محوطه تاریخی" کهنه کند" بجنورد

 

محوطه تاریخی بزرگ " کهنه کند " در شمال غرب شهر کنونی بجنورد( بیجین یورد) و بر سر را ه بجنورد به روستای لنگر قرار گرفته است. این محوطه در بین اهالی به " کهنه کند " (در لهجه  ترکی محل : کئ نه کن ) به معنای آبادی " روستای کهنه " شهرت دارد و معروف است که زلزله باعث خرابی آن شده است و از آن به عنوان یکی از اماکن مشهور و ابنیه عتیقه این سرزمین که روزگاری ساکنین بجنورد در آن می زیسته اند، یاد می شود. این اثر در سال 1375 به شماره 1811 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

 

محوطه تاریخی " کهنه کند " شامل یک قطعه بزرگ مستطیل شکل به وسعت بیش از چهار هکتار در میان اراضی زراعی واقع شده است که در مرکز آن برفراز خاکریزی، ویرانه های این قلعه ی تاریخی جلب توجه می کند. بقایای دیوارهای خشتی و چینه ای آن تا حدود 3 متر باقی مانده است. با توجه به ابعاد خشت ها و نوع سفال های فراوان پراکنده بر سطح محوطه به نظر می رسد بنیان این محوطه در دوره تاریخی پیش از اسلام ایجاد شده و در دوران اسلامی بار دیگر مورد استفاده قرار گرفته و در دوره های تیموری و صفوی نیز مسکونی بوده است.

 

نارین که قلعه یکی از مراکز حکومتی قدیم و بالاتر ازجاهای دیگر شهر بوده است و در بجنورد نیز بر تپه " کهنه کند" واقع شده است. نارین قلعه " کهنه کند "، هفت متر بالاتر از سطح زمین های مجاور بنا گردیده و شکل آن مربع مستطیل و امتداد آن از مشرق به مغرب است و طول بارو قلعه 130 متر و عرض آن 87 متر می باشد. دروازه آن رو به سوی مشرق باز می شده است. مصالح به کار رفته در ساختمان قلعه خشت و گل است و در داخل دیواره های آن از سنگ نیز استفاده شده است. خرابه های 4 برج در چهار گوشه قلعه، دو برج در میانه دیواره های جنوبی و شمالی و دو برج در دو طرف دروازه قلعه، به چشم می خورد. دیوار قلعه 3 متر ضخامت داشته و هنوز از برج و باروی آن با وجود تخریب های بسیار دیوارهایی به بلندی 5 متر باقی مانده است.