خوراسان ﺗورکلرین دیل و کولتورلری

زبان و فرهنگ ترکان خراسان

شانزده قرن حاکمیت تورک تباران در آسیا و اروپا1

+0 به یه ن

شانزده قرن حاکمیت تورک تباران در آسیا و اروپا 

نویسنده : سید احمد شا ه دولتی فاریابی 

- قسمت اول

اعظم آسیا، قدیمی ترین خطهُ است که پس از دوران یخبندان و طوفان نوح برای زیست و تکثر انسانها مساعد گردیده است که در آن زمان قارهُ اروپا و استرالیا هنوز زیر آب بوده از وجود امریکا و اروپا اطلاعی در دست نبوده است

آذربایجانی ها در باکو، نخجوان و سایر شهرهای آن هنوز به نظریه اسطوره ها و ادب فولکلور خویش معتقدند که 0 0 0 4 سال قبل از میلاد مسیح وقتی طوفان نوح فروکش نمود حضرت نوح با همراهانش از کشتی در کوه قفقاز و در منطقهُ نخجوان پیاده شد. از این سبب نخجوان نخستین استراحتگاه معنی دارد.

مسیحیان معتقد اند که طوفان نوح 0 0 0 6 سال قبل  رخداده است. اما به روشنی نمی فهمند که شش هزار سال قبل از میلاد این طوفان رخداده و یا قبل از امروز است.

تاریخ نشان می دهد که در قسمت اعظم آسیا اقوام مختلف زندگی داشته در آخرین مراحل کمون اولیه گاه گاهی برای تسلط یافتن به سرزمین های خوش آب و هوا، شکارگاه ها، منابع سرشار طبیعی و سر سبز می جنگیده اند و گاهی نسبت شکست و یا بمنظور قبضه نمودن بیشتر آنچه به نظرشان مطلوب بود، اقدام به مهاجرت ها کرده از یک منطقه به منطقهُ دیگر و از منطقهُ قبلی شان به مناطق تازه رفته مسکن گزیده اند و در بعضی مواقع با آنهائی که مانع سکونت و اشغال منطقه شده اند با چوب و تیاق جنگیده اند.

دراین زمان البته که قانون جنگل حکمفرما بوده و همه چیز تابع اراده زورمندان بود و قرار دادهای اجتماعی بنام قانون هنوز عرض وجود نکرده، حس مالکیت و حاکمیت سیاسی درحال شکل گیری و قوام بوده است. از همین سبب، اگر سرکردهُ یک قوم یا قبیله یی منطقه و مکانی راکه برای قبیله اش بهتر و مطلوب تشخیص میداد با تمام نیرو به آن می چسپید.

طبق شهادت تاریخ بسیاری از جنگ ها بین قبایل گوناگون در مناطق مختلف جهان بخاطر انداختن رحل اقامت دایمی در مراتع مطلوب، توسعهُ ملکیت، جذ ب و هضم قبیله یا قبایل کوچک بمنظور اتساع قبیلهُ خودش صورت گرفته است که از آن زمان تاحال در کشورهای عقب نگهداشته شده مثل افغانستان و کشورهای در حال توسعه مثل ایران و در گوشه و کنار جهان همین بی خاصیتی هنوز به قوت خود باقی است .

نقش تورک تباران در آسیا :

ذکر احوال و مراودات تمام اقوام ساکن در آسیا از حوصله این مقاله بیرون است. لذا صرفاً در بارهُ اقوام و قبایلی که در آسیای مرکزی، باکتریا، ماد و فارس، بین النهرین، ماورالنهر، زندگی کرده اند و هنوز سلالهُ آنها در این سر زمین ها بحیث بومی های این سرزمین حیات بسر می برند مختصر مطالبی ارایه میگرد د:

باکتریا که بعضاً بخدی نوشته شده به روایت تاریخی عبارت از ایالت بلخ واقع در شمال افغانستان امروزی است. بین النهرین عبارت از مناطق و کشورهای موجود در میان بحیرهُ مدیترانه و خلیج عربی است که بنام خلیج فارس مشهور شده است.

ماورا اُلنهر مناطق مربوط به آسیای مرکزی است که در میان سیحون و جیحون و شرق آن واقع است. سیحون عبارت از بحیرهُ سیاه است، آب این بحیره سیاه به نظر میرسد اما سیاه نیست صاف است. جیحون عبارت از بحیرهُ خضراست، نسبت آنکه رنگ آب آن سبز به نظر میرسد آنرا عرب ها خضر مسمی نموده اند. اما ایرانی ها بخاطر رهائی از اسارت فرهنگ عربی آنرا بصورت (خزر) می نویسند که همان صفت سبز رنگ بودن آب بحیرهُ خضرران میرساند، بحیرهُ خضررا بحیرهُ کسپین نیز می گویند.

