گزارش کوه پیمایی آبشار ارتکند کلات نادری بهشت گمشده

تاریخ اجرا : 11/06/94 و 12/06/94

تعداد افراد : 60 نفر

سرپرست گروه : سجادیان

تدارکات : شیرزاد  

در این پست باهم یک آبشار از جذاب‌ترین و زیباترین منطقه طبیعی شهرستان کلات نادری آبشار " ارتکند " را مرور می‌کنیم.  

کوه پیمایی و گردش علمی : طبیعت را دوست داریم، کوه و ارتفاعات و مناظر طبیعی را مظهری از قدرت خداوند در زمین می دانم. طبیعت گردی یک ورزش و یک روش و منش زندگی است. ورشی که در آن قوی ترین عضو گروه همپای ضعیف ترین فرد راه می رود، تنها ورزشی که در آن همه افراد برنده مسابقه هستند. ورزش و راهی که رقابت ندارد، به رهروانش حقوق نمی دهند و ایشان را نیازی به سوت و کف و تشویق نیست. ناجی بی منت یکدیگرند مزدشان معراج روح است و تشویق شان نوازش باد. قانون شان عشق است و قانون گذارشان معشوق، عشق به طبیعت، عشق به زندگی است و زندگی تجلی عشق است و مرگ آن جاست که عشق نیست. عشق به طبیعت، تنها ورزش ما نیست، باور ماست، زندگی ماست. به راستی که طبیعت گردی و گردشگری فقط ورزش نیست، یک روش زندگی است و در این بوته آزمایش، انسان اوج می گیرد و به قله می رسد تا از هر آن چه که در طبیعت به دست خداوند قادر آفریده شده است بهره برد و بهره رساند، طبیعت را دوست بدارد و این دوست داشتن را بین دیگران تقسیم کند.  

ارتکند بهشت گمشده : ارتکند را همانند گذشته زیبا و جذاب و دیدنی یافتیم. مسیر این بهشت گمشده را کامل و جامع خدمت دوستان عزیز معرفی می کنیم. رود اورتکند روستاهای که سررود و ارتکند می گذرد از کوه کوپه داغ سرچشمه می‌گیرد. ارتفاع متوسط آن از سطح دریا ۱٬۴۰۰ متر و متوسط بارندگی سالیانه ۲۴۷ میلی متر است .

تفریح گاه زیبای ارتکند یکی از مناطق بکر و ییلاقی شهرستان کلات نادر است. این تفریح گاه به دلیل آبشارهای زیبا، کوه های سربه فلک کشیده و غار آبی بسیار زیبایش، مورد توجه گردشگران ایرانی و خارجی می باشد.

برای رفتن به تفرجگاه ارتکند باید به شمال شهر مشهد رفت و وارد جاده کلات نادر شد. تفرجگاه ارتکند تا شهر مشهد ۱۲۳ کیلومتر فاصله دارد که ۱۰۵ کیلو متر آن جاده اصلی کلات است و ۱۸ کیلومتر آن جاده فرعی است که از این ۱۸ کیلومتر ۷ کیلومتر آسفالت است و ۱۱ کیلومتر خاکی است. این روستا با موقعیتی میان کوهی، معتدل و خشک در مسیر دره سر رود می باشد.

مسیر ۱۰۵ کیلومتری مشهد تا اول جاده فرعی ارتکند بسیار زیبا و جذاب است. بعد از وارد شدن به جاده کلات نادر و عبور از دو راهی سد کارده در کیلومتر ۲۵ جاده به روستای محمدیه و بعد از طی ۱۰ کیلومتر دیگر به روستای گوجگی می رسیم. بعد از عبور از گردنه گوجگی و حدود ۲۵ کیلومتر راه را که دارای پیچ وخم و سربالایی و سرپایینی است طی کنیم تا به دره سر سبز "قیزلیق" قبل و بعد از تونل برسیم.

