گفتگو با اسماعیل مددی در باره ضرب المثلهای ترکی
گفتگو با اسماعیل مددی در باره ضرب المثلهای ترکی
جای خالی تحقیقات فولکلور در ضرب المثلهای ترکی
متاسفانه ما فولکلور شناس متخصص نداریم و اگر هم افرادی تحقیقاتی داشته اند، موادخام تحقیق برای دانشگاهها بوده است. برای شناساندن ضرب المثل ها، تحقیقات جامع و تخصصی نیاز است تا بر ماندگاری فولکلور و ضرب المثلها تاثیرگذار باشد.
فولکلور مجموعهای از آداب و رسوم، فرهنگ و افسانه و اسطورههای یک ملت است و هر ملتی میکوشد این میراث گرانبها را که با زندگی اش درآمیخته حفظ کند، انتقال دهد و آن را گرامی دارد. فولکلور به اندازهای گسترده است و پیشینه دارد که اگر کسی همت کند و به تحقیق در هر یک از آن زمینهها بها دهد، حاصل آن کتابهای قطوری خواهد بود. یکی از زیرشاخههای فولکلور ضرب المثل است که در زبان ترکی به « آتالارسؤزو » شهرت دارد. در حقیقت ضرب المثل نوعی نصیحت غیر مستقیم است و به همین دلیل زودتر و راحت تر از صحبت مستقیم در ذهن مخاطب تاثیر میگذارد، اما با وجود کاربردهای فراوان آن در زبان ترکی از سوی محققان مورد توجه قرار نگرفته است. دراین زمینه با «اسماعیل مددی» متخصص زبان و ادبیات ترکی گفت و گو کردیم.
ضرب المثلها چرا به وجود آمدهاند؟نحوه زندگی انسانها نیازهای ویژهای را به دنبال دارد. درگیر و دار روابط انسانها با یکدیگر و حوادثی که پیش میآید، تجربهها از نسلی به نسل دیگر انتقال مییابد تا تکرار نشود. ضربالمثلهایی که سینه به سینه به ما رسیده اند و در مواقع لزوم برای تلنگر زدن آنها را به کار میبریم نتیجه تجربهای است که نسلهای قبل از ما داشته اند.
چه عواملی سبب اشتراک ضربالمثلها در فرهنگهای مختلف است؟
نحوه زندگی، حوادث تاریخی، روابط متقابل فرهنگی و استیلای یک قوم بر قوم دیگر میتواند از این عوامل باشد.
توجه به ریشه ضرب المثلها چه اهمیتی دارد؟
هر چقدر ضرب المثلهای هر زبان زیاد باشد، قدمت تاریخی آن زبان و ملت بیشتر است. همانطور که برای تشخیص سن یک درخت حلقههای تنه آن را بررسی میکنند، برای تشخیص قدمت یک زبان نیز تعداد ضرب المثلهای آن زبان مورد توجه قرار میگیرد. زبان ترکی با ۲۵ لهجه غنیترین ضرب المثلها را دارد.
آیا منابعی درباره ضرب المثلهای ترکی وجود دارد؟
بله، منابعی چون « مقایسه اللغتین »، « قوتادقوییلیک »، « دیوان لغات الترک » و « دده قورقود » منابع سودمندی در باره ضربالمثلهای ترکی هستند.
نقش تحقیقات فولکلوریک در شناساندن ریشه ضرب المثلها چیست؟
متاسفانه ما فولکلور شناس متخصص نداریم و اگر هم افرادی تحقیقاتی داشته اند، موادخام تحقیق برای دانشگاهها بوده است. برای شناساندن ضرب المثل ها، تحقیقات جامع و تخصصی نیاز است تا بر ماندگاری فولکلور و ضرب المثلها تاثیرگذار باشد.
منبع :
دورنا نیوز
همشهری