شانزده قرن حاکمیت تورک تباران در آسیا و اروپا  - قسمت دوم

نویسنده : سید احمد شا ه دولتی فاریابی 

این ارقام از لابه لای حقیقت التواریخ تالیف علامه عبد الحق مجددی و افغانستان در مسیر تاریخ تالیف میر غلام محمد غبار و تاریخ جهان تالیف جواهر لعل نهرو بصورت و جیزو قصیر برگزیده شده نشان م یدهد که صرف از سدهُ چهارم نیمهُ اول آغاز قرن میلاد مسیح ( 40 میلادی) تا سدهُ چهارم نیمهُ اول قرن 18 ( 1738 میلادی ) تورک تبارها و اوزبیک ها بحیث مردمان بومی مجموعاً 1542 سال در سرزمین فعلی افغانستان که در گذشته ها بنام باکتریا، آریانا و خراسان یاد می گردید حکومت کرده اند.

تورک تبارها قبل از میلاد و بعد از میلاد مسیح علاوه از سر زمین باکتریا، خراسان یا افغانستان امروزی در چین، سرزمین روسیه، مصر، سوریه حوز هُ خلیج فارس. ماد و فارس، قسمت هائی ازروم و اروپا و ماورای قبقاز مثل گرجستان Gorgia ) ، آذربایجان، حوزهُ بالقان و یوگوسلاویا و آسیای مرکزی فرمانروائی نموده اند.

 

در تاریخ آمده است : سکایا ( Skaayaa ) یکی از قبایل تورک هاویا ) ایل بزرگ » Eilebozerg « ( بنام کوشانی ها مربوط قبایل) ستی ها »  Satty haa « ( به ) باکتریا ( و همچنان به ) پانیا » Paaneyaa « یعنی اشکانیان ( هجوم بردند و به تدریج در نواحی شمال هند در پنجاب، راجپوتیانا، کاتیاباد، مسکن گزیدند.

 

میر غلام محمد غبار مورخ افغانستان نوشته است : کوشانی ها از قبایل ستی (Satty  ) اصلآ در کاشغرستان ساکن بودند، اینها همچنان درحوزهُ سیحون و جیحون زنده گی می کردند، کوشانی ها یا یوچی ها » Yawchi haa « شرقی ترین قبایل ستی است که از اثر فشارهای هیوانگنو ها ( Hewaangno haa ) ( از مسکن خود جدا شده وارد اراضی بین النهرین شدند و تخارها ( Tokhaar haa ) به خاک باکتریا ( Baaktryaa) یا افغانستان امروزی سرازیر شدند و حکومت خود را در سال 425 میلادی بر پا کردند که بنام تخارستان مسمی گردید? اما (یوچی ها) یک قرن قبل از میلاد ازجیحون عبور کرده باختر را اشغال نمود ند.

 

لازم به یاد آوری است که واژهُ  ( ستی ) در مکالـمات اوزبیکی هنوزکار برد دارد وحتی نام هائی مثل ستی بای وستی پهلوان موجود است که معنی ستی کبابی یعنی کباب پزاست.

 

همچنان نام اقوام قبایل تورک تبارها مثل جلایر ( Jalaayer ) – اویغور ( Oyeghor ) – قرلیق ( Qarliq )– التائی (  Alataaye ) قره ختائی (  Qaraketaaiye )  الـمالیق ( Almalyq ) ــ ارلات( Arlaat ) ــ تاتار ( Taataar) ــ قنقرات ( Qonqeraat ) ــ تیمنی ( Tamani ) آق قویونلی ( Aaqqoywn ly ) ــ قره قویون لی ( Qaraqoywnly ) ــ برلاس  ( Barlaas ) قپچاق( Qepchaaq) ختای (Kcetaay ) و نظایر آن نام فرقه هائی از دوران قدیم قبایل تورک تباران است که در سراسر آسیا و سایر قاره ها بخصوص در سرزمین باکتریا، خراسان، بخدی یا افغانستان امروز یحیث بومی های آن زیسته اند و می زیند که ستی ها یا کوشانی ها یکی از این قبایل بوده است .

 

همچنان کوشانی ها، هم در حقیقت التواریخ و هم در تاریخ غبار بنام یوچی نیز یاد گردیده است. (یو ) بروزن ( جو ) به فتح اول و سکون دوم نیز واژهُ تورکی بمعنی دشمن است. لهذا یوچی بمعنی ضد دشمن و دشمن کش معنی دارد. درحقیقت التواریخ کوشانی ها از قبایل ستی، یوچی، اوچی قلمداد شده است.

