صدرالعظم ائششک
+0 به یه ن
صدرالعظم ائششک
یازار : عزیز نسین
کؤچورن : عباس ائلچین
بیر وارمیش، بیر یوخموش. اول زامان ایچینده، قلبیر سامان ایچینده، بیر زامانلار مملکتین بیرینده بیر پادشاه وارمیش. بوتون پادشاهلار کیمی مملکتین بیرینده کی بو پادشاهین دا، اؤز زامانینا گؤره، چالغیچی و رقاصه‌لردن جوت- جوت، بئش- اون آروادی، خیدمتچیلری، نؤکرلری، یالاتاقلاری و داها فیلان فیلانلاری وارمیش.
مملکتین بیرینده کی بو پادشاه، هر زامان و هر یئرده کی پادشاهلار کیمی، آچیلیش تؤرنلرینه قاتیلماق، سان رسملرینده سلام وئرمک، باشقالاری نین یازدیغی نیطق لری اوخوماق، سیاحت ائتمک کیمی چوخ اؤنملی مملکت ایشلریندن واخت تاپا بیلدیگی زامانلاردا اوْوا چیخارمیش.
اوْو ماراقلیسی پادشاه، یئلدن نم قاپار جینسدن اولدوغوندان، اؤزل اورمانیندا اؤزل اولاراق یئتیشدیریلمیش، اؤزل حئیوانلاری وورماق اوچون اوْوا چیخمادان، مونجّیم باشی چاغیرار،
- بوگون هاوا نئجه اولاجاق؟.. دئیه سوروشارمیش. مونجّیم باشی دا هر زامان بو سورغونو بئله جوابلاندیرارمیش :
- حشتملی افندیمیز، سایه‌نیزده مملکتیمیزین هاواسی هر زامان گونلوک گونشلی‌دیر. نئجه ایراده و فرمان بویورولورسا، البته هاوا دا ائله اولور افندیمیز.
پادشاه، هر پادشاه کیمی شکّیلی اولدوغوندان، مونجّیم باشیسینا گوونه بیلمز، بیر ده صدرالعظمه سوروشارمیش:
- بوگون هاوا نئجه اولاجاق؟
قولاغی‌نین قیلی بئله آغارمیش قوجا صدرالعظم، گؤبگینه چاتان آق ساققالی، پادشاهین آیاقلارینا دیَنه قدر أییلیر،
- سایه-ای شاهانه ده گرک مملکت ایچینده، گرک مملکت دیشیندا، گرک سیاسی هاوا و گرک بوتون هاوالار ماشاللاه چوخ یاخشیدیرلار دئیرمیش.
قوشقولو پادشاه بیرر کره ده او بیری وزیرلرینه هاوانی سوروشار، اونلار دا،
- اوفوق چهرایی، هاوا آیدین... آللاه سیزی باشیمیزدان اسکیک ائتمه‌سین سیز دایم و قایم اولدوقجا باشقا تورلوسونون اولماسینا ایمکان می وار افندیمیز؟ دئیرمیشلر.
پادشاه دا آرتیق بوتون بو بیلیم و دوؤلت آداملاری‌نین سؤزلرینه اینانار، اؤز ایراده و قودرتینه گووه‌نر، اوْو تاخیملارینی خاص بنده‌لری‌نین بئلینه یوکلر، اؤنجه پولیسی، ژاندارماسی، آرخادا موحافیزی، یانلاردا قوروجولاری، فدایلری، اؤنجولری، آردچیلاری، سیویللر، رسمیلر، اؤزو ده بوتون بونلارین اورتاسیندا، دئیه، گوله، اگله‌نه، اؤزل اورمانیندا، اؤزل اولاراق یئتیشدیریلمیش، اؤزل حئیوانلاری اوْولاماغا گئدرمیش.
گل زامان، گئت زامان، یئنه گونلردن بیرگون پادشاه، مونجّیم باشیسینا، صدرالعظمینه، وزیرلرینه، شئیخ‌‌الایسلام و رئیس‌الکاتیب حضرت لرینه، قیزلار آغاسینا، باش مابئینچی‌یه، هامیسینا بیر- بیر و روتبه‌لری‌نین سیراسینا گؤره او گونکو هاوانین دورومونو سوروشدوقدان و هامیسیندان دا، " - افندیمیزین سایه‌سینده بوگون هاوا دونندن گوزل اولاجاق! " جاوابینی آلدیقدان سونرا یولا چیخمیش.
هر نه قدر پادشاهین کئچه جگی یوللاردا بیر آی اؤنجه‌دن آراما-داراما ائدیلمیش، خالقدان هر کیم وارسا قوْوالانمیش، اوزاقلاندیریلمیشسا دا، هر نئجه‌سه بیر آغاجین دیبینده بیر کندلی ائششگی ایله بیرگه قالمیش.
