خوراسان ﺗورکلرین دیل و کولتورلری

زبان و فرهنگ ترکان خراسان

فارسی نوشتم تا بی سوادها هم بخوانند

+0 به یه ن

فارسی نوشتم تا بی سوادها هم بخوانند

 ♦️♦️ حتما اوخویون عزیز لر♦️♦️

یادمه کوچک که بودم یک روز شعری از استاد شهریارو می نوشتم، مرحوم پدرم نگاهی به من انداخت وگفت چه می نویسی گفتم شعر ترکی پدر لبخند تلخی کردو گفت پسرم فارسی بنویس بی سوادها هم بخوانند واقعا گئج شدم میهوت و متحیر یعنی چه پدرم متلک میاندازه ولی پدر عادت نداشت، مدتها گذشت و جواب سوال برایم مثل معما شده بود معمای بی جواب اخر قدیم باسوادی نبود که بپرسم تا اینکه بزرگ و بزرگ شدم. روزی جلو دانشگاه ازاد زنجان یکی از اساتید برجسته و نامی مرا دید و بغلم کرد و گفت افرین بر تو شاعر خوش ذوق من بتو افتخار میکنم

من که خجالت می کشیدم گفتم استاد نظر لطف شماست خلاصه پس از تعارفهای زیاد اجازه خواستم. استاد با احترام تمام فرمود هوشنگ جان شعر یار اغلادی را بخون برام بفرست. من با خوشحالی تمام گفتم استاد نوشته اش را دارم. استاد اهی کشید و گفت شاعر ما که سواد نداریم ترکی بخونیم والا منم نوشته اش را دارم.

تعجب کردم کفتم پدرم چه مرد آینده نگری بوده پس جواب معمای من حل شد. اینها بی سواد ترکی هستند. حال این مطلب را فارسی نوشتم که چه؟ اره بی سوادها هم بخوانند

 ✍️ استاد هوشنگ جعفری


آردینی اوخو

زبان، زبان مادری و آموزش به زبان مادری

+0 به یه ن

زبان، زبان مادری و آموزش به زبان مادری

زبان نظامی است که بر پایه آن هم امکان ارتباط پیامی با ویژگیهای ادراکی میسر می‌گردد و هم  بر پایه آن فرایندهای اجتماعی معتبر، علایم و اراده در اندیشه شکل می‌گیرد و تبیین می‌شود، زبان و علایمی که ضبط می‌شود شکل برجسته بُعد نمادین و فرهنگی انسان است که از نظر اجتماعی جذب می‌شود.

زبان یکی از نهادهای بنیادی جامعه و از عناصر بسیار مهم در فرهنگ اجتماع است، هر گاه سخن از حفظ، تقویت وگسترش فرهنگ یک جامعه به میان می‌آید بحث زبان به عنوان یک عامل اساسی مطرح می‌گردد.

زبان‌شناسانی همچون ادوارد ساپیر و بنجامین لی‌ووف عقیده داشتند که زبانهای مختلف قادر هستند تا سخنوران آن زبان را به جهت خاصی از طرز تفکر و جهان‌بینی هدایت کنند; به عبارتی زبان در سطح شناخت و واژگان می‌تواند بر ادراک سخنورانش تاثیر بگذارد و می‌تواند مردم را به برقراری ارتباط در مورد زمان، مکان، رابطه بین افراد، طبیعت و... وادارد.

از میان همه اشکال تعامل اجتماعی، زبانی که یک ملت با آن سخن می‌گویند (زبان مادری) اصلی‌ترین و ابدی‌ترین منبع هویت همانندی فرهنگی و خلق آن است. تشابهات و تفاوتهای فرهنگی با تعقیب عامل زبان هویدا می‌گردد.

زبان پدیده‌ای بسیارپیچیده است و نمی‌توان آن را صرفا از یک جنبه مورد بررسی قرار داد از نظر اجتماعی و روانشناسی زبان دارای اهمیتی است که بسیار فراتر از ارزش ابزاری و ظاهری آن می‌باشد.



آردینی اوخو

زبان مادری و مادرانگی زبان

+0 به یه ن

زبان مادری و مادرانگی زبان

نویسنده : محمدرضا_لوایی

کار زبان تهاجم و دفاع نیست کار زبان آفریدن است.

خانه جایی است که محرم اسرار توست. امنیت و آرامش و رهایی تو در دل خانه نهفته است. گاهی که به اندرون خانه ام می خزم فارغ از دغدغۀ کون و مکان و زمان می توانم آرامش خانه ام را حس کنم.

خانه ام لبریز نیاکان و نیکان تاریخی ام می باشد. جهان من آن بیرون است است اما جهان بینی من در سکوت و زیبایی خانه ام اندیشیده می شود.

در خانه ام می توانم جهان بینی شگرف زهتابی و نطقی و معجز و بولود قره چورلو را لمس کنم. و مگر نه اینکه زبان، خانۀ ماست؟ و مگر نه اینکه زبان، ذات انسانی ما را می سازد؟ به قول لرا بورودیتسکی، ” زبان نه ‌تنها بازتاب و بیان‌کننده افکار ماست، بلکه کاملا به افکاری که می‌خواهیم بیان کنیم شکل می‌دهد


آردینی اوخو

نظری درباره نوشتار زبان ترکی خراسانی

+0 به یه ن

نظری درباره نوشتار زبان ترکی خراسانی

محمد عرب خدری

جناب سالاریان

سلام، در باره نوشتار زبان ترکی و این‏که دوست عزیز «شیروانلی» این مهم را به عهده‏ی جنابعالی، این‏جانب و چند نفر دیگر از دوستان گذاشته، باید عرض تشکری از ایشان داشته‏باشم، ولی من از نظر ادبیات ترک در حدی نیستم که برای این مهم انتخاب شوم، فقط مختصر نظراتی دارم که بیان می‏کنم:

1. ما باید خود محقق باشیم یا به اهل تحقیق احترام گذاشته و از نظریات آنان استفاده کنیم.

2. محققین بزرگی در آزربایجان این مهم را انجام داده و علائم خاصی برای آواهای زبان ترکی معرفی کرده‏اندکه به‏نظر من بهترین است.

3. در نوشتار زبان ترکی به لاتین می‏توان همه‏ی آواها را به‏خوبی رعایت کرد، ولی آیا در اجتماع ما قابل استفاده است؟ و همه می‏توانند از آن استفاده کنند؟

4. توجه داشته باشیم در تمام زبان‏ها یک زبان ادبی داریم و تعدادی لحجه، یک یزدی به لحجه‏ی فارسی یزدی صحبت می‏کند ولی مکاتبات خود را با یک سازمان یا شخص با زبان ادبی می‏نگارد. در ترکی نیز غیر از این نمی‏تواند باشد«پس در ترکی هم یک زبان ادبی و لحجه‏های متفاوت با شیرینی خاص خودشان».

توجه بشود همان مطلب با زبان ادبی را هرکس به لحجه‏ی خود خواهد خواند.

5. فقط لازم است در ابتدای نوشته‏ها علامت‏های مورد نظر به‏طور خلاصه و تا مدتی نوشته شوند تا خوانندگان به‏طور کامل از این علائم آگاهی یابند و به آن‏ها توجه کنند، قطعاً پس از مدتی مطلب جا افتاده و اهالی ادبیات ترک در منطقه این چند علامت ساده را یاد می‏گیرند، نویسنده‏ها رعایت می‏کنند و خواننده‏ها به راحتی مطالب ترکی را می‏خوانند. 



آردینی اوخو

زبان معیار و زبان محاوره ای(1)

+0 به یه ن

زبان معیار و زبان محاوره ای

قسمت اول

 با وجود تلاش های زیادی که در خصوص پیوند بین زبان محاوره ای تورکی با زبان معیار و ادبی صورت گرفته است، خیلی ها هنوز هم تفاوت بین زبان گفتار یا محاوره ای، با زبان نوشتار یا معیار را درک نکرده اند!

همانطور که می دانید هر ملت، قوم و یا قبیله می تواند لهجه های متفاوتی از یک زبان را داشته باشد. حتی اگر ریزتر به موضوع نگاه کنیم داخل یک محیط اجتماعی کوچک هم به گویش های متفاوتی برخورد می کنیم. مثلا گویش بازاریان، رانندگان، روحانیون، دانشجویان و...

علم زبانشناسی به ما می گوید با وجود لهجه ها و گویش های فراوان در داخل یک زبان، همه آنها به یک زبان صحبت می کنند. آنچه تفاوت دارد، گفتار و لهجه سخنوران یک زبان است نه زبان آنها!

اما برای انتقال دانش و فرهنگ و ادبیات به دیگران در زمان حال و آینده، باید تمامی لهجه ها را کنار گذاشته و از شیوه معیار آن زبان استفاده کنیم.

"زبان معیار، دارای یک گرامر و ساختار نحوی واحد از تمامی لهجه ها و گویش های یک زبان است". لهجه یک روستا یا شهر و یا طبقه خاصی از جامعه نیست. به عبارت دیگر زبان معیار یک فرا لهجه است.

معمولا نوشتن و سخن گفتن با زبان معیار مشخص کننده این نیست که ما اهل کدام شهر یا روستا هستیم. اما اگر کسی با نحوه گفتار شما پی به کجایی بودن شما برد بدانید که با لهجه صحبت کرده اید! بنابراین هر زبانی که توسط ما استفاده می شود دارای دو حالت لهجه و معیار است.



آردینی اوخو

تمثیل و مثل تورکی

+0 به یه ن

تمثیل و مثل تورکی :
کَر (کار) ائشیدمز، یاراشدیرار، کور گؤرمز، قوراشدیرار : کر نمی‌شنود، جفت و جور می‌کند، کور نمی‌بیند، سرهم می‌کند. یاراشدیرماق و  قوراشدیرماق دوکلمه منحصر به فرد در زبان ترکیست (یاراشدیرماق) در اصل برازنده کردن هست ولی در این مثل به معنای جفت وجور کردن به کار رفته هست. معنی (قوراشدیرماق) هم به نوعی سرهم آوردن هست.  
منبع : تمثیل و مثل ترکی خراسانی، نوشته ی اسماعیل سالاریان
مثل فارسی :
گوش اگر گوش تو و ناله اگر ناله ماست / آنچه البته به جایی نرسد فریاد است
   معنی : کسی که نسبت به درخواست ها و نصایح دیگران بی توجه و بی اعتناست و یا عمداً نمی خواهد آنها را بشنود و بپذیرد، بنابراین با زور و داد و فریاد هم نمی توان به او فهماند.

کتاب در خواستی شما در سراسر ایران و جهان با پست ارسال می شود. برای این منظور در لینک های زیر پیام بگذارید :
تلفن پیامک و تلگرام : 09159766066


salariyan.blogfa.com

http://salariyan.arzublog.com

salariyan@yahoo.cm

https://t.me/xorasanturk



آردینی اوخو

قاضی بلخ و آذری ها !!!

+0 به یه ن

قاضی بلخ و آذری ها !!!

مسافری در شهر بلخ جماعتی را دید که مردی زنده را در تابوت انداخته و به سوی گورستان می برند و آن بیچاره فریاد می زند : « والله، بالله من زنده ام! چطور می خواهید مرا به خاک بسپارید؟» اما چند نفر از دستیاران قاضی شهر که پشت سر تابوت بودند، می گفتند : «پدرسوخته ی ملعون دروغ می گوید. او مُرده است. مسافر حیرت زده حکایت را پرسید. گفتند: «این مرد تاجری ثروتمند و بدون وارث است. چند مدت پیش که به سفر رفته بود، چهار شاهد عادل خدا شناس در محضر قاضی بلخ شهادت دادند که ُمرده و قاضی نیز به مرگ او گواهی داد. پس یکی از مقدسین شهر زنش را گرفت و یکی دیگر اموالش را تصاحب کرد. حالا بعد از مرگ برگشته و ادعای حیات می کند. به حکم قاضی به قبرستانش می بریم، زیرا که دفن میّت واجب است و معطل نهادن جنازه شرعا جایز نیست .

حال حکایت ماست !

مادرمان گفته تورک هستیم ، در تمام زندگی مان به ما تورک گفتند ، تمام ضرب المثها و سخنان مان با همسایه های تورکمان یکی است .

حالا چند نفر به اسم آذری جمع شده اند و با فلسفه و استدلال و .. می خواهند ثابت کنند که ما تورک نیستیم!!!

ادمین⬇️

@Yasharsatar

@tuorkahangi

 



آردینی اوخو

همیت انتخاب نام نیک و با هویت برای کودک :

+0 به یه ن

همیت انتخاب نام نیک و با هویت برای کودک :

اسماعیل سالاریان

نام، ترکیبی از چند صداست که موجودیت و هویت واقعی یک فرد را در بین جامعه انسانی و در روی زمین و در زمان نشان می دهد. لذا اولین و بهترین هدیه والدین به فرزند انتخاب نام نیک و با معنی با هویت برای فرزند است.

پدران و مادران ترک ما از قدیم بر همه فرزندان خود نام هایی با معانی خوب و عالی می نهادند و همواره سعی می کردند جامعه و محیط از نام های نیک و با معنا بهره مند و از نام های زشت و بی معنا به دور باشد.

به طور کلی در نقاط مختلف شهرستان های خراسان، بیشتر افراد مذهبی، اسامی بزرگان دین الهی و ائمه اطهار (ع) را برای نوزادان انتخاب می‌کنند، علاوه بر آن اسامی ترکی نیز بر روی فرزند می گذارند. برای دختران بیشتر اسامی ترکی : آیلین، سولماز، آیلار، آیگل، آغ گل، باغدا گول، سو گول، سئوگل، سوناگول، غنچه گل، آیدا، آیناز، ائلناز، ساناز، سونای، ترلان، مارال، جیران، آتوسا، توران، و.... برای پسران از اسامی : آیدین، آتیلا، ارسلان، آرمان، بابک، پاشار، قارامان، قلینج، آقاجان، آیاز، بیگ، ترلان، ترکان، تیمور،  و... انتخاب می شود .



آردینی اوخو

ارزش زن و وفاداری زن به شوهرش در داستان های دده قورقود:

+0 به یه ن

"اوجالاردان اوجاسان سن

کیمسه بیلمز نیجه سن سن

جان آلیرسان بیر یرده آل

ایکیمیزین جانیمیزی

جان آلمیرسان باغیشلیرسان

بیر باغیشلا ایکیمیزی

ترجمه :

ای خدایی که از هر باشکوهی،باشکوهتر هستی

هیچ کس نمی داندکه چگونه هستی

اگر جان میستانی

جان هر دومان را بستان

و اگرزندگی می بخشی

 زندگی را برای هر دومان ببخش"



آردینی اوخو

رضایت به نقض زبان مادری کودکان، نوعی کودک‌آزاری

+0 به یه ن

محمد حکیم‌پور

“رضایت به نقض زبان مادری کودکان، نوعی کودک‌آزاری سیستماتیک است”

یکی از مؤلفه‌های مهم حقوق بشر، رفع آزار از شهروندان - چه به طور سیستماتیک و چه جز آن - است که ممکن است از ناحیۀ خود شهروندان نسبت به یکدیگر و یا دولت‌ها نسبت به شهروندان اعمال شود.

از مظاهر بارز و البته بسیار حساس شهروندآزاری، آزار کودکان است که بنا به آسیب‌پذیری بسیار آنان در برابر این آزارها، حمایت نهادینه شدۀ دولتی و غیر دولتی از آنها ضرورت دارد.

صرف‌نظر از خشونت علیه کودکان، وادار کردن و اجبار آنان به تکلم و یا تحصیل به زبان غیر مادری - که بنا به آرای روانشناسان متضمن رنج‌ها و آزارهای روحی بسیاری برای کودکان است - از مصادیق بارز کودک‌آزاری سیستماتیک به شمار می‌رود. بررسی‌ها و مطالعات روان‌شناختی میدانی نشان می‌دهد که تحصیل به زبان غیر مادری در نواحی غیر فارس کشور، از علل عمده افت تