اٶن سٶز: انسانلارین ایلنمه سینه قوللوق ائدن فلکلورنمونه لرییندن بیری ده تاماشالی اویونلاردیر. تاماشالی اویونلار فولکورون اسکی ژانرلاریندان بیریدیر. خوراسان تورکلرین فلکلور اویونلارا عاید اٶزل ساییلاری ایچیده بیرسی اوشاق(چاغا)  گلین – کورکن، قولچاق توی اویناماغی، یا خونچا خونچا دیر.

قولچاق سٶزجوگونون کٶکو حاقدا اتیمولوژییلری :

1- قولچاق، اصلیده قورچاق دیر و قورماق فعلیندن تٶردیلیب و دوزلمیش و قورولموش آنلانمیندادیر.

2- قولچاغی، قول سٶزونه باغلاییب قولا تاخیلان آراجالارا عاید عمومی بیر آد اولدوغونو سٶیله مکده دیر.

3- آیریجا گونوموزده ایشنن " ائو قورماق"، "چارداق قورماق" و " چادیر قورماق کیمی ایفاده لرده ده بو اٶزل آنلام یاشاماقدادیر قولچاغا گلینجه، قولا تاخیلان بیر اویونجاغین ایفا اوچون حاضیرلاندیغی شبه سیزدیر.

چاغالارین گلین – کورکن، قولچاق اویناماغی

توی اویناماق، یا خونچا خونچا

قایناق شخص : عظمت استوار، ۸۰ یاشیذا، قوچان، سواد سیز.

توپلایان : دوکتور اولکر اوجقار

گیریش: بیز گلینی پارچادان تیکیت ایچینی پار- پارچا ایله دولوراردیق. گلینین بارماقلارینا چوپ قوپاردیق، قیرمیز ساپ ایله ده دیرناق دوزلدریک. توکلرینی کامفادان دوزلدریک. قاش-گٶزو ایله ده دوداغینی قویاندان سونرادا اوستونه قویون بارساغی چکردیک کی آدام اٶزو کیمی اولسون. بوتون گلینلر قیز اولاردیلار. فقط هردن ایستردیک گلینه توی توتاق، اوندا اونا کورکن تیکردیک. قولچالارا ائو ده دوزلدریک. سنیق ساخسی قابلاری بئلینه جه تورپاغا قولاردیق. ننه لریمیز چٶرک پیشرنده بیز ده او خمیردن آلیب او ساخسی قابدا چٶرک یاپماق اویناردیق . منیم اٶزومون چوخ قولچاغیم اولاردی. یعنی بئله اولمازدی کی ائله بیر قولچاق اولسون اونونلار اوینایاق، قولچاق تیکمه اٶزو ده اوینایاق ایدی. من هئچ گورمدیم اوشاق(چاغا) یا آیری بیر زاد قولچاغی دوزلتسیلر، بیزلرده ائله فقط گلین اولاردی هردن ده کوره کن . گلینین پالتاری(لواسی) اٶز پالتاریمیز کیمی اولاردی. باشینا یایلیق باغلاردیق، کوره کنین ده باشینا بٶرک قویاردیق. قولچاق اویناتماغیمیزا هئچ بیر آد دئمه زدیک، امما مثلا قولچاغا توی توتسایدیق دئیردیک توی اویناماغی، یا خونچا خونچا ....

قایناق : ائل بیلمی 48 – جی سایی آذرماه 91

فارسی:

نمونه عروسک سازی فولکوریک ترکهای خراسان - قوچان

شخص گوینده : عظمت استوار، ۸۰ ساله، قوچان، بی سواد .

نویسنده : دکتر اولکر اوجقار

ما به عروسک «گلین» می گفتیم و آن را با  پارچه می دوختیم و تویش را با تکه پارچه های نرم پر می کردیم . به جای انگشت چوب می گذاشتیم و با نخهای قرمزی برایش ناخن درست می کردیم و موهایش را با کاموا درست می کردیم. بعد از اینکه چشم، ابرو، بینی و لب عروسک را می گذاشتیم روده ی گوسفند را روی آن می کشیدم تا براق و شبیه پوست انسان شود. تمام عروسکها به شکل عروس بودند و تنها وقتی که می‌خواستیم برای عروس مراسم بگیریم برایش داماد می دوختیم یعنی با عروسکِ داماد بازی نمی کردیم. برای ساختن خانه ی عروسک ظرف های سفالی شکسته را تا کمرخاک می کردیم و با خمیرهایی که از مادرمان می گرفتیم دران نان می پختیم. من خودم خیلی عروسک می دوختم یعنی فقط یک عروسک نداشتم که با آن بازی کنم. و دوختن عروسک خودش نوعی بازی بود که ازصبح تا شب به آن مشغول بودیم. من ندیدم عروسک نوزاد یا حیوان درست کنند. لباس عروسک مثل لباس خودمان بود. روی سرعروس باقلوق یا چارقد می بستیم و روی سر داماد کلاه می گذاشتیم. بازی با عروسک اسم خاصی نداشت اما چون تمام مراسم عروسی را برای عروسک اجرا می کردیم اسم بازی اسم همان مراسم عروسی بود:«توی»، «خونچا» و...