پادشاه، حیاتیندا هیچ کندلی گؤرمه‌دیگی اوچون، یولو اوستونده بو ییرتیق-پیرتیق چوللار ایچینده کی آیاق یالین یاراتیغی هئچ‌بیر جانلی‌یا بنزتمه‌میش:
- سن کیمسن؟ این‌سن‌می؟، جین‌سن‌می؟ دئیه سوروشموش. کندلی ده،
- نه اینم، نه جینم. من ده سنین کیمی بنی آدمم... دئینجه پادشاه،
- بو نه گوستاخلیق؟ دئیه کوکره‌میش. منیم جینسیمدن بئله کیمسه‌لر اولا بیلمز. تئز وورون کلّه‌سینی!
جللادباشی، بالتاسینی کندلی‌نین پادشاه فرمانینا قارشی قیلدان اینجه بوینونا ایندیررکن پادشاه،
- دووور! دئیه باغیرمیش. ای قونوشماسی آز چوخ اینسانا بنزه‌ین عجاییپ یاراتیق؟ سندن بیرشئی سوروشاجاغام. اگر بیلیرسن جانینی باغیشلارام. بوگون هاوا نئجه اولاجاق؟
کندلی ده،
- بیرآز سونرا کولکلر اسه‌جک، فیرتینا قوپاجاق، یاغیش باشلایاجاق، هر یئری سئللر آپاراجاق!... دئمیش. بو سؤزلره بوسبوتون اینجیین پادشاه،
- اوْلان خاین! دئیه باغیرمیش، سن بیلمزسن می کی من ایراده ائیله‌مه‌دیکده مومکون دئییل بو هاوا پوزولا؟ پادشاه اوْودا ایکن نئجه یاغیش یاغارمیش؟ تئز باغلایین بونو قاتیر قویروغونا!
کندلی‌نین ائششگینی بیر قاتیرین قویروغونا، کندلینی ده ائششگین قویروغونا باغلامیشلار، یوللارینا یوروموشلر. بیر قورشون آتیمی گئتمیشلر، هاوا بیردن توتولموش، بولودلار قارارمیش، شیمشکلر چاخماغا، ایلدیریملار دوشمگه، گؤی گورولداماغا باشلامیش... بیر فیرتینا، بیر یاغیش کی، هر یانی یئللر اوفورور، سئللر سوپورور.
جانینی چتینلیکله قورتاران پادشاه، اؤزونو سارایا چاتدیرمیش. ائله قیزمیش کی، بیله‌سینه یانلیش هاوا راپورو وئرن مونجّیم باشیسینی، صدرالعظمی، وزیرلرینی، هامیسینی عزل ائتمیش. بیر قیسیمی‌نین کلّه‌سینی اوچورتموش. سونرا بیله‌سینه هاوانین پوزولاجاغینی سؤیله‌ین کندلینی حوضورونا چاغیرتمیش. قاتیر قویروغوندا سوروکلنمکدن بیتکین، تیتره‌ین کندلی‌یه، صدرالعظم‌لیک موهرونو وئریب،
- سنی صدرالعظم ائتدیم. دئمیش. بیر زامان کندلی صدرالعظم‌لیک ائتدیکدن سونرا، بیرگون پادشاهین عاغلی باشینا گلمیش، صدرالعظم کندلینی حوضورونا تکرار چاغیریب،
- سن یاغیش یاغاجاغینی هارادان بیلدین؟ دئیه سوروشموش. کندلی ده بو قارشیلیغی وئرمیش :
- افندیمیز، ائششگیمین قولاقلارینا باخینجا قولونوز هاوانین نئجه اولاجاغینی آنلارام. اگر یاغیش یاغاجاقسا، داها اؤنجه دن ائششگیمین قولاقلاری ساللانار دوشر. من ده او گون یاغیش یاغاجاغینی آنلارام.
پادشاه او زامان اؤز-اؤزونه،
- نه غفلت. " دئیه سؤیلنمیش. دئمک هاوانی بیلن کندلی دئییل ائششک ایمیش. بو قدر صدرالعظمی، وزیری ووزراسی بیر ائششگین بیلدیگینی بیلمیرلر. من ده زاواللی ائششگین حاققینی یئدیم. مگر کندلینی دئییل، ائششگی صدرالعظم ائتملی‌ایمیشیم.
همن کندلینی عزل ائدیب، یئرینه ائششگی صدرالعظم ائتمیش. هاوا یاخشی اولاجاقسا ائششک دادلی دادلی آنقیریرمیش. یاغیشلی اولاجاقسا قولاقلاری دوشرمیش. فیرتینا اولاجاقسا قویروغونو ساللارمیش.
پادشاه، ساواش ائلان ائده‌جگی، سفره، سیاحته چیخاجاغی، اوْوا گئده جگی زامانلار صدرالعظم ائششگین قولاغینا، قویروغونا باخار، آنقیرتیسینی دینلرمیش. ائششگین آنقیرتیسیندان دیشاری چیخمازمیش.