نویسنده : محمد عرب خدری

قابل توجه محققین محترم درگزی :

درگز شهرستانی مرزی واقع در شمال خراسان رضوی می باشد. در رابطه با وجه تسمیه نام درگز نظر های فراوانی بیان شده و مطالب زیادی نوشته شده است.

گروهی می گویند شهر دارا گرد را تیرداد پادشاه دوم اشکانی بنا نهاد که به مرور به داراگرذ و درگز تبدیل شده است، و یا گروهی معتقدند چون در این محل گز فراوان می روئیده به همین سبب نام دره گز برآن نهاده شده است.

ولی اگر توجه نمائیم زبان مردم این دیار از قدیم الایام ترکی بوده و در لغت ترک، درگز هم معنی است با کلماتی مانند : درگه، درگی، درمه ک، درمک به معنی چیدن و جمع کردن، مخصوصا چیدن محصولات زراعی و درو کردن است.

توجه دارید در محلی که برای مثال اسفناج خودرو فراوان روئیده می گویند : اْتور اوْر = بنشین و درو کن. بسیاری از گیاهان خودرو را در این محل به فراوانی داریم.

باتوجه به این معنی آیا نمی توان گفت که درگز بعلت وضعیت خاص جغرافیائی و آب و هوائی، منطقه حاصلخیزی بوده و محصولات زراعی به وفور درآن به دست می آمده است، به همین علت نام درگز بر آن نهاده شده است؟ با این منطق نام آن درگز خواهد بود نه دره گز و یا چیز دیگری. این مطلب مطالعه و پیگیری افراد محقق محلی را می طلبد.

منبع وبلاگ : بهاریه

یک نظر از بخش نظرات در ارتباط با وجه تسمیه درگز :

البته فرمایش شما متین و برازنده است بنظر ما در زبان ترکی " درگز " از مصدر درماق گرفته شده است.

در آذربایجان به وسیله ای با آن گیاهان علوفه ای را درو می کنند ده ر گه ز (درگز) می گویند. به نظرما علام (ز) همچنان که می دانید علامت جمع بستن می باشد. برای مثال (بن) مفرد که جمع آن می شود (بنیز) که با گذشت زمان حرف (ن) مخفف شده و کلمه (بیز = ما ) استفاده می گردد.
مثال دیگر ( اوق) که به معنی خانواده و قوم و قبیله می باشد در زمان بصورت (اوقیز) جمع بسته می شود. در بعضی جاهای ترک نشین گاهی اوقات به جای حرف (ی) از حرف(او) استفاده می شو د که در این صورت اوقیز به اوقوزو. در تبدیل حرف ( ق) به حرف (غ)، ترکان ید بالایی دارند که در نهایت کلمه مذکور اکنون (ایندی) به صورت اوغوز بیان می شود
تمام ترکان ایران از قبایل یا خانواده های 24 گانه اوغوز تشکیل یافته اند. مثال دیگر ( سن ) به معنی تو بوده که در زمان جمع بستنبه ( سنیز ) بدل می شود که با تخفیف حرف (ن) به سیز = شما تبدیل می گردد
کلمه درگیز که همان تبدیل یافته درگز می باشد از اینجا پدید آمده است  چرا که این وسیله ای که جمع گیاهان را درو می کند و عمل جمعی دارد. لذا به صورت درگز جمع بسته شده است.

دوست دار همیشگی شما : قلی خان