**ده ده قورقود آتا سؤزلری**

آللاه‌دان اوزولمییه نه اؤلوم یوخدور.

آت آلمامیش آخیر چکیر

آتامین اؤلمه گیند‌ن قورخمیرام، قورخیرام عزرائیل قاپیمی تانییا.

آت آلماغا جاهال یوللا،قیز آلماغا قوجانی.

آتی آت ایله باغلاسان همرنگ اولماسا هم خوی اولار.

آدامین آغزیندان سؤز آلیر.

آج تویوق یاتار یوخودا داری گوره ر.

آدون ندی رشید بیرین دئ، بیرین ائشید.

آز دانیش ناز دانیش.

آصلانین ائر‌کک , دیشی سی اولماز.

آغاج بار گتیردیکجه باش اگر.

آغاجی ایچیندن قورد یئیه‌ر.

آغریمایا‌ن باشا دسمال باغلامازلار.

آغرییان دیشی چکرلر.

اوغری پیشیک آغاج گورجک قاچار

ایلان هر یئره اگری گدر، اوز یوواسینا دوز گدر.

ا

اوز گوزینده دیرگی گورمور ، اوزگه نین کینده توکو گورور.

اولی دوروپ مرده شیری یویوور.

اول قارداشلیغوی ثابت ائله سورا ارث و میراث ایسته

ب

باغدا اریک واریدی سلام علیک واریدی، باغدان اریک قورتولدو سلام علیک قورتولدو.

باشیوا داش سالاندا ، اوجا یئردن سال

باغبانین گل وقتی قولاغی اشیتمز

بورنو یئللی دیر.

بورنوندان توتسان جانی چیخار.

بو گونون صاباغی دا وار.

بیر باشی وار مین سئوداسی.

بیرلیک هاردا دیرلیک اوردا.

پ

پیشیگه دئدیلر پوخون درمان دی ،سیچدی اوستون باسدیردی.

بیچاق وورسان قانی چیخماز.

هامیسی بیر بئزین قیراغیدی.

 ت

تاری یازانی بنده پوزا بیلمه ز.

تولکویه دئدیلر هانی شاهدون دئدی قویروغوم.

ج

جان وئره‌ر مال وئرمه ز.

جوجه نی پاییزدا سایارلار.

جندانین دوعاسی مستجاب اولسا، گویدن س... یاغار.

چ

چالما قاپیمی، چالارلار قاپیوی.

چوخ گزه‌ن چوخ بیلر.

چوخ زمان، دوران اوکوز، یاتان اوکوزون باشینا سیچار.

ح

حاجی له‌لین آرتیخ بالاسی.

د

دئدی نئجه سن بیر سوز دئییم چاتدایاسان،

دئدی نئجه سن آنلامایام پارتدایاسان.

دئدیلر ایش، قیز ددی اره گئده‌جگم، گلین دئدی آیریلاجاغام، قوجا دئدی اؤله‌جگم، اولدو قیش، نه قیز اره گئتدی، نه گلین آیریلدی، نه ده قوجا اؤلدو ایش ده یرینده قالدی.

دمیر قاپی نین تخته قاپی یا دا ایشی دؤشر.

دوشانا دئییر قاچ ، تازی یا دئییر توت.

دوه یه دئدیلر بوینون اگریدی ، دئدی هارام دوزدور کی بوینوم اگری اولا.

ده لی دلی نی گورنده ، چوماغین گیزله در.

دولت دوشانی ارابا ایله توتار

دالی یا قالسان دئیرلر بیج دی ، قاباغا گئچسن دییرلر گیج دی.

س

سوزی آت یره صاحبی گوتوره ر.

سن چوره گی آت سویا ، بالیق بیلمسه ، خالق بیلر

ساخلا سامانی ، گلر زامانی

ش

شئر غزل دئیر

ق

قورخموش آداما قویون باشی جوت گورونر.

ک

کئچی جان هاییندا، قصاب پیگ آختاریر.

کئچی نین اجلی گلنده باشین چوبانین چوماغینا سورتر.

کیم اوز قاتیقینا تورش دئیر.

کور آلاهدان نه ایستر، ایکی گوز بیری اگری بیری دوز.

کور توتدوغون براخماز

گ

گئجه شهره گئدن چوخ اولار، قیشدا بوستان اکن.

گئجه اودونا گئدن چوخ اولار.

گولمه قونشووا، گلر باشیوا

ل

لپه نی دئمه دویونو ده، دونه نی دئمه بویونو ده.

ی

یئر برک اولاندا ، اوکوز اوکوزدن گوره ر.

یوقورت توکولسه یئری قالار، آیران توکولسه نه یی قالار؟

یامان گونون عمرو آز اولار.

