مرگ یک زبان :

با مرگ یک زبان، کسی نمی میرد و دنیا زیرو رو نمی شود و آبی ار آب تکان نمی خورد! پس چرا همه ملل زبان خود را کنار گذاشته و به یک زبان حرف نمی زنند؟ و چرا ملل دنیا هزینه های میلیاردی خرج می کنند تا زبان خود را در دیگر کشورها صاحب کرسی دانشگاهی کنند تا دانشجویان با آن آشنا شوند؟

در مرگ یک زبان چه چیز نهفته است که مجامع فرهنگی جهان  از آن به عنوان فاجعه یاد می کنند؟ چرا فرهنگستان ها مثلا فرهنگستان زبان فارسی با میلیاردها هزینه در پی تولید واژه های جدید هستند؟ چرا دستور زبان به بچه ها آموزش داده می شود؟ و هزاران چرای دیگر ....

زبان ترکی ( آذربایجانی، خراسانی، قاشقایی و.... ) با تمام تحریف ها و اجحاف ها که در حق این زبان به هر علتی شده، علی رغم میل باطنی خیلی، به حیات خود به طور نیمه جان ادمه می دهد. دوره پهلوی بدترین و تلخ ترین دوره برای این زبان بوده است و کارهای ننگین این سلسله در یاد تمام اهالی آذربایجان خواهد ماند. در این دوره زبان آذزبایجانی به آذری تغییر یافت و نیز نحوه پیدایش و تاریخ وجودی آن به طور کلی توسط افرادی از طرف رژیم مانند احمد کسروی، محمود افشار، کاتبی، کارنگی، یحیی ذکاء، منوچهر مرتضوی و دیگران، انکار و تحریف گردید. اما با مقاومت شدید مردم آذربایجان روبرو شد و شاعران مختلفی در این دوره با آفرینش های خود زبان ترکی آذربایجانی را در صدر زبانهای زنده نگه داشتند. بزرگانی مانند شهریار، حبیب ساهر، مفتون امینی، محمد بیریا، منزوی، محمد حسین صدیق، علامحسین ساعدی، صمد بهرنگی، بهروز دهقانی، و صدها بزرگ دیگر رسالت خود را به نحو احسن انجام دادند. اما اختناق و بیسوادی به علت آموزش به زبانی غیر از زبان مادری، همچنان بر انزوا و ضعف زبان ترکی آذربایجانی  می افزود. جریمه کردن کودکان مدرسه ای به علت تکلم به زبان ترکی، تبلیغ زبان فارسی به عنوان یکی از وجوه ترقی! و اعمال شنیع دیگر بعضی از عوام را ناخواسته به طرف اموزش کودکان خود به زبان فارسی می کشاند. در هیچ یک ار اسناد دولتی کلمه آذربایجان استفاده نمی شد و آذری به جای ان استفاده می شد .

بعد از انقلاب وجوه فرهنگی ارزشی در صدر امور قرار گرفتند و زبانهای موجود در ایران به حال خود ماندند. اما فضا برای کار در این زمینه کمی بازتر شد. اما پشتیبانی در کار نبود. تا اینکه با ظهور تکنولوژی فضا تغییر یافت .

زبان جهانی، تکنولوژی شد و فشارها برای حذف زبان دیگر جواب نمی داد. اما کار سخت تری در پیش روی مردم مهجوری مانند آذربایجان و خراسان و... در پیش بود.

چه کنیم که زبان ترکی ( آذربایجانی, خوراسانی, قاشفایی و.... ) را حفظ کنیم ؟

زبان ترکی با گویش های مختلف در خراسان, آذربایجان بالای رود آراز و ترکیه، شمال عراق، کشورهای منطقه قفقاز تکلم می شود. اما اصیل ترین گویش مربوط به ترکی آذربایجانی و خراسانی در ایران است. پس ترسی حداقل از مرگ کامل آن نداریم. اما حفظ این گویش ها و ایجاد ادبیات و فلسفه و علوم در داخل این زبان، رسالت فرهنگیان این خطه است. اما ما از تحولی در ادبیات این منطقه سراغ نداریم، اگر تحولی می بود الان من به ترکی می نوشتم, پس قبول کنیم که ادبیات مدون و قوی مانند داستان و شعر های جدید و ترجمه و کلمه سازی نداریم و حتی ادبیات کلاسیک و ادبیات شفاهی ما در بالای رف ها و آرشیو کتابخانه ها در آستانه خاموشی است .

در عصر تکنولوژی، راه های ارتباطی متفاوتی به وجود آمده است که زبان در آنها نقش انکار ناپذیری دارد. تلفن همراه، انواع کامپیوتر خانگی و نوت بوک، اینترنت، و تکنولوژی های دیگر (مئدیا، انرنت، رادیو تلویزیون, ماهواره و....). هر کس آزادی کامل دارد که زبان خود را در نوشتن پیام کوتاه برای دوست خود، ایجاد وبلاگی برای زبان مادری و فرهنگ خود، نوشتن شعر به هر زبانی که دوست دارد، مطالعه و نوشتن به زبان خود به ظهور برساند.

پس تکنولوژی در کسانی که خود را در فرهنگی دیگری ذوب نکرده اند فرصت مناسبی خواهد بود تا فرهنگ خود را تبلیغ کرده و در زنده نگهداشتن آن نقش خود را ایفا کند .

اما تکنولوژی وقتی خطرناک خواهد بود که انسان آزادی در این جهان وجود نداشته باشد و همه چشم بسته در خدمت منافع قدرت باشند. آذربایجانی ها وو خراسانی ها برای رسیدن به این برهه از تاریخ جانفشانی های زیادی به منصه ظهور رسانده اند پس فرزندان آذربایجان, خوراسان باید در حفظ میراث پدران آزاد خود حتی یک لحظه هم غفلت نکنند و بدانند که مردمی که زبان خود را ازدست بدهند، مردم بی فرهنگی خواهند بود که چرا همواره مجبور به تقلید از دیگران و تابع و بنده آنها خواهند بود. آزادگی با حفظ داشته های فرهنگی ممکن خواهد بود.

نوشتن به زبان ترکی را باید از یک نقطه شروع کنیم و همین لحظه آخرین لحظه خواهد بود. خواند به زبان ترکی راهکاری است که باید بعد از نوشتن و مرسوم شدن آن امکان پذیر خواهد بود.

منبع : اینجا