پیدایش ترکیب عجیب «هفت­سین» نیز ار آن مواردی است که هنوز محققین محترم فارس جوابی بر مفهوم و نحوه­ی پیدایش آن ندارند. ابتدا، اجازه بدهید تا نکته­ای را در زبان تورکی و فولکولور آن توضیح بدهیم، آن­گاه به نحوه­ی پیدایش آن بپردازیم.

در پاره­ای از زبان­ها مثل لاتین، روسی، تورکی و ... اسم و صفت صرف می­شود در تورکی در وضعیت «رائی» صرف و نحو، اگر اسم یا صفت به مصوت ختم شود، پسوند «- سین» یا «- سینی» می­گیرد. مثلاً: واژه­های «آتا» در جمله «پدرش را دیدم» (آتاسین گؤردوم.)

همان­گونه که گفته شد، چون این اسم­ها به مصوت «آ»، «ــَـ» ختم می­شود در حالت «رائی» پسوند «- سین» می گیرد. از این رو واژه­های «آتا»، «بابا»، «ده­ده»، «آنا»، «آبا»، «نه­نه»، «باجی»، «اوجا»، «گوده»، «آرا»، و ... و نیز در مورد عددهای «ایکی = 2»، «آلتی = 6» «یئددی = 7»، «اون ایکی = 12»، «ییرمی (ایگیرمی) = 20»، «اللی = 50» و ... چون به مصوت ختم می­شوند در وضعیت صرف پسوند «- سین»، و «- سینی» خواهند گرفت. مثل: - ایکی­سین (دو تایش را)، - یئددی­سین (هفت تایش را) -  ...

معمای سفره یئدی سین (هفت سین!!) :

ترکان از قدیم در نو روز چون هفت برکت را درون سفره ای می گذاشتند و آن را « برکتلردن یئددی سین قویماق » (گذاشتن هفت ها از برکت ها) می نامیدند. آنها عبارت بودند از :

1. یئر برکتی (برکت زمین) : قوورغا (گندم یا عدس یا سمنو و آجیل)

2. آغاج برکتی (برکت درخت) : آلما یا اییده (سیب یا سنجد)

3. گؤی برکتی (برکت آسمان) : قورآن یا آینا و یا گئزگی (قرآن یا آینه)

4. گؤیرمک برکتی (برکت سرسبزی و رشد) : گؤیرمک (سبزی)

5. آل – وئر برکتی (برکت خرید و فروش) : سیککه (سکه)

6. حیئوان برکتی (برکت حیوان) : یومورتا (تخم مرغ)

7. سو برکتی (برکت آب): سو و بالیخ (آب و ماهی که انتخاب ماهی قرمز هم در تفکر اسطوره ای ترکان، معنای مبارکی و قوتلولوق نیز داشته است.) به این ترتیب برکت از سال کهنه به سال نو منتقل شده و در نتیجه تداوم می­یابد.

ملاحظه می­کنید که «7سین» اگر به تورکی خوانده شود می­شود «یئددی­سین» که به معنای «هفت­ تایش را» است. ولی تفکر غیر فولکولوریک محققان و منگ­شدگی در مقابل زبان فارسی باعث مدفون شدن این ردپای فولکولوریک شده است و به جای این سمبل­های برکت «سماق» و «سرکه» پیدا شده است که لابد به سماق و سرکه­ی سال جدید پیوند می­خورد و ادامه می­یابد!

دلایل یئدی سین :

حالا برای اینکه اصلاً جای ابهام نماند، دلایلی کافی برای "برکتلردن یئددی سین قویماق" بودن به جای "هفت سین"  تقلبی(!)، می آوریم :

1- انتخاب حرف "س"، اصلاً معنای تفکر اسطوره ای ندارد.  چرا که در هیچ کجای دریای کلمات و حتی در میان بازی های انجام شده توسط کلمات (که یکی از آنها همین مسئله ی هفت سین است)، حرف "س" به معنای مبارکی و ... به کار نرفته است. البته قابل توجه ماهی گیرندگان از آب گل آلود، این اتفاق برای حرف "ش" هم، چنین است و علاوه بر اینکه سفره ی هفت سین نداشتیم، هفت شین و شراب و شیر (منظور شیر آب!) نداشته ایم. (دقتتان را بیشتر نمایید!(

2 - با توجه به " هفت سین" بودن سفره هر چه که حرف "س" در اول آن آمده است، باید در سفره باشد؛ یعنی مثلاً خود سفره را هم باید درون سفره ی هفت سین گذاشت و یا "سرگین" را و یا ... (که خودتان می دانید آخرش، کار به جاهای باریک تر هم می رسد)

3 - اگر هنوز، قبول نکرده اید که نوروز همان یئنی گون یا اوغوز است که از ترکی به فارسی و دیگر جاها رفته است و آن را نوروز تصور کنید و آن را عیدی باستانی و قدیمی بنامید، باید بدانید که زمانی که نوروز بود، خط نوشتاری زبان فارسی، خط عربی نبوده است تا حرفی با نام "سین" در آن تصور شود! (دقتتان را بیشتر کنید!(

4 - با توجه به اینکه نوروز از یئنی گون و اوغوز گرفته شده است، احتمال این مسئله خیلی خیلی بیشتر می شود که چیزهایی هم که به آن مربوط هستند، از ترکان و زبان اصیل و زیبای ترکی سرچشمه گرفته و به زبانهای دیگر رفته است که در نتیجه ی تشابه دو مثلث (!)، اضلاع متناظر متناسب بوده و هفت سین از همان " برکتلردن یئددی سین قویماق" گرفته شده باشد.

5- توجیه تخم مرغ و رنگی شدن آن و البته آینه و قرآن و ماهی و آب در سفره ی هفت سین، اصلاً با کلمات هفت سین جور در نمی آید که نه تنها، اولشان با "س" شروع نمی شود، اصلاً حرف "س" درون آنها به کار نرفته است! پس از این به بعد یادتان باشد که سفره ی هفت سین نداریم. بلکه آن از همان "برکتلردن یئددی سین قویماق" است که دزدیده شده است! و می دانیم که دزدی چه کلمه باشد چه خانه و چه پول و ماشین و ... ، گناه است و زشت کاری بُوَد!  پس سعی کنید شما در این گناه، دست نداشته باشید و قسمتی از این گناه را هم برعهده نگیرید.

منبع : برگرفته از مقاله : منشاء برخی ترکیب­های عجیب در فارسی - ناصر منظوری