " آغماق " که در ترکی قدیم به معنی بالا آمدن ، سرزیر شدن مایعات بر اثر جوشش، سنگین و وزین شدن، به پهلو غلطیدن و.... بوده است

قایناقلار :

1- قاشقایی سؤزلوگو - مردانی رحیمی

2- بوعچا سیته سی – بهنام عظیمی

...............

یاغیش یاغیر داشلارا٬

کیرپیک دگیر قاشلارا٬

دیئن اؤچان قوشلارا ٬

آپارسین بیزدن سلام ٬

وفالی یولداشلارا.) آلتین قوچانلی)


آچار سؤزلر : سٶزلوگ,