خوراسان ﺗورکلرین دیل و کولتورلری

زبان و فرهنگ ترکان خراسان

پیغمبریمیز

+0 به یه ن


تؤرک دیلینی اؤیره نین، چونکو اونلارین حاکمیتی چوخ اوزون سؤره جکدیر." پیامبر اکرم

پیغمبریمیز

کوچوره ن : اکبر سعادت

آنادیلیمیز : اوجا الله هر دوورده اینسانلارا اوز آرالاریندان سئچدیگی پئیغمبرلر گوندریب. ایلک پئیغمبر حضرتی آدم، سونونجو پئیغمبر ایسه حضرتی محمّددیر. هر ایکی پئیغمبرین آراسیندا چوخ سایدا ائلچیلر گلیب- کئچیب. اما سونونجو ائلچی اوزوندن اولکیلرله موقاییسه‌ده فرقلی خوصوصیتلره مالیک ایدی. اوندان اونجه‌کی پئیغمبرلر موعیین بیر خالقا، میللته، حضرتی محمّد ایسه بوتون بشره گوندریلمیشدی. اونون پئیغمبرلیگی عوموم بشری و اونیوئرسال ایدی. حضرتی محمّدین گتیردیگی دین اوز دوورو ایله یاناشی، اوزوندن سونراکی قییامته قدر داوام ائده‌جک زامانی دا احاطه‌ ائدیردی.

بیزیم دین بیرلیک و برابرلیک دینیدیر. ایسلام قارداشلیق دینیدیر. بیزی یارادان هر بیریمیزین بیر یئرده اولماغیمیزی و اونون دینیندن موحکم توتماغیمیزی ایسته‌ییر. اوجا الله قورانی- کریمده بئله بویورور : » هامینیز بیر یئرده اللهین ایپیندن (دینیندن موحکم) یاپیشین، بیر- بیرینیزدن آیریلمایین! اللهین سیزه وئردیگی نعمتینی خاتیرلایین کی، سیز بیر- بیرینیزه دوشمن ایکن او سیزین قلبلرینیزی (ایسلام ایله) بیرلشدیردی و اونون نعمتی سایه‌سینده بیر- بیرینیزله قارداش اولدونوز. سیز اوددان اولان بیر اوچورومون کناریندا ایکن اوْسیزی اورادان خلاص ائتدی. الله اوز آیه‌لرینی سیزین اوچون بو شکیلده آیدینلاشدیریر کی، حاق یولا یونلمیش اولاسینیز!«. رببیمیز بیزی بیر- بیریمیزه قارشی منفی موناسیبتدن ال چکمه‌ییمیزی، بیر-بیریمیزه قارشی پیس زننه، بدگومانا قاپیلماقدان چکینمه‌ ییمیزی امر ائدیر : » ائی ایمان گتیرنلر! چوْخ زننه-گومانا قاپیلماقدان چکی‌نین. شوبهه ‌سیز کی، زننین بعضی سی (هئچ بیر اساسی اولمایان زنن) گوناهدیر. (بیر- بیرینیزین عیبینی، سیررینی) آراییب آختارمایین، بیر- بیرینیزین قئیبتینی قیرمایین! سیزدن بیرینیز اولموش قارداشی‌نین اتینی یئمه‌یه راضی اولارمی؟! بو سیزده ایکراه حیسسی اویادار (قئیبت ده بئله‌دیر). الله دان قورخون. حقیقتن، الله تووبه‌لری قبول ائدندیر، رحملیدیر! « همچی‌نین اوجا یارادان اینسانلارا سسلنه‌رک، پیس نتیجه‌یه سبب اولاجاق بیر- بیریمیزه لاغ ائتمه‌ییمیزی ده قاداغان ائده‌رک بئله بویورور : » ائی ایمان گتیرنلر! بیر قووم دیگرینی لاغا قویماسین. اولا بیلسین کی، لاغا قویولانلار لاغا قویانلاردان الله یانیندا داها یاخشی اولسونلار« .

اللهین اینسانلارا رحمت اوْلاراق گؤندردیگی حضرتی محمّد اللهین بو امرلرینی هم سؤیله‌یه‌رک، هم ده یاشایاراق ایجرا ائدیب.

حضرتی پئیغمبر جهالت ایچینده قالمیش عربلرین اعتیمادینی او درجه‌ ده قازانمیشدی کی، آمانسیز دوشمنی اولان ابو جهل دخی گونون بیرینده اونا دئمیشدیر:

– یا محمّد، من سنه “ یالانچیسان ” دئیه بیلمه‌رم، فقط بو گتیردیگین دعوتینی ایستمیرم!..

ان قددار دوشمنلری ده بئله‌جه اونا اینانیر، گتیردیگی دینین حاق اولدوغونا شوبهه ائتمیردیلر؛ ساده‌جه صرف نفسانیتلری باخیمیندان ایناد گؤستریردیلر.