یک کیلومتر بعد از تونل قهوه خانه ای که پذیرای مسافران است در کنار مرکز پرورش ماهی قزل آلا به چشم می خورد. باید از روستاهای طاهرآ باد ترک ها و طاهر آباد کهنه و چنار عبور کنیم تا در کیلومتر ۱۰۰ به شهر زاوین برسیم، ۵ کیلومتر بعد از شهر زاوین جاده آسفالتی در سمت چپ جاده نمایان می شود که ابتدا به روستای سر رود و سپس به ارتکند می رود.  

مجتمع تفریحی، اقامتی و گردشگری باغ بهشت : در مجاورت امامزاده سید میر اسماعیل رضوی روستای سر رود قرار دارد . این مجتمع دارای امکانات اقامتی شامل ویلا و آلاچیق و امکانات تفریحی از قبیل مینی گلف، دوچرخه سواری، زمین بازی، فوتبال دستی و پینگ پنگ و ... می باشد. این مجتمع مدرن و زیبا که در باغی رویایی قرار دارد دارای یک آبشار طبیعی نیز می باشد.

در ابتدای این جاده بعد از ارتکند چند مجموعه پرورش ماهی و شالیزارهای برنج معروف و خوش عطر کلات خود نمایی می کنند.    

ارتکند بهشت گمشده : 

زمانی که وارد روستای ارتکند شدیم، پس از طی مسافتی کوتاه جاده فرعی در سمت چپ دیده می شود که از جاده اصلی جدا شده است که ابتدا به مرکز پرورش ماهی قزل آلا می رود و سپس به آبشار ارتکند. در ابتدای تفرج گاه ارتکند اردوگاهی بنام اردوگاه فرهنگی حضرت مهدی (ع) احداث شده که دارای امکانات خوبی است.

 

" اردوگاه حضرت مهدی(عج) ارتکند "  

در سمت چپ تفرج گاه فرهنگی " اردوگاه حضرت مهدی (عج) " دره آبشار ارتکند و خانه زو و در سمت راست آن دره درخت کال و قره داغ قرار دارد به طوری که مسیر اصلی، از سمت چپ این اردوگاه و از میان رودخانه و درختان به سمت آبشار ارتکند پیش می رود که در ابتدای این مسیر دره با عرض کم و درختان انبوه مشاهده می شود. در حاشیه چپ آن رودخانه ای با آبشارهایی زیبا به چشم می خورد. 

" جنگل و رود خانه ارتکند "    

پس از طی مسافتی از داخل رود خانه ارتکند و عبور از میان درختان انبوه به چشمه پر آب بنام چشمه سلطان محمود می رسیم که از ارتفاع چند متری و از دل کوه می جوشد. قسمتی از آب این چشمه با لوله به محل اردوگاه فرهنگی هدایت می شود.  

 

" محدوده چشمه سلطان محمود ارتکند " 

بناچار در این فاصله باید تا به زانو به آب زد و از داخل رود خانه عبور کرد و در نهایت مسیر به منطقه بازی می رسد که « خانه زو » نامیده می شود و در میان آن رودخانه ای به آرامی در جریان است. چندین خانه عشایری در سمت چپ و راست دره به چشم می خورد و معمولا در این منطقه علف زارهای بلند و پوشش پراکنده درختان آرچه یا اورس دیده می شود که در فصول بهار و تابستان مورد استفاده دام داران قرار می گیرد.   

" خانه زو  ارتکند " 

تونلی غارمانند ارتکند : از سمت چپ دره  خانه زو و از کنار خانه های عشایری مسیر را ادامه می دهیم تا به انتهای دره که تنگ تر شده است برسیم. بعد از طی مسافتی کوتاه به تونلی غار مانند می رسیم که آب رودخانه از یک طرف آن وارد و از سمت دیگر خارج می شود. در داخل این غار کوچک آب زلال و سرد در حوضچه هایی جمع می شود و رفتن به داخل آن که خطری هم ندارد، بسیار لذت بخش است. طول این تونل غار مانند حدود ۱۵ متر است. در انتهای آن آب از ارتفاعی حدود ۱۰ متری به پایین می ریزد. این آبشار نسبتا مرتفع که از میان کوه های سر سبز ارتکند به پایین می غلتد چشم اندازی بدیع و شگرف را به وجود آورده است. 

