خوراسان ﺗورکلرین دیل و کولتورلری

زبان و فرهنگ ترکان خراسان

آداب ترکان اهر در شب چله

+0 به یه ن

 

اهرین چبلله دب لری : آداب ترکان اهر در شب چله  

آداب مردم اهر در شب چله به نوشته سید ابوالقاسم انجوی شیرازی و ترجمه به ترکی توسط علیرضا ذیحق :

اهرده چیلله گئجه‌سی قوغون قارپیز یئمک اونودولماز و عمل‌لری کئچن‌لرده نار، آلما و پرتقال‌دا اونا آرتیریب شامی یئدیک دن سونرا کورسونون اوزه‌رینه سوفره آچیب قوغون قارپیزی مئجمه‌ئی‌ده گتیریب سوفره‌یه قویارلار. ائوین آغ ساققالی بیچاقی أله آلیب «بسم‌الله الرحمن الرحیم»دئیه‌ر و باشلایار قوغون قارپیزلاری دیلیم- دیلیم کسیب هره‌نین پایینی وئرمه‌یه. آمما یئمک دن قاباق، دوعا اوخونار وهامی لیقلا آمین دئیه‌رلر. دوعا لاریندا بئله دیئله‌رلر:«آللاه بیزیم شهریمیزه و مملکتی‌میزه برکت وئر. قاباغا گلن باهاری یاغیشلی ائله. بو شلولارین بورجون یئتیر و بیزیم عائله میزی بوتون یئرگوی بلاسیندان محفوظ ائله. کسبی میزه رونق وئریب ایشی میزه برکت سال» دوعادان سورا یئمه‌یه باشلاییب گئجه نی دئییب گولوب ا‌ی‌له‌نرلر.

چیلله گونو نیشانلی‌لار، آداخلی لارینا خونچا یوللویارلار و بوتون دوست – قوهوم لار خونچالاری حاضریلاماقدا کمک لیک ائده رلر. هر خونچا عبارتدیر بیر بولوت یاخشی شیرنی، بیر بولوت پرتقال، بیر بولوت آلما، بیر بولوت نار، بیر دانا آینا ایله ایکی طاقه یاخشی پارچا و چادیرالیق ایله کؤینک‌لیک دن. بونلاری دامادین یاخین دوست و قوهوم‌لاری گلینه یوللایارلار.دامادین اؤزوده مخصوص بیر خونچا توتوب بیر ایکی قواره یاخشی پارچا و قیزیل قولباق یا قیزیل بویونباغی‌ایله بیر لیکده یوللایار. بیر مئجمه‌ئی ایسه شام تداروکی گؤره‌رلر کی عبارتدی ایکی- اوچ بولوت پیلوو ایکی- اوچ دانا قیزارلانمیش تویوق.

چیلله آخشامی دامادین یاخین قوهوملاری آروادلی اوشاقلی بیر یئره ییغیشیب میوه و شیرنی یئدیک دن سونرا چالیب اوخوماقلا دلخوشلوق ائده‌رلر. گون باتانا یاخین خونچالاری حامبال‌لارین باشینا قویوب ایکی آرواد ایله بر لیکده گلین گیله یوللایارلار.

خونچا گتیره‌نلرین شردانا و زحمت‌ یانالاری گلین ین عائله سی طرفیندن وئریله‌ر و خانیملاردا خونچالاری تحویل وئردیک دن سونرا «موبارک اولسون» دئییب قاییدارلار.

خونچالارین ساییسی دولتلی‌لر آراسیندا اون بئش دن آز و قیرخ دان چوخ اولماز کی ائوه یئتیرجک قوهوم قونشو مبارک اولسونا گلیب شیرنی و میوه‌لردن یئیه‌رلر.

أرلیک قیزلار و سوبای اوغلانلارکی گؤیول لریندن ائولی لیک کئچیر چیلله گئجه سی فال آچارلارو گله جکده حیات یولداش لاری‌نین هانسی اخلاق و روحیه ده اولدوقلارینا خاطیر نیت ائده‌رلر. بئله لیک له کی نارین باشینی ائله اهمال و یوموشاقلیق لا کسرلر کی ناردانا لارینا توخونمایا. توخونورسایئنی دن نیت ائتمه‌لی و نار کسمه‌لی دیلر. سونرا ناری دادارلارکی شیرین اولورسا دئیه‌رلر گله جکده کی أر یا آرواد لاری گولش قاباق و گولر اوزلو اولاجاق. تورش اولسادئیه‌رلر: «وای گونوموزه کی أر یا آروادیمیز قاش قاباقلی اولاجاق».