اینسانلار بو ایلاهی نوردان اوزاقلاشدیقجا اولکی جاهیلیه دوورونه خاس اولان عادت- عنعنه‌لره داها دا یاخینلاشدی. علم و تئخنولوگییانین اینکیشاف ائتمه‌ سینه باخمایاراق، تاسفلر اولسون کی، بشرین اخلاق باخیمیندان گلدیگی نتیجه اورکاچان دئییل. هر جور ریفاهین یاشاندیغی تئخنولوگییا عصری‌نین اینسانلاری هر شئیدن چوخ شیکایت ائتدیگی یئنه ده سترئسس، و معنوی بوحراندیر.

پئیغمبریمیزین (س) ان بویوک معجزه‌سی قورانی- کریمدیر. الله ۱۴ عصر بوندان اول اینسانلارا یول گوسترن بیر کیتاب اولان قورانی- کریمی گوندرمیش و بوتون بشری اوْنا تابع اوْلاراق خلاص اوْلماغا دعوت ائتمیشدیر. رببیمیز قوران حاقیندا: » حالبوکی بو قوران عالملره آنجاق بیر اویود- نصیحتدیر! « (» قلم « سوره‌سی، ۵۲، – دئیه بویورموشدور.

قوران بوتون کایناتی یوخدان یارادان، هر شئیین ان دوغروسونو بیلن اللهین سوزودور. او هر بیر اینسانین باشا دوشه‌جیی، ساده و آنلاشیقلی بیر اوسلوبا و بنزرسیز حیکمته مالیکدیر. الله قورانی اینسانلارین اوخویوب باشا دوشمه‌لری، اورادا یازیلانلاری اویرنمه‌لری، بوتون کایناتی یوخدان یارادان رببیمیزی تانیمالاری، اونا نئجه قوللوق ائده‌جکلرینی بیلیب چکینمه‌لری اوچون گوندرمیش، فرقلی مثاللارلا آیه‌لرینی بیر -بیر و موختلیف شکیللرده آچیقلامیشدیر. اللهین » … بیز کیتابدا هئچ بیر شئیی نظردن قاچیرمادیق…« (» انام « سوره‌سی، ۳۸) آیه‌ سینده ده بیلدیردیگی کیمی، قوران قوسورسوزدور. هم دونیا حیاتی، هم ده آخیرت حیاتی ایله باغلی بیر چوخ تفررواتلار قوراندا چوخ حیکمتلی شکیلده آچیقلانمیشدیر. الله » حقیقتن سیزه ائله بیر کیتاب نازیل ائتدیک کی، او، سیزدن اوترو بیر شرفدیر. مگر درک ائتمیرسینیزمی؟ « ( » انبییا « سوره‌سی، ۱۰) آیه‌سی ایله ده بو حقیقتی بیلدیریر.

قورانین ان موهوم خوصوصیتلریندن بیری ده اونون گونوموزه قدر هئچ بیر دیَیشیکلییه مروز قالمادان، پئیغمبریمیزه (س) وحی ائدیلدیگی شکیلده بیزه گلیب چاتماسیدیر. الله بو حقیقتی قوراندا » شوبهه‌سیز کی، قورانی بیز نازیل ائتدیک و سوزسوز کی، بیز ده اونو قورویوب ساخلایاجاغیق!« (» هیجر « سوره‌سی، ۹) آیه‌سی ایله خبر وئرمیشدیر.

معلوم اولدوغو کیمی، قوراندان اولکی حاق کیتابلار گوندریلدیگی وضعیتده قالمامیش، قورونمامیش و تحریف ائدیلمیشدیر. بو کیتابلارا اینسانلار طرفیندن موختلیف علاوه‌لر ائدیلمیش، بعضی یئرلری یا دیَیشدیریلمیش، یا دا تامامیله چیخاریلمیشدیر. پئیغمبریمیزه (س) ایسه هر دفعه‌ وحی گلنده همین وحیلر رببیمیزین بیر معجزه‌سی شکلینده اونا ازبرله‌دیلمیشدیر. پئیغمبریمیز (ص) ایسه وحیدن درهال سونرا سهابه‌لرین آراسیندا » وحی کاتیبلری « دئییلن شخصلره قورانی یازدیرمیشدیر. بئله‌لیکله، قوران یازیلی صورتده قورونوب- ساخلانمیشدیر. هز. ابو بکیرین دوورونده قوران تک بیر نوسخه حالینا سالینمیش، هز.اوسمانین دوورونده ایسه قوران نوسخه‌لری چوخالدیلاراق موهوم ایسلام شهرلرینه گوندریلمیشدیر.

سون سوز : اللهیمیز بیر، قورانیمیز بیر، پئیغمبریمیز بیر، دینیمیز بیر، قیبلمیز بیر، وطنیمیز بیر، دوولتیمیز بیر، بایراغیمیز، حتی دوشمنیمیز ده بیر. بوتون بونلاری نظره آلاراق، اللهین بویوردوقلاریندان ایکیللی موحکم توتساق، پئیغمبرین دئدیکلرینی یئرینه یئتیرسک، بیز باشقالاری‌نین دئدیکلرینی یئرینه یئتیرن دئییل، باشقالارینا دئدیکلریمیزی یئرینه یئتیردیرمیی باجاران اینکیشاف ائتمیش جمعیت اولاریق.