اوْتانانین اوغلو اولماز : آدم کمرو صاحب پسر نخواهد شد. این مثل را در مقام نصیحت به افراد کمرو می زنند. می خواهند بگویند که اگر کمرو باشد در زندگی از مزایای زیادی محروم خواهد شد.  

کمرویی به عنوان یک ویژگی شخصی ـ حالتی است که طی آن فرد حین برقراری یک ارتباط عادی یا صمیمانه با افراد دیگر دچار مشکل می‌شود.  

اساس درمان کمرویی تغییر در حوزه ی شناختی و تحول در رویه ی زندگی و حیات اجتماعی فرد است، تغییر در شیوه ی تفکر، یافتن نگرش تازه نسبت به خود و محیط اطراف، برخورداری از قدرت انجام واکنش های نو در برابر اطرافیان و تعامل بین فردی، تغییر در باورها و نظام ارزش هایی که کمرویی را تقویت می کند و سرانجام دستیابی به کانون اصلی اضطراب، کاهش اضطراب در فرد کمرو، تقویت انگیزه و افزایش مهارت های اجتماعی و توانایی های تحصیلی، شغلی و حرفه ای، اصلی ترین روش درمان کمرویی است.

 

چگونه به کودکان کمرو کمک کنیم؟

کمرویی متضمن اضطراب و بازدارندگی رفتاری در موقعیت های اجتماعی است. کودکان کمرو اغلب برای دیدن دیگران ظاهراً اشتیاق نشان می دهند. امّا برای صحبت کردن یا پیوستن به دیگران اکراه دارند. برای مثال، کودکان کمرو ممکن است در جمع افراد ناآشنا، ساکت و بی صدا باقی بمانند، حتی هنگامی که مورد خطاب قرار گیرند، آن ها ممکن است از وارد شدن و حضور در یک مکان جدید، مثل کلاس درس، بدون همراهی پدر یا مادرشان سرباز زنند. کودکان کمرو ممکن است در فعالیت های ورزشی یا تفریحی مشارکت نکنند و هنگامی که در جمع افراد ناآشنا قرار گیرند فقط نگاهشان را به زمین بدوزند و از هر حرکتی که باعث جلب توجه دیگران به آن ها شود اجتناب نمایند. بنابراین درک نوع کمرویی فرزندتان به شما در برنامه ریزی برای توجه به نیازهای خاص او کمک خواهد کرد. توصیه های زیر می تواند برای شروع به شما کمک کند:

1) هنگامی که کودکان از تعامل با دیگران واهمه دارند با آن ها همدلی نشان دهید:

یک روش برای کمک به کودکان در زمینه کنترل ترسشان از برخی موقعیت های اجتماعی، نشان دادن همدلی با آن ها هنگامی که از تعامل با دیگران واهمه دارند است. بنابراین، اگر مثلاً کودکی به دلیل کمرویی از رفتن به زمین ورزش و بازی کردن با دیگران سرباز زد، پدر و مادر می توانند به او بگویند " من احساس تو را به خوبی درک می کنم. من هم خودم گاهی چنین احساسی داشتم هنگامی که مطمئن نبودم چکار باید بکنم و دیگران مرا تماشا می کردند" با نشان دادن همدلی، پدر و مادر به کودک کمک می کنند که حس کند او را درک کرده و پذیرفته اند و نیز به او کمک می کنندکه هیجاناتش را بشناسد و درباره آن ها صحبت کند و شروع به جستجوی راهی برای کنترل آن ها نماید.

2) فرزندتان را کمرو معرفی نکنید :

مطالعات نشان داده اند که اغلب یک کودک همانطور رشد خواهد کرد که به او بر چسب می زنند. فشارهای والدین بر بچه های کمرو، می تواند باعث اضطراب و عدم امنیت وی گردد که خود مشکلی بدتر از خجالتی بودن است. فرزندتان را مجبور نکنید که بیشتر از سطح شخصی اش پیشرفت کند. اگر شما مجبورید که از واژه کمرو برای توصیف فرزندتان استفاده کنید، همیشه آن را با نکته ای مثبت جبران کنید، مثلاً " پسرم در حضور دیگران اندکی خجالتی است ولی او یک ورزشکار فوق العاده است."

3)در خانه با او تمرین کنید:

 بازی های مختلفی خارج از فعالیت های روزمره فرزندتان انجام دهید؛ مانند ملاقات با یک شاگرد جدید در مدرسه، کارها و بازی هائی ترتیب دهید تا او بتواند به طور یکسان همه موقعیت های اجتماعی را تجربه کند. به فرزندتان کمک کنید که آنچه را انجام می دهد، تجربه کند. به عقیده روانشناسان، تکرار بعضی از بازی ها و نقش ها کمک می کند تا فرزندانتان کمتر احساس ترس و نگرانی کرده و راحتتر دوستی صمیمانه ای با دیگران داشته باشند.

