7سین و 7 شین
در هر حال " بایرام" آغاز می گردد با سفره برکت " 7 سین ". 7 سینی که تا به امروز جز خرافه چیزی در مورد آن نشنیدیم. اینکه فلسفه 7سین چیست و اگر قرار بر 7سین است پس نقش ماهی قرمز، آیینه، نمک، قرآن،تخم مرغ رنگی یا سایر اقلامی که ابتدائا با " سین" آغاز نمی گردند، چیست؟
در مورد 7 سین و علت نامگذاری آن هم نظرات بسیاری مطرح گردیده است. از جمله اینکه :
(( این سفره در دوران باستان ""هفت شین"" و شامل (شهد، شکر، شیرینی، شراب، شببو، شالین، شبدر) بوده است اما در پی ممنوعیت شراب در ایران در قرن 3 هجری، و علاقه مردم به حفظ آیین های باستانی خویش، سرکه –که از با شراب از یک خانواده است- جای شراب را گرفته و در نتیجه " هفت سین "
جای "هفت شین " را می نشیند. در اصل هفت شین ثابت بود اما هفت سین تقریبآ هر چیزی که از نظر مردم خوش یمین باشد و با سین شروع شود میتواند باشد)).
چیزی که برای خود نگارنده در مورد این نظریه بسیار عجیب و مضحک می نمود، کلمه شراب است. با توجه به اینکه زبان آریاییها پهلوی بوده، طبیعتا کلمه شراب نمی تواند گزینه مناسبی برای نوشیدنی های سکر آور در آن عصر باشد. زیرا شراب کلمه ای کاملا عربی و از ریشه " شرب " است و قبل از ورود اسلام به ایران احتمال استعمال آن در زبان پهلوی بسیار ضعیف بوده است و مسلما به جای شراب واژه دیگری استعمال می گردیده است. چه با نگاهی سطحی به ادبیات پهلوی به کلماتی مانند GESTİN بر می خوریم که به معنای " شراب" می باشد. همچنین پس از ورود اسلام به ایران و در فارسی دری کلماتی مانند" می ، باده ، سیکی ، نبیذ ، صهبا و مُل " به جای شراب مصطلح بوده است. پس به راحتی می توان به نادرست بودن نظریه " سفره هفت شین " پی برد زیرا اصلا در دوران کیانیان، هخامنشیان و ساسانیان کلمه ای با عنوان " شراب " مصطلح نبوده است و این نظریه صرفا حاصل خیالبافی ای بیش نیست. خیالبافی هایی که این روزها با جعل تاریخ و بدون منابع موثق صرفا به صورت حدس مطرح و پس از مدتی نظریه علمی می گردد؛ که " پختن پیتزا! بر روی نیزه توسط سربازان داریوش درهنگام جنگ " یا " به همراه داشتن همبرگر! توسط سربازان کمبوجیه در جنگ علیه مصر " از آنجمله است !!! .
اما در اصل " 7سین " بحث برکتهاست. مردم برکتها را بر سفره خویش قرار داده و از خداوند طلب روزی بیشتر برای سال جدید می نمایند. ترکها به وجود هفت عامل برکت اعتقاد داشته اند و همیشه هنگام جشنها آنها را بر سفره خویش قرار میداده اند. محقق گرانمایه آقای ناصر منظوری در مورد " 7سین" چنین می گویند:
((به هنگام تحویل سال از تمامی برکتهای زندگی نمونه ای را در سفره تحویل سال میگذارند تا این برکتها از سال کهنه به سال نو منتقل شود و به این ترتیب جریان زندگی ادامه یابد.این برکتها عبارتند از:
1. گؤی برکتی و آیدینلیق (برکت آسمان و روشنایی) : که نمادش در سفره 7سین ،" قرآن و آیینه " است.
2. سو برکتی (برکت آب) : که با "آب " و "ماهی قرمز" نمود پیدا میکند.علت قرمز بودن رنگ ماهی را هم می توان در شگون رنگ قرمز در میان ترکها -مثل رایج (قیرمیز موبارکدیر)- و اعتقادات شامانیزمی این قوم در رد نحوست زمستان ؛ جستجو نمود.
3. یئر برکتی (برکت زمین) : که نمادش در سفره 7سین " گندم و عدس برشته، یا در جاهایی سمنو و برنج " است.
4. حئیوان برکتی (برکت حیوانی) : میتوان به تخم مرغ رنگ شده با پوست پیاز-باز هم رنگ قرمز و میمنت آن- اشاره کرد.
5. آغاج برکتی (برکت درخت) : با نماد" سیب و سنجد " که باز هم هر دو به رنگ قرمز و نشانه رد نحوست زمستان است.
6. آلـوئر برکتی (برکت داد و ستد): که نمادش " سکه " است.
7. گؤیه رمک برکتی (برکت رویش - از سال کهنه به سال نو): که نماد آن "سبزی رویانده شده" به عنوان سمبل انتقال زایش و رویش از سال کهنه به سال نو )).
در واقع ترکها اعتقاد به " برکتلردن یئددی سین سفرایا قویماق : از برکتها 7 تا را در سفره گذاشتن " داشته اند. با توجه به اینکه یئددی -به معنای هفت- در نوشتار عددی به صورت " 7" و سین – پسوند "را " یی در زبان ترکی ؛ هنگام قرار گرفتن در کنار هم به صورت "یئددى سین " نوشته می شود احتمال اشتباه خوانشی به صورت " هفت سین " بوده است.که اشتباه مذکور چه عمدا و چه سهوا سبب خلق چیستانهای بیشمار و بعضا افسانه های بی معنی و سقیل در مورد این سفره متبرک شده است.که ادامه این افسانه ها و عدم ارائه اطلاعات صحیح پیرامون رسوم سنتی ،ممکن است باعث خرافه جلوه دادن آیین ها و به مرور موجب کنار گذاشته شدنشان در این عصر تجدد گردد.
(( یا مقلب القلوب و الابصار ... حول حالنا الی احسن الحال)) »
کانال رشت تورکلری