امام حسنین (ع) صلحه مجبور اولماسی
امام حسنین (ع) صلحه مجبور اولماسی
یازان : حجت الاسلام میرزه عبدالصمد ملکی
امام حسن (ع) انسانی کمالدا آتاسینین یادگاری و کرامتلی جدّینین کامل نمونهسی ایدی. پیغمبرین (ص) حیاتدا اولدوغو مدّتده قارداشی حسین ایله او حضرتین کناریندا یئر آلیردیلار. بعضاً اونلاری مبارک چیگنینه آلیب اؤپوب اییلردی. پیغمبردن (ص) امام حسن و امام حسین (ع) بارهسینده بئله بویوردوغو نقل اولوب: «بو ایکیسی منیم اوشاقلاریمدیلار، ایستر اوتورسونلار ایستر قیام ائلهسینلر».
امام حسن (ع) 25 دفعه حجّه گئتدی. اؤلومدن یاد اولان زمان آغلاردی و قبردنده سؤز دوشنده گؤز یاشی تؤکردی. قیامتده حساب آیاغیندا اوتورماقدان یاد اولاندا او حضرت ائله آغلاردی کی حالدان گئدردی. اللهدان جنّتی ایستردی و جهنّم اودوندان اونا پناه آپاراردی. دستاماز آلیب نمازا دوراندا رنگی سارالیب اندامی لرزهیه دوشردی. اوچ دفعه اموالینی الله ایله بؤلدو.
بعضی کئچمیش و معاصر یازیچیلار تاریخین حقیقتلرینی تحریف ائلهییب امام حسنین (ع) معاویه ایله ساواشماق نیّتینده اولمادیغینی و فقط اوندان مادّی امتیازلار آلماق ایستهدیگینی ادعا ائدیرلر. الده اولان تاریخی سندلر بو ادعانین تماماً یالان اولدوغونو اوزه چیخاردیر. چونکی او حضرتین معاویه ایله ساواشماق نیتی اولماسایدی قوشون ییغیب جنگه حاضرلانمازدی. آما بیر طرفدن امامین قوشوندا اولان نئچه تیرهلیک و آیری طرفدن معاویهنین توطئهلری جماعتی امام حسنین (ع) اطرافیندان داغیتدی. امامدا مجبوراً جنگدن واز گئچیب معاویه ایله صلح ائلهمگه مجبور قالدی. امام حسین ایشی قیام و جنگ اعلامی ایله باشلادی سونرا شرایطین دریندن درک اولونماسی و مصلحتلری نظرده آلماقلا مشروط صلحه یئتیشدی.
عهده خیانت ائدن جماعت :
عراق و کوفه جماعتی صادق انسانلار دئییلدیلر بلکه وفاسیز و دوندان دونا دؤنن جماعت ایدیلر. هر گون بیر آیری بایراغین آلتیندا ییغیشیردیلار و همیشه گون مصلحتلری و قدرته تابع ایدیلر. بونا گؤره کوفهنین بعضی قبیله بؤیوکلری امام حسنه (ع) خیانت ائدیب گیزلینده معاویهیه مکتوب یازیب اونونلا ال بیر اولدوقلارین دئدیلر. و معاویهنین اورا گلدیگینده امام حسنی (ع) توتوب اونا تحویل وئرمکلرینه سؤز وئردیلر. معاویهده همان نامهلری امام حسنه (ع) گؤندردی و دئدی: بوجور انسانلارا اومید باغلاییب نئجه جنگه حاضرلاشیسان؟
خائن باشچی :
امام حسن (ع) کوفهنی معاویه ایله جنگ عزمی ایله ترک ائدنده «عبیدالله بن عباس»ی اون ایکی مین نفر قوشونلا قاباقدا گؤندردی و ایکی کؤمگی «قیس بن سعد» و «سعید بن قیس»ی اونون مشاورلری کیمی تعیین ائلهدی کی هر بیرینه بیر حادثه اوز وئرسه او بیری قوشونون باشینا گئچه. امام اونلارا امر ائلهمیشدی معاویهنین قوشونو ایله اوزلشن زمان او حضرته خبر وئرسینلر کی امام حسن (ع) اصلی قوشونونان اونلارا ملحق اولسون.
«عبیدالله» امرینده اولان قوشونو آپاریب «مسکن» آدلی بیر یئرده معاویه ایله اوزلشیب اوتراق ائلهدی. چوخ چکمهدیکی عبیداللهین معاویهدن بیر میلیون درهم آلیب سککیز مین نفر قوشونو ایله اونا قوشولدوغونون خبری امام حسنه (ع) چاتدی. آما قیس بن سعد امام حسنین (ع) امرینه اساساً قوشونون باشچیلیغینی عهدهسینه آلیب هیجانلی سؤزلرله عسگرلره روحیه وئریب دوشمن قاباغیندا دایاندی.
معاویهنین توطئهلری :
معاویه عبیداللهین آلماسینا اکتفا ائتمهییب امامین قوشونوندا تفرقه سالماق اوچون جاسولارین واسطهسی ایله امام حسنین (ع) قوشونو ایچینده قیس ابن سعدین معاویه ایله باریشدیغی و قیس این سعدین قوشونو ایچینده امام حسنین (ع) معاویه ایله باریشدیغی جار سالدیلار. حتی جماعتین اونلارا ایناندیغی نئچه نفری مدائنده امام حسنین (ع) محضرینه گؤندردی و اونلار امامین چادیریندان چیخاندا جماعتین ایچینده بئله جار سالدیلار: «الله پیغبرین بالاسی الی ایله جنگ اودونو سؤندوردو. حسن ابن علی (ع) معاویه ایله صلح ائلهییب جماعتین قانینی قورودو!» اونلارا اینانان جماعت تحقیق ائلهمهدن امامین علیهینه شورش ائدیب او حضرتین چادیرینا یوگوردولر و چادیردا اولانلاری تالاماقدان علاوه امام (ع) اؤلدورمک نیّتینده اولدولار. سونرا داغیلدیلار.
امام حسن (ع) مدائندن «ساباط»ـا یوللاندی. خوارجین بیر نفری قاباقجادان یول اوستونده پوسقو قورموشدو و اماما آغیر ضربه یئندیردی و حضرت یارالانیب مخصوص اصحابی کؤمگی ایله مدائنه منتقل اولدو. مدائنده او حضرتین یاراسی جدّیلشدی. معاویه بو فرصتدن استفاده ائلهمکله جریانا مسلط اولدو. امامدا نظامی گوجونو الدن وئریب تک قالدیقلارینا گؤره مجبوراً صلحی قبول ائلهدی.
جریانلاری بیلندن سونرا گؤروروک کی امامین (ع) صلحدن سونرا چارهسی یوخیدی. طبری بو بارهده یازیر: «حسن ابن علی (ع) کؤمکلرینین داغیلیب و تک قالدیغی زمان صلحه راضی اولدو».