" دهانه ورودی تونل و غار آبی ارتکند " 

در داخل غار آبی هوا بسیار خنک است و رفتن و ماندن در زیر آبشار لذتی دارد وصف ناپذیر. آبشار اول در انتهای غاری 10 متری واقع است که در کنار صخره ای لزج و خیس واقع است. برای ادامه دادن مسیر از داخل غار و رسیدن به آبشار باید با فنون اولیه سنگنوردی آشنا بوده و با استفاده از لوازم فنی کنار آن بالا رفت.  

در کنار غار آبی نردبان هایی در دو ردیف نصب شده است که برای ورود مجدد به رودخانه باید از آن ها بالا رفت در انتهای نردبانها به آبشار اول می رسیم 

" نردبانهای آبشار ارتکند "

در ادامه مسیر خانه زو  پس از طی یک سربالایی دو باره دره باریک شده و در سمت راست آن تونل پر آب همراه با آبشار کوچک اما زیبا به چشم می خورد. آب آبشار اول از ارتفاعی حدود ۱۰ متر از سمت راست و انتهای غار به پایین می ریزد و وارد خار می شود و سه طرف آن را دیواره های سنگی احاطه کرده اند.  

" آبشار اول ارتکند "  

همچنانکه در امتداد رود خانه و به سمت بالای آن حرکت می کنیم بعد از آبشار اول آب شفاف تر و دره باریک تر می شود و کم کم علف های بلند و درختان انبوه حالتی نیمه جنگلی را بوجود می آورند.  

آبشار دوم که بلندتر و در حدود 35 متر می باشد، در انتهای دره ای باریک وجود دارد. در کنار این آبشار از طریق مسیر رول کوبی شده و یا تنوره کنار آن می توان به بالای آبشار و بکرترین منطقه آن رسید که البته کار هر کسی نیست! 

 " آبشار دوم ارتکند "

از سمت چپ قسمت انتهایی مسیر را ادامه می دهیم و پس از عبور کردن از مسیری باریک به دیواره های سنگی بلند واقع در ۲ طرف آبشار می رسیم که این آبشار ۱۰ متر ارتفاع دارد و به شکل کلاهک بوده که دیواره های سنگی بسیار زیبا و پوشیده از آب آن را احاطه کرده اند و آب از همه طرف به شکل های مختلف از دل سنگ بیرون آمده و به رودخانه جاری می شود.   

قله قره داغ : مسیر دره اصلی با شیب تند و عمق زیاد، خود را تا گذرگاه قله قره داغ (بلندترین ارتفاع منطقه) بالا می کشد و ارتفاع قله تا کف دره حدود ۱۰۰۰ متر می رسد که این دره به صورت چین دار، صخره ای، مرتفع و با درختان منفرد آرچه یا اورس خودنمایی می کند.  

 

" قره داغ ارتکند "

در خور ذکر است که وجه تسمیه خانه زو نیز از همین قسمت که سرچشمه رود است، گرفته شده و ادامه مسیر بعد از آبشار بدون کار فنی امکان پذیر نمی باشد. 

زمان طی شده از اردوگاه تا محل آبشار در حدود دو ساعت می باشد و مسیر برگشت از آبشار همان مسیر طی شده در رفت است که طبیعتا در سراشیبی در زمان کمتری حدود یک ساعت طی می شود. این منطقه به دلیل ارتفاعات و ناهمواری های طبیعی همواره مورد علاقه ورزش کاران و کوهنوردان می باشد.