جستاری در ضرب المثل های ترکی قوچان۸.

نشریه اترک ویژه نامه قوچان شناسی۲.

توپلایان : علیرضا جنتی سراب.

حاضیرلایان : آلتین قوچانلی.

حرف دال :
1- داغدن گلن ٬باغده کینی چیخارته دئ : کسی که از پشت کوه آمده است آنرا که داخل باغ است بیرون می اندازد (افراد حقیر و انحصار طلبی که وقتی خود را ار جایگاه یا مقامی جا می زنند٬ پس از جابجا شدن٬ بتدریج در صدد رفع وجود ذیحق بر می آیند)/

۲- درد چکن اؤزو طبیب اوله دئ : درد کشیده خود طبیب می شود (انسان مصیبت دیده در اثر گذشت روزگار خودش همه چیز را درک نموده و صاحب نظر می گردد)/
3- داغ داغه یئتیشمه سین٬ آدام آدامه یئتیشه دئ : کوه به کوه نرسد٬ آدم به آدم خواهد رسید (در مورد نیکی یا بدی انسان ها به یکدیگر که روزی بهم می رسند و تلافی می شود)/

۴- درختی(آغاج) اؤز ایچیندن قورت یئ دئ : درخت را از داخل خودش کرم می خورد (در طراحی یک موضوع یا انتشار یک خبر مهم ٬معمولا افرادی خودی و مطلع دخیل می باشند)/

5- درخت هر نئمه بلند (اوجا) اولسون٬ دال و یارپاقی (شاخ و برگش) تیه گله دئ : درخت هر قدر بلند باشد٬ شاخ و برگش پایین می آید (هر قدر انسان حقیقی از نظر مرتبه و مقام رشد نماید٬ خاکی تر خواهد شد) /

6- دی دئ قوردی قوردی٬ گه منی یئ : خودش صدا می زند٬ آی گرگ آی گرگ٬ بیا منو بخور (استقبال از خطر و با پذیرش. مصیبت با خواست و ارده ی خود)/
نتیجه گیری : ضرب المثل های ترکی در عین شیرینی و لطافت در بین ملل ترک تبار مشترک می باشد و این علی رغم تفاوت شرایط اقلیمی٬ جغرافیایی و بعد مسافت می باشد.

همچنین در گذشته وسایل ارتباط نوین منجمله صدا و سیما و ایتترنت و ... وجود نداشت با این وجود یک ضرب المثل در بین قشقایی ها ٬آذربایجان٬ ترکیه٬ خوراسان٬ تورکمن٬ اوزبیک و ... مشترک می باشد بدون تأتیرپذیری فرهنگی از یکدیگر. زبان٬ادبیات و فرهنگ ترکان خصوصا در ایران به مثابه یک اقیانوس بی کران و بکر برای تحقیقات و پژوهش های میدانی٬ علمی٬ دانشگاهی و ... می باشد که با کمترین هزینه نتایج شگفت انگیزی حاصل می شود. به امید به احتزاز درآمدن پرچم فرهنگ اقوام ترک تبار بر قله های رفیع دانش و معرفت. (ائلینه یانان کؤل اولماز)