یک سند مهم مربوط به 1200 سال پیش در مورد حضور تورکان در آزربایجان!

این نوشته مربوط به رحیم رئیس نیاست. البته کتاب عربی « التیجان فی ملوک حمیر» اثر ابن هشام که در حدود سال 200 قمری نگاشته شده است از طریق لینکی که آخر این استاتوس ذکر کرده ام قابل دسترسی است.  

ترجمه ی رحیم رئیس نیا مربوط به صفحه ی 402 از این کتاب است که اسکن آن را هم می توانید مشاهده کنید :

یکی از اسناد مهمی که از حضور اقوام و طوایف تورک زبان در آزربایجان پیش از اسلام حکایت دارد، اخبار عبیدبن شریة . . . است. عبیدبن شریة جرهمی در دوره جاهلیت در یمن به دنیا آمده، یکی از معمرین و جهاندیدگان دوره خلافت معاویه بوده است. معاویه او را دمشق دعوت کرد و از اخبار عرب و ملوک آن قوم جویا شد و وی به پرسش های معاویه پاسخ داد.  

به دستور معاویه اخبار او تدوین گردید. گفته شده است که عبید _ در گذشته در سال 67 ه.  _ نخستین کسی از عرب است که کتاب تصنیف کرده است. اخبار عبید . . . بعدها به دست ابن هشام معروف _ در گذشته در سال 213 یا 218 ه. _ افتاده و او آن را بانضمام کتاب التیجان فی ملوک حمیر – که خود بواسطه سه نفر از وهب ابن منبه (114 – 34 ه.) روایت کرده – در یک جا گرد آورده است . این اثر ابن هشام در سال 1347 ه./1928 م. به تصحیح زین العابدین موسوی در حیدر آباد دکن به چاپ رسیده است .

در جریان گفتگوی عبید با معاویه دو بار از آزربایجان سخن به میان آمده است. بار اول از حمله حارث رایش پدر ابرهه معروف – که به روایتی در سال تولد حضرت محمد (ص) با فیل به مکه حمله کرد – به آزربایجان سخن رفته است. 

به روایت عبید رایش با صد هزار قشون از یمن به راه افتاد و از طریق جزیرة العرب و عراق به کوهستان موصل فرود آمد و در آن جا شمربن القطاف . . . را همراه با صد هزار لشکر روانه آزربایجان کرد». شمر وارد آزربایجان شد، جنگ جویان آن ها را کشت و کودکان را اسیر گرفت. پس باز آمد و روی دو پاره سنگ موضوع آمدنش را نگاشت. آن دو سنگ هم امروز [در اواسط سده 1 ه.] بر دیوار آزربایجان باقی است .

معاویه گفت : خداوند تورا خیر دهد، از حال آزربایجان بگو ؟

عبید گفت : آزربایجان از سرزمین های تورک است و تورکان در آن گرد آمده اند.»

البته من که نگاهی گذرا به این کتاب انداخته ام نزدیک به 5 مورد به بحث در مورد آزربایجان برخورده ام که در اکثر موارد از فرزندان یافث ابن نوح سخن رفته است. یافث ابن نوح (پیامبر) در روایات علمای اسلامی از پیامبر اسلام و دیگران کوچکترین فرزند نوح و پدر ترکان انگاشته می شود.

  

 لینک کتاب: اینجا