نزدیک به 1000 سال قبل از میلاد مسیح مطرح ترین منطقه در آسیا چین و هند در شرق و جنوب شرق، باکتریا در شمال کوه هندو کش، بابل و نینوا در سرزمین عراق کنونی، یوروسلیم (بیت المقدس امروزی)  (صدوم) سرزمین امروزی مصر ( ماد و فارس ) سر زمین ایران امروزی ( در بین النهرین بوده است. 

تاریخ نگاران و پژوهشگران به اتکای اسطوره ها و ادبیات فولکلور باختریان نگاشته اند ذردشت در آغاز قرن هشتم میلادی در دامنهُ کوه البرز در بخدی متولد و بزرگ گردیده، اندیشه های رهبرانه و رهنمودی او دربخدی شکل گرفته و به جهان دیگر گستررش یافته است.. در آن آوان مردمان باکتریا، مناطق ماورا اُلنهرب شمول ماورای قبقاز بخصوص آذربایجان و نخجوان ، ماد و فارس، بین النهرین، چین و هند قریب به اکثریت پیرو آئین ذرتشت بوده اند. حتی تا ظهور اسلام و استیلای عرب آئین ذرتشتی در این جاها قویاً وجود داشته است. ذرتشت هم عصر با حزقیا و اشعیا نبی و دانیال پیشوای یهودیان بوده است، افلاطون نیز کمی بعد تر از ذرتشت بدنیا آمده سرآمد روزگار شده است. از ذرتشت علاوه ازدساتیر فارمول بندی شده مثل (رفتار نیک، پندارنیک، کردار نیک) افسانه های عقیده تی نیز میراث مانده است که می گویند ذرتشت معتقد بود آتش زایل کنندهُ تمام آنچه برای انسان مضراست می باشد. مثلا سرگین حیوانات و یا هر آنچه آلوده است اگر به آتش بسوزد پاک می گردد ) به عقیدهُ ذردشت خاکستر تازهُ آتش حرام نبوده است).

امـپراطوری تورک تبارها در افغانستان امروزی :

ــ تموچین پسر یسوکا معروف به چنگیز که شاهنشاه معنی دارد با احفادش از 1202  تا  1245 میلاد = 33 سال .

ــ امیر تیمور کورگن که مخالفینش به غلط به تیمورلنگ شهرت داده اند از 1345  تا 1404 میلا دی مد ت 59 سال ? ــ شاهرخ ــ کوشانی ها از سال40 میلادی تا 220 میلادی مدت 180 سال.

ــ یفتلی ها از 425 تا 566 میلادی مدت 141 سال.

ــ تگین شاهان از 566 تا 630 مد ت 136 سال.

ـ ابومسلم خراسانی متولد در) انبار ولایت سرپل کنونی واقع در جنوب جوزجان ( از 740  تا 752 میلادی مدت 12 سال در همکاری با عباسیان گلیم اموی ها را ازخراسان و بغداد برچید.

ـ سلطان محمود غزنوی و اولاد او از سال 962 تا 1148 میلادی مد ت 186 سال .

ــ سلجوقی ها از سال1038 تا 1153 میلادی مدت 115 سال.

 ــ خوارزم شاهیان از1214 تا  1219مدت 5 سال.

پسر تیمور کورگن از 1404  تا 1446 میلادی مدت 40 سال .

ــ الوغ بیگ پسر شاهرخ از 1446 تا 1449 مدت 3 سال .

ــ سلطان حسین میرزا بن غیاث الدین منصوربن میرزا بایقرا بن عمرشیخ بن امیر تیمور در سال1438 در هرات متولد و در سال 1458 به حکومت جرجان و مازندران و در سال 1471 به امارت هرات رسید. امیر علی شیر نوائی را بحیث و زیر فرهنگ و مشاور خود برگزید در آن وقت قلعهُ اختیارالدین هرات ارگ شاهی بود. سلطان حسین بایقرا در سال 1505 میلادی بشمول امارتش در جرجان و مازندران پس از 67 سال سلطنت در هرات چشم از جهان فروبست .

ـ سلطان ابو سعید پسر میران شاه کواسهُ تیمور کورگن از 1450 تا 1468 میلادی مدت 18 سال.

 ــ بدیع الزمان و مظفرحسین پسران سلطان حسین بایقرا از1505  تا 1512 میلادی مدت 7 سال .

ــ  شیبانی ها در ثمرقند و افغانستان از 1500 تا 1599 میلادی مدت 99 سال ). محمد شیبانی از احفاد جوجی پسر چنگیز است در دوران شیبانی ها 12 پادشاه از اوزبیک ها در افغانستان و خراسان حکومت نمو دند.

ـ جنیدی ها از 1599 تا 1785 میلادی مدت 186 سال ( جنیدی ها از خویش و تبار شیبانی ها بود ).

ــ ظهیرالدین بابر و اولاد او از 1483 تا 1738 میلاد ی مدت 255 سال.

.... ادامه دارد ....

آچار سؤزلر : بیلیملار,