تاریخیمیزی یئنیدن اوخویاق

محمد رضا خیری فام

     من «تاریخ یالاندیر» دئینلرین سؤزونو اینانمیرام. آنجاق تاریخین یالانلارلا دولو  اولدوغونو  اینانیرام . بئله  بیر دورومدا  آراشدیریجیلارلا  تاریخچیلرین گؤرولری چوخ زور و  چتیندیر. اونلار گئرچکلری ، یالان و افسانه لرله  دولو اولان تاریخسل بلگه لردن  سئچیب آییرمالیدیرلار. بونو دا هر کس باجارماز، هر  باجاران ایسه  ائله مز.  چاغداش تاریخیمیزده  ده چوخلو  یالانی چوخ، دوغروسو آز، دیرسیز کیتابلار، هابئله یالانی یاخود یالنیشی آز اولان دیرلی یازی و کیتابلار  یازیلیر. آنجاق اوخوجو دا  آییق- ساییق اولوب هر یازینین دوغرو-دوزگون اولدوغونو اینانمامالیدیر.

      گونوموزده اولان باغلانتی آراجلاری، کئچمیشده اولمادیغینا گؤره هم ده یولجولوقلارین چتین اولوب اوزون سورمه لر اوچون ایلیشگیلر آز اولوب، خبرلر و بیلگیلر آز و گئج یاییلیردی. بو دؤنملرده چوخلو یازار یا  تاریخچیلرین یازیلاری اؤز بیلگی، دوشونجه و آلدیقلاری خبرلرین چرچیوسینده اولوردو. اؤته یاندان بو یازیلار یازارین و اونون باغلیی اولدوغو اولوسون اینام و اینانجلاری ائتگیسینده ایدی. هم ده یازارلارین بؤیوک چوخونلوغو سارای یازارلاری اولوردولار. کسینلیکله اونلار حاکمییتین گؤستریشی ایله اؤز اولوسلاری و اؤزللیکله حاکمییتین قازانجلاری و ایستکلری اساسیندا و دوشمنلرین زیانینا یازیب، گرکن یئرلرینی ده  دییشدیریردیلر. بللی اولان کیمی داوا - دالاش آلانیی اولان کئچمیش دونیادا، دوستلوقلار آز، دوشمنلیکلر  ایسه اولدوقجا چوخ ایمیش. بئله بیر دورومدا تاریخینی یازمایان اولوسلارین تاریخیندن اولان بلگه لرین نئجه اولدوغو بللیدیر.

   

چوخ آجیناجاقلیدیر کی، بیز ده تاریخیمیزی اؤزگه لر و حتی دوشمنلریمیزین قایناقلاریندان اؤیرنیریک. چون کی، تورکلر تاریخ یارادان اولوبلار آنجاق تاریخ یازان اولماییبلار، دئیه بیلمه سک ده آز یازدیقلارینی دئیه بیله ریک. اؤرنه یین هون تاریخینی اؤیرنمک اوچون زامان- زامان تورکلره دوشمن اولان، چین قایناقلارینا باخمالیییق. بوگون آرتیق بیز« تاریخی یازماق تاریخ یاراتماق قدر اؤنملیدیر» دئینلرین سؤزونون بوتونلوکله دوغرو اولدوغونو دوشونوروک.

     تاریخین بعضی دؤنملرینه گؤره، بیلگیلر آز و یئترسیزدیر. بو ایسه بعضی لرین، تاریخی ایسته دیکلری کیمی یوزوب اونون- بونون چیینینه چیخماقلا اؤزلرینی بؤیوک گؤسترمه لرینه یول وئریر. اؤرنه یین الیمیزه چاتان بیلگی لرین آزلیغیندان، بو گون هیند- آوروپا دیللی ائرمنی یا دا اؤزلری دئمیشکن هایلار، اکلملی (التصاقی) دیللی اورارتولارا یییه لنمک ایسته ییرلر. آنجاق همین یئترسیز بلگه لر ده اونلارین ادعالارینین یالنیزجا بوش بیر سؤز اولدوغونو گؤستریر.

     سون ایللرده تورک تاریخی، اؤزللیکله آذربایجان تورکلرینین تاریخینی اویدوران کیتابلارلا یاناشی، بلگه لره سؤیکه نن بلگه سل کیتابلار دا کؤچورولوب، چئوریلیب و یازیلیبدیر. بونلارین چوخوندان تاریخیمیزه  گؤره  ماراقلی بیلگیلر الده ائتمک اولار. بونلارلا یاناشی تورکیه و آذربایجان کیمی قارداش و قونشو اؤلکه لرده ده چوخلو ساییدا ایشیق اوزو گؤرموش بلگه سل کیتابلار واردیر. بونلارین چوخو تاریخیمیزین بیر بؤلومونه ایشیق ساچیر.

    هر اولوسون تاریخی او اولوسون کؤکو و کیملییی اولدوغونو بیلیریک. اما بیز زنگین و اؤیوندوروجو کئچمیشیمیزی اوخویوب اؤیرنمکله، آوروپادا دونیا ساواشینا ندن اولان میلیونلار اینسانین جانینی آلان آریاچیلیق کیمی سویچو دوشونجه لرین دوزاغینا دوشمه مه لیییک. بیز تروریستی، فاشیستیی، شوونیستی و سویچو گروپ و پارتییالارین هابئله حاکمییتلرین ساغیشینی (حئسابینی) اولوسلاردان آیری بیله رک بوتون اینسانلارین هانسی بویالی اولوب هانسی اولوس، دیل یا اؤلکه یه باغلی اولدوغونا باخمایاراق، تن اولدوقلارینا ایناناراق اونلارا سایغی ایله یاناشیب هئچ بیر اولوسون بیزه دوشمن اولدوغونا اینانماییریق.

     تاریخی اوخویوب اؤیرنمک، کئچمیشده یاشاییب گله جه یی اؤز باشینا بوراخماق آنلامیندا دئییل. بلکه بیز کئچمیشیمیزی گله جه ییمیز اوچون اؤیرنمه لیییک. پولشالی یازار کاپوشینسکی دئییر:

      «تاریخسل ذهنیتیی اولان توپلوملار کئچمیشه یؤنه لیب بوتون تپر (انرژی) و دویغولارینیی چوخ زاماندان اونودولموش طنطنه لی دؤنملرینه قویورلار. اونلار ایلکین افسانه لرله شجره لر دونیاسیندا یاشاییرلار. تاریخسل توپلوملاردا گله جه یین اونلارا کئچمیش کیمی هیجانی اولمادیغی اوچون گله جکدن دانیشا بیلمه ییرلر. اونلار، بوتون سؤز- سؤیلمی اسکی بیر ساواشدان اونودولاسی اولمایان بیر هیاجانلا  دانیشان قوجا چئرییه( عسگره ) بنزییرلر.»

     بیز کاپوشینسکی دئیه ن چئرییه چئوریلمه مه لیییک. بیز کئچمیشیمیزه سؤیکه نه رک چاغیمیزدا یاشاییب، گله جه یی  دوشونمه لیییک.