خوراسان ﺗورکلرین دیل و کولتورلری

زبان و فرهنگ ترکان خراسان

اورمو نام صحیح مرکز استان آذربایجان غربی

+0 به یه ن

✅اورمو نام صحیح مرکز استان آذربایجان غربی

✍️نویسنده : امیر مقدمی‌کیا

🔷نام اور+مو،نامی کاملأ سومری است که بنابه اسناد تاریخی کاملأ مشخص می‌شود که قدیمی‌ترین و صحیح ترین نام شهر بوده‌ است.

در ابتدا به بررسی دو کلمه #ارومیه و #اورمیه که خواهان زیادی نسبت به دیگر نام‌های قبلی این شهر دارند می‌پردازیم.

🔷نظریه نادرست نام ارومیه که از سوی هواداران روسی، آشوری و دیگر مخالفین تورک‌ها جهت تحریف هویت تاریخی تورکان مورد استقبال قرار گرفت باعث شد که عده کثیری ناآگاهانه فریب خورده و از این نظریه حمایت کنند.

دلیل حمایت عده‌ای از نگارش ارومیه این است که اینان معتقدند، این شهر از قدیم الایام دروازه روم بوده و تبدیل به رومی شده و با پسوند عربی "ه" که برای نشان دادن جا و مکان در عربی به کار میرود ،که نهایتأ به شکل روم یا رومیه درآمده است که این نظریه منسوخ بوده چرا که دروازه روم آنچنان که از بقایای جاده ابریشم مشخص است در شهر ما نبوده است در نتیجه نام اروم و ارومیه کاملأ نادرست است.

🔷اما در مورد پسوند "ایه" که در دو نام ارومیه و اورمیه مشترک می‌باشد، یاداوری میکنیم که این پسوند را بعدها عرب‌ها برای نشان دادن جا و مکان قومی یا جمعیتی بر آخر نامها اضافه کرده‌اند.مانند نام سوریه که به معنای مکان سورها است، مانند نام حسینیه که به معنای مکان طرفداران امام حسین (ع) است و چندین مثال دیگر

در نتیجه پسوند "ایه" در دو نام ارومیه و اورمیه از سوی اعراب به نام اصلی اورمو اضافه شده است که معنی جایگاه اورمو‌ها را میدهد.

🔷استقبال عده‌ای تورکها از نام اورمیه بدین جهت است که این نام بخش اصلی و تورکی سومری "اور" را با خود به یدک می کشد، غافل از اینکه هر دو جزء نام قدیمی شهرمان یعنی نام "اورمو" تورکی سومری بوده و دلیلی ندارد تورکان برای انتخاب نام شهر خود از دستور زبان عربی پیروی کرده و هویت تورکی بودن این سرزمین انکار شود.

🔷عده‌ای از تورک تباران بر این باورند که جزء اول نام (اور) از نام اورارتو ( التصاقی زبانان در آذربایجان) استخراج شده است و عده‌ای بر این باورند که با تطابق کلمه (اور) با پایتخت‌سومریان یعنی شهر اور و نام پادشاه یکی از سومریان به نام اورنومو روشن است که کلمه اور کلمه ای تورکی بوده که با توجه به التصاقی زبان بودن سومریان نیز هر دو باور صحیح میباشد اما به دلیل قدمت بالای سومریان مشخص میشود که خود کلمه " اور" در اورارتو نیز ریشه تورکی سومری داشته و این کلمه نیز از سومریان وارد دیگر زبان ها شده است.

🔷کلمه (اور) در زبان تورکی باستان مربوط به ۵۵۰۰ سال قبل به معنای شهر و آبادی آمده است و در دیوان لغات تورکی به معنای قدرت آمده است،اما مهم‌تر این که (اور) در زبان تورکی کلمه مقدسی بوده است که این کلمه را نیاکان‌ما بر روی نام پدیده‌های خدایی می‌گذاشته‌اند.

کلمه (اور) را نیز در سنگ نوشته‌ها و خط اورخون مشاهده می کنیم که قدیمی‌ترین خط تورکان بوده است، یا همان طور که گفتیم در نام اور پایتخت سومریان و نام اورنومو یکی از پادشاهان سومر نیز کلمه "اور" به چشم میخورد.

 

🔷اما اکثریت اختلاف نظرها در مورد جزء دوم این نام‌ها یعنی اورمو، اورمیه، ارومیه است که با توجه به عربی بودن پسوند "ایه" پی بردیم که دو نام ارومیه و اورمیه بعدها تشکیل شده است.

🔷 اکنون به بررسی جزء دوم نام صحیح اورمو یعنی کلمه ( مو ) میپردازیم.

جزء دوم نام اورمو یعنی (مو) که بازهم کلمه‌ای سومری بوده و به معنای آب آمده است ، کلمه‌ای است که بعد از سومریان که حتی نام یکی از پادشاهان سومر اورنومو نام داشت، در بین تورکان چنان رواج یافته بود که تورکان باستان نام‌هایی با پسوندهای مو به فرزندان خود انتخاب میکردند ، طوری که نام یکی از خاقان‌های گؤک ‌تورک‌ها موکان نام داشت. یا نام یکی از امپراطوری های تورکان هون که (موتو) نام داشت.

🔷تمامی این نامهای تورکی از جمله اورمو، موتو،موکان و... که کلمه (مو) را با خود به یدک میکشنند هم ریشه بوده و به تورکان سومر ۷۵۰۰ ساله برمیگردد.

💯نام صحیح شهرمان اورمو میباشد و از دو جزء اور+مو تشکیل شده است و هر دو کلمه تماما ریشه‌اش از سومریان التصاقی زبان بوده و معنی شهر آب را میدهد، اما شهر آبی که از زبان سومری استخراج شده است نه از آشوری‌ها، سریانی و...

🔷مثال‌های دیگری که برای اثبات صحیح بودن نام اورمو در اکثر کتابها آمده است به شرح زیر میباشد:

🔹نوشتن نام اورمو در متون قبل از دوره پهلوی و #رضائیه از جمله در دوره قاجار

🔹اطلاق نام اورمو به انتهای اسامی برخی #مفاخر این شهر چون شیخ صفی‌الدین اورموی، فتحلی‌خان افشار اورموی و...

🔹وجود کلمه اورمو درشعر فولکلوریک هبسنه آی هبسته...بیزیم دیل اورمو اورمو دیلی و دیگر بایاتی‌ها

🔹وجود قوم #مسیحی‌تورک به نام اورمو در اوکراین و ده‌ها مثال دیگر

کانال رسمی مهندس امیر مقدمی‌کیا

@moghadamikia