4) موقعیت هایی را که باعث خجالت فرزندتان می شود را شناسایی کنید:

برخی از بچه ها فقط در جاهای خاصی خجالتی هستند. مثلاً بعضی از آنها ممکن است هنگامی که در گروه قرار می گیرند خجالتی اند. برخی دیگر وقتی خجالت می کشند که از آنها خواسته شود چیزی را در جلو کلاس برای همکلاسی ها ارائه دهند. سعی کنید مهارت های خاصی را که فرزندتان نیاز دارد تا در موقعیت های اجتماعی احساس راحتی نماید شناسایی کنید.

5) برای رفتارهای اجتماعی کودک هدف گذاری کنید و پیشرفت او را بسنجید :

پژوهش های زیادی بر ارزش هدف گذاری در بهبود عملکرد صحّه گذاشته اند. برای بسیاری از کودکان کمرو، یک هدف واقعی و چالش انگیز، گفتن حداقل یک جمله به یک آدم جدید در هر روز است. هدف های مناسب دیگر می تواند صحبت کردن در مقابل کلاس، شرکت کردن در بازی با دیگر کودکان (حتی بدون حرف زدن)، یا سوال کردن از معلم باشد. پدر و مادر می توانند پیشرفت کودک را با قرار دادن جدول یا نموداری در خانه و مثلاً گذاشتن یک ستاره در جلوی هر روزی که کودک به هدف مورد نظر دست یافته است، پیگیری کنند.کودکان معمولاً دوست دارند خودشان ستاره ها را در جدول قرار دهند.

6) رفتارهای مثبت کودک خود را پاداش بدهید:

از کارهایی که کودکان به صورت مثبت آنها را انجام می دهند پاداش بدهید. به عنوان مثلا وقتی کودکان تکالیفشان را خوب انجام می دهند در حضور دیگران آنها را تشویق کنید. یا به آنها یاد بدهید که وقتی به مجلسی وارد می شوند سلام کنند و وقتی این کار را انجام دادند کودک خود را با گفتن تشکر یا آفرین تشویق کنید. در واقع گفتن جنبه های مثبت کودک به دیگران می تواند مفید باشد.

7) رفتار اجتماعی دیگران را در جلوی فرزند خود تحسین کنید:

پدر و مادر با اظهار نظر مثبت در باره رفتار اجتماعی دیگران می توانند به کودک کمرو در ارزش گذاری بر رفتارهای اجتماعی کمک کنند. برای مثال، پدر ومادر می توانند به فرزندشان بگویند: " من از شیوه ای که آن پسر بچه نزد ما آمد و اسم ما را پرسید خوشم آمد". و یا این که مستقیماً به تعریف از آن بچه در مقابل فرزند خود بپردازید. البته مواظب باشید که از اظهار نظرهایی از قبیل این که " چرا تو نمی توانی مثل او عمل کنی؟ " پرهیز نمائید.

8) برای هر کودک کمرو در هر موقعیت مهم، یک جفت پیدا کنید:

یک کودک کمرو که بتواند در یک موقعیت جدید حتی یک دوست هم پیدا کند، احساس آسایش بیشتری خواهد یافت و نهایتاً با کودکان بیشتری به تعامل خواهد پرداخت. پدر و مادر یا معلم می توانند با درخواست از دو بچه برای بازی کردن با یکدیگر و سپس صبحت کردن با هر دوی آن ها در مورد فعالیت ها و علایق مشترک، این فرایند را تسهیل کنند.پدر و مادر یا معلم همچنین می توانند به آن دو کودک کاری را تخصیص دهند (مثل سر هم کردن یک پازل) و از آن ها بخواهند با هم آن را انجام دهند.

9) جلوی تمسخر کودکان را بگیرید :

طرد اجتماعی و مسخره کردن می تواند به شکل گیری کمرویی کمک کند. بنابراین، کودکتان را مسخره نکنید و به دیگران نیز اجازه ندهید که چنین کنند. در صورت لزوم، کودکتان را از جمع کودکانی که او را مسخره می کنند خارج نمائید. با کودکانتان صحبت کنید و به آن ها بگوئید که حرف دیگران اهمیتی در زندگی آن ها ندارد. برای آن ها از مواردی که در گذشته خودتان مورد تمسخر دیگران قرار گرفته بودید صحبت کنید. خود افشاگری شما به فرزندتان کمک می کند که احساس ناراحتی کمتری از مسخره شدن توسط دیگران پیدا کند.

10) بدبینی کودک خود را از بین ببرید:

خجالتی بودن معمولاً از الگوها و تفکرهای منفی که باعث بدبینی می شود نشأت می گیرد مانند " بچه ها مرا دوست ندارند". از آنجا که کودکان خجالتی آمادگی زیادی در گوشه گیری دارند، پس بهتر است بزرگسالان مواظب رفتار خود باشند و به کودکشان اجازه دهند تا نظاره گر کارهای اجتماعی آنها به عنوان بخشی از زندگی روزمره شان باشند. با این وجود، بهتر است که صبور باشید. با تقویت و جایگزین کردن افکار مثبت به فرزندتان در از بین بردن بدبینی و تفکرهای منفی ذهن او کمک کنید، مثل " شما خیلی خوب با او بازی کردی" و او را تشویق کنید که خود را باور کند و بداند که او هم می تواند مثل دیگران خوب بازی کند و کاری را انجام دهد.