منبع : سایت ترکان خراسان

http://kh-turks.ir/post/2

اشاره : در باره تاریخ حضور ترکان در خراسان اقوال مختلفی وجود . طبق تحقیقات محمد اسماعیل مقمی در کتاب جغرافیا سیاسی شیروان ترکان خراسان از زمان اشکانیان و طبق تحقات پروفسور زهتابی از زمان سومئریان ترک در خراسان ساکن بوده اند . فرای و صاییلی تاربخ حضور ترکان در خراسان و ماوراء النهر را به قبل از ورود اسلام به ایران نسبت داده اند.

البته حضور ترکان در این منطقه به ھیچ وجه به معنای این نیست که بعدھا گروھ ھای مھاجر ترک ھمراه سلجوقیان و سایر سلسله ھای ترک از آسیای میانه به خراسان و کل ایران نیامده اند. اما مھم اینست که قبل از آمدن این ترک ھای مھاجر نیز ایران و آذربایجان به تصریح ابن خلدون و طبری « ارض الترک » (سرزمین ترکان) بوده است. 

به دلیل وجود قبایل مختلف از ایل های بزرگ ما تصمیم بر تفکیک منطقه ای کردیم.

در خراسان بدلیل ورود ترک ها در تاریخ های مختلف, ایل ها و طوایف متعددی وجود دارد. بر اساس منطقه ای و شهری به قرار زیر می باشد :

درگز:

شهر درگز : استاجلوها, قرقلوها(قرخلو), اوزدمیرلوها, ایل اوغلی ها, چوله ها, زنگانلوها, ساروانلوها, قراگوزلوها, کهرلوها, گرایلی ها (افشار).

روستاها و ولایات : ابیوردلو ها (روستای حصار), اجرلو ها (بخش چاپشلو), ارشلوها (درگز و روستای حصار), اوتانلوها (روستای اوتانلو), ایمانلوها (دستگرد)بابا خانلوها (چاپشلو) پاپالو (لطف آباد), چاپشلوها (بخش چاپشلو), گندوزلوها (روستای باغباده).

کلات :

شهر کلات : احمدلوها, تاتارها, جغتائی ها, جلایرها, زنگانلوها.

روستاها و ولایات : ایده لو (روستای ایده لو : ایدلیک), بوباشی (دربند), چولائی (زواندرخ).

بجنورد :

شهر بجنورد : گرایلی ها (افشار).

روستاها و ولایات:تاتارها (روستای تاتار), تیمورتاش ها (بجنورد- روستای نردین- روستای کسبایر).

جوین و جغتای :

شهر جغتای و نقاب : جغتائی ها, قلیچی ها, گرایلی ها (افشار).

سرولایت و نیشابور :

شهر چکنه و نیشابور : بیات ها, گرایلی ها (افشار).

بام و صفی آباد (ارغیان) :

شهر صفی آباد : بغایری ها, قلیچی ها, گرایلی ها (افشار).

روستاها و ولایات : قراخانلو (روستای الست و السک).

قوچان و شیروان : گرایلی ها(افشار).

خواف : خلج ها, شرقلو ها.

سرخس : جوانشیر ها, قورغلو ها.

جاجرم و سملقان : گرایلی ها(افشار).

چناران : بقمنجی ها.

بیرجند و طبس : کنگرلو ها, بَلوی ها.

تربت جام :

شهر تربت جام : روتی ها.

روستاها و ولایات : تکه لو ها.

 

قایناق(منابع)

1- میرنیا، على‌، ایلها و طایفه‌های‌ عشایری‌ خراسان‌، تهران‌، 1369ش‌

 

2- استرابادی‌، محمدمهدی‌، جهانگشای‌ نادری‌، تهران‌، 1368ش‌

 

3- مینورسکى‌، ولادیمیر، تاریخچة نادرشاه‌، ترجمة رشید یاسمى‌، تهران‌، 1313ش‌

4-

Richard N. Frye and A. M. Sayili, "The Turks in Khurasan and Transoxania at the time of the Arab conquest", The Moslem world, XXXV, no.4 Oct.1945

 

5- اسکندر بیگ ترکمان.عالم آرای عباسی.برادران شاهرودی.تهران1364.ج2

 

6- سعیدی .محمد علی. تاریخ رامیان و فندرسک تهران.1364

 

7- محمد کاظم مروی.عالم آرای نادری.چاپ عکسی مسکو 1965 .نشر دانش.ج2

 

8- میرنیا.سیدعلی. ایلات و طوایف درگز چاپ دوم.۱۳۶۱

 

9- قدوسی.محمد حسین. نادرنامه. انجمن آثار ملی خراسان 1339