یاخشی دوست یامان گونده بیلینر.

9 -  آتا سوزو ایکی اولماز.

10 -  آتا آدین یورتمایان خویراد اوغول بئلیندن انمسه ییی.

۱۱ -  آری گونولده اولسا شراب آچار.

۱۲ - آغیر یوکلرین زحمتین قاتیر بیلیر.

13 - آللاه – آللاه دئمیینجه ایشلر اؤنمز.

۱۴ - آنا حقی ؛تانری حقی.

۱۵ - آیدان آری؛گوندن گورکلی.

16 - اجل وعده ایرمیینجه کیمسه اولمز.

17 - ارمالینا قییماینجا آدی چیخماز.

18 - ازلدن یازیلماسا قول باشینا قضا گلمز.

۱۹ - اسکی پامبوق بئز اولماز.

۲۰ - اسکی دونون بیتی؛اوکسوز اوغلانین دیلی آجی اولور .

۲۱ -اسلان انیگی ینه اسلاندر.

۲۲ - اورلاشوبان سولارداشسا دنیز دولماز.

۲۳- اوزون یاشین اوجی اولوم؛آخری آیریلیق.

۲۴- اوغوزون عارسیزی تورکمانین دلی سینه بنزه ر.

۲۵ - اوغول آتادان گؤرمینجه سفره چکمز.

26 - اوغول آتانین یئتیریدر؛ایکی گوزوندن بیریدر.

27 - اوغول دخی نیله سین ؛بابا اولوب مال قالماسا.

۲۸ - اونجه سودون؛سونرا قانین؛ سوندا جانین آلدی.

29 - بابا مالیندان نه فایدا باشدا دولت اولماسا.

۳۰ - باش اسن اولسا؛پورک بولونمازمی اولور.

۳۱ - بیر ایگیدین قره داغ یوموروسونجا مالی اولسا ییغار؛دیررطلب ایدر؛نصیبیندن آرتیغین ییه بیلمز.

32 - بیلدیگین اونوتماسا عقل یاخشی.

33 - تپه گن کؤپونی سوسه گن ییرتار.

۳۴ - تکبرلیک ایلیه نی تانری سئومز.

35 -  چالیشان قره پولاد ئوزقیلیجن کوتلمز.

۳۶ - چیخان جان گرو گلمز.

۳۷ - دنیا شیرین ؛جان عزیز.

۳۸ - دنیا شیرین؛جان دادلی.

۳۹ - دوغرو یول گورونورکن؛اگری یولدان گلمیه یین.

۴۰ - دولتسیز شریندن آللاه ساخلاسین .

۴۲ - دولتلی اوغول قوپسا اوجاغنین گؤزودور.

۴۳ - دوه جه بویوموشسن؛کوشکجه عقلین یوخ؛تپه جه یویوموشسن داریجا بئینین یوخ.

44 - قادا پولاد اؤزقیلینجیم قینین دوغرار.

۴۵ - قادر تانری وئرمیینجه ارباییماز.

۴۶ - قارااواشا دون گئییرسن قادین اولماز.

۴۷ - قاری دوشمن دوست اولماز.

۴۸ - قره ائشک باشینا ئوین وورسان قاتیر اولماز.

۴۹ -  قره پولاد قیلیچی چالمایینجا قریم دؤنمز.

۵۰ - قره قوچا قییماینجا یول آلینماز.

۵۱ - قوناغی گلمه ین قارا ائولر ییخیلسا ییی.

۵۲ -  قونشی حقی؛تانری حقی.

۵۳ - قیز آنادان گؤرمینجه ئوگوت آلماز.

۵۴ - کول تپه جیک اولماز.

۵۵ - گؤنلون اوجا توتان ارده دولت اولماز.

56 - گلیملی گئدیملی دنیا ؛سون اوجی ئولوملی دنیا.

۵۷ - گویده آرار؛یئرده بولور.

۵۸ - هئچ ایگیده وئرمه سین قادرتانری گوز بونومی.

۵۹ - هرزه- مرزه سویلمه.

60 - یئرده ایسه چیحاراییم؛گویده ایسه اندیره ییم.

۶۱ - یاپاغلی گویجه چمن گوزه قالماز .

62 - یاپا-یاپا قارلار یاغسا یازا قالماز.

۶۳ - یاد اوغلی ساخلاماقلا اوغول اولماز؛بویوینده سالیر گئدر؛گوردوم دیمز.

۶۴ - یالان سوزبودونیادا اولونجا؛ اولماسی ییی.

65 - یانلیز ایگیت آلپ اولماز؛یوشان دیبی برک اولماز.

۶۶ - یایان ارین امیدی اولماز.

قایناق : کتاب دده قورقود - م .ع . فرزانه -1358