واژهُ ( او ـAaw )  نیز اوزبیکی است که به فتح اول و سکون دوم بمعنی شکار، و ( اوچی ) بمعنی شکاری یا میرگن معنی دارد.

 

از این نام ها استنباط می گردد که کوشانی ها تورک تبار بوده مکالمات آنها هم آهنگ با زبان اوزبیکی بوده است که بحیث نخستین بنیانگذار دولت مستقل و مؤسس امپراتوری مقتدر در سرزمین پهناور آریانا که بعدها گاهی خراسان و گاهی بخدی و پس از1747 میلادی بنام افغانستان مسمی گردیده، شناخته شده است

.

میر غلام محمد غبار مؤرخ افغانستان نوشته است : از قبایل یفتلی ها از همه مشهورتر قبیلهُ  زاولی ـ ( Zaawly ) است که در توابع غزنین ساکن شدند که آن علاقه موسوم به زابل و زابلسان گردید ( مثل آنکه نوشته بصورت " نبشته " ارقام می گردد ) زابل و زابلستان نیز در آغاز زاولی، زاول، زاولستان بوده است.

 

غبار نوشته استه است : یفتلی های ترک تبار دو بار با ساسانی ها جنگ کردند. باراول از بهرام گور یعنی بهرام شاه شکست خوردند. بار دوم اخشنور پادشاه یفتلی که درسال 460 میلادی برتخت جلوس کرده بود با دولت ساسانی ها درآویخت فیروز شاه ساسانی را که در سال 451 میلادی بر تخت نشسته بود اسیر گرفت. فیروز شاه بعد از آنکه تعهد عدم تعرض و پرداخت باج و خراج به دولت یفتلی ها سپرد آزاد گردید. اما پسرش ( قباد) را گروگان گذاشت، دو سال بعد پس از پرداخت باج و خراج به پادشاه یفتلی ها قباد را آزاد نمود.

 

ساسانی هابه قول غبار از مردمان آسیای مرکزی که در ماد و فارس و بین النهرین پراگنده شده زنده گی می نمودند حکومت آنها به نام اشکانیان یاد شده است، به روایات تاریخی باکتریا، یا سرزمین افغانستان امروزی د رسال های 245 میلادی بنام مینگ کینت یعنی هزار شهر یاد می شده است. به قول غبار ( سکائی ها) بنام ساکزیا نیز ذکر شده است. سکائی ها  150سال قبل از میلاد در آسیای میانه زنده گی داشته اند که بعدها بسوی سیستان و گندهارا که حوزهُ سفلی هند یاد می شد خود را رسانیدند، سیستان در آنزمان مسمی به (درانگیانای) بوده است. در آسیای شمالی تاتارها نیز که تورک تبار و قبایل بزرگی بودند در شمال چین و قلمرو روسیه، بیلأی روس، اوکراین، گرجستان، آذربایجان، ارمنستان و ملحقات حوزهُ بالقان امپراتوری بزرگی را تشکیل و اداره می نمودند.

 

در تاریخ جهان آمده است درقرن ... میلادی روس های تحت سیطرهُ تاتارها جنب و جوش را برای ایجادحکومت مستقل براه انداختند که در رأس آن جوان متهوری بنام ایوان قرار داشت که بعد ها بنام ایوان مخوف شهرت یافت. همین ایوان مخوف با مبارزان جنبش آزادیخواه روس در نتیجه جنگ های چریکی و خونین با تاتارها که طلائی یاد می شدند سرانجام موفق به تشکیل حکومت مستقل روسی گردیدند که از آن با گذشت زمان امپراتوری تزاری به وجود آمد.

 

در افغانستان در مسیر تاریخ آمده است قبایل هون ( Hun ) یا هـون های تورک تبار که متمرکز در آسیای میانه و مغولستان بودند، آهسته آهسته خود را به سواحل شرقی دانیوب و نواحی شمال و غرب امپراتوری روم شرقی رسانیدند و در آنجا مستقر گشتـند. زمانی که ( آتیلا ــ Aatilaa ) رهبری هون ها را به عهده گرفت بزودی خیلی مقتدر و نیرومند گشت تا آنجاکه از روم شرقی باج و خراج می ستانید. آتیلا با لشکر جنگجویش در سال 451 میلادی در صدد اشغال روم غربی برآمد. اول به منطقهُ ( گول ـ Gol ) یعنی فرانسه یورش برد. قسمت هائی از فرانسه را اشغال نمود. فرنگ ها یعنی فرانسوی ها بنام گات ها ( Gaatehaa ) با امپراتور روم متحد شدند و علیه امپراتوری آتیلا به جنگ پرداختـند که 150 هزار نفر از طرفین کشته و ده ها هزارنفر زخمی گردید. آتیلا مجبور به عقب نشینی شد بعد به مناطق دیگر یعنی ایتالیا حمله کرد بسیاری از مناطق و شهز و روستای شمال آنرا با شکستن مقاومت ساکنین آن اشغال نموده به آتش کشید و آنها را تحت فرمان خود قرار داد.

 

زمانی که آتیلا چشم از جهان پوشید به قول جواهر لعل نهرو مؤلف تاریخ جهان قبایل هون از سرزمین پراز جنگل و زیر آب خوش ششان نیامد دو باره به اراضی آبائی شان به آسیا برگشتـند.

 

سلجوقی ها یکی دیگر از قبایل تورک هااست که در آسیای مرکزی زنده گی می نمودند پس از ظهور اسلام دین اسلام را پذیرفتند در سال 1038 میلادی حکومت مستقل سلجوقی ها را تاسیس نمودند بغداد و قلمرو عباسیان را قبضه کردند که در تاریخ بنام سلجوقیان معروف اند .

 

سلجوق نام پسرد قاق از تورک های (غـز ـ Ghazz ) بود که چهار پسر بنام های ( اسرائیل، میکائیل، یونس، موسی ) داشت و دو پسر میکائیل بنام های ( طغرل و چغیر بیگ ( در تاریخ معروف اند  )

 

چغیر به لسان اوزبیکی بمعنی قیچ و ابلق چشم است ( آلپ ارسلان برادر زاده و جانشین طغرل) در سال 1063 میلادی ( رومانوس دیوجانوس) امپراتور روم شرقی را مغلوب ساخت. دخترش را به ملکشاه پسرش نکاح کرد. وقتی طغرل در سال1072 در جنگ ماوراألنهر کشته شد، ملک شاه بجای پدر نشست. ماورا ألنهر را فتح کرد. در سال 1092 میلادی شورش هائی علیه حکومت او براه افتاد شاهزاده های سلجوقی برای مهار کردن آشوب ها در هر منطقه حکومت های مستقل تاسیس نمودند. در سال 1094 میلادی در شام سوریه، در 1117 میلادی در عراق و کردستان و مرو بادغیس در غرب افغانستان، همچنان در سال1041 میلادی درکرمان و1077 میلادی در روم شرقی که آسیای صغیر نامیده میشد قبلآ حکومت های مستقل خود مختار تشکیل نموده بودند، عمر خیام به دستور ملک شاه سلجوقی تاریخ جلالی را نوشت.

 

جنگ صلیبی بر سر تملک یوروسلیم یا بیت المقدس در سال 1095 میلادی بین مسلمانان و مسیحیان در دوران امپراتوری سلجوقی ها رخداد. از طرف پاپ ( پدر روحانی) رهبر کاتولیک های جهان جنگ علیه مسلمانان برای آزادی کامل یوروسلیم ( Jurosalim) بنام جهاد مقدس اعلام گردید.

پاپ بعد از شکست های پی در پی هم لشکر تحت فرمانش که دیگر جمع آوری سربازان جوان از مناطق زیر تاثیر آئین مسیحیت به مشکل گرائیده بود گفته بود یوروسلیم مکان مقدس است باید توسط اطفال بیگناه و منزه از فساد، تسغیر گردد که بنا به همین اعتقاد بیشتر از ( دوازده هزار اطفال ) کمتر از ?? ساله از فرانسه و سایر نقاط اروپا جمع آوری گردیده توسط کشتی های مسافرتی بسوی بیت المقدس اعزام شدند. اما عده یی از این اطفال منزه در اثر طوفان به آب بحر غرق شدند و آنهائی که از طوفان نجات یافته بودند توسط ملاحان بیباک و همراهان اوباش آنها به مصر برده شده بنام غلام بچه ها، ظالمانه به فروش رسانیده شدند نسبت اعزام اطفال به جنگ و عدم حفاظت از آنان فرماندهان مذهبی و دستور دهنده گان جمع آوری اطفال هنوز زیر انتقاد تاریخی قرار دارند.

جنگ صلیبی که بیشتر از یک قرن به وقفه ها ادامه داشت هشت بار جنگ خونین رویداده که سر انجام به نفع مسلمانان ختم گردیده است.
.... ادامه دارد .....