خوراسان ﺗورکلرین دیل و کولتورلری

زبان و فرهنگ ترکان خراسان

تغییر جنسیت مرغ در سال جدید

+0 به یه ن

تغییر جنسیت مرغ در سال جدید 🐔 ◀️🐓
ع. صرافی
سال نو در کلیه تقاویم معتبر  ایران و افغانستان و آذربایجان و  کشورهای آسیای  میانه  سال مرغ  است.
اما در ایران سال ۹۶ با چرخشی بی سر و صدا نسبت به تغییر جنسیت مرغ  اقدام کرده و آنرا سال خروس نامگذاری کرده اند.
گفتنی ست این سال را چینیها سال خروس مینامند اما گاهشماری چینی هیچگاه در آسیای میانه و ایران و قفقاز رایج نبوده است.
گاهشماری رایج و سنتی این منطقه که بخشی از میراث فرهنگی معنوی ماست به شرح زیر است:
۱- سیچقان ئیل یا سال موش
۲- سیغیر یا اود ئیل یا سال گاو
۳- بارس ئیل یا سال پلنگ
۴- توشان یا توشقان ئیل یا سال خرگوش
۵- لوی ئیل یا سال نهنگ
۶- ئیلان ئیل یا سال مار
۷- یونت ئیل یا سال اسب
۸- قوی ئیل یا سال گوسفند
۹- بیچی ئیل یا سال میمون
۱۰- توق یا تویوق یا تخافوی ئیل یا سال مرغ
۱۱- ایت ئیل یا سال سگ
۱۲- دونقوز یا تنکوز ئیل یا سال خوک
 حدود هشتصد سال پیش ابونصر فراهی اسامی این سالیان را برای آموزش اطفال در کتاب نصاب الصبیان خویش چنین به نظم کشیده که اکنون نیز بسیار این اشعار را از حفظ میخوانند:
موش و بقر و پلنگ و خرگوش شمار
زین چار چو بگذری٬ نهنگ آید و مار
و آنگاه به اسب و گوسفندست حساب
حمدونه و مرغ و سگ و خوک آخر کار
گفتنی ست گاهشماری جنوب شرق آسیا نیز تقریبا همین  حیوانات  هستند فقط در سه مورد اندکی تفاوت دارند، چنانچه به جای سال گوسفند و نهنگ و مرغ،  سال بز و اژدها و خروس است.
حال این سئوال پیش میاید که به چه دلیل گروهی میخواهند عوض گاهشمار رایج در فرهنگ خودمان به  چینیها اقتدا نمایند و چرا باید مرغ همسایه را که گویا خروس شده، وارد معرکه کنند؟
 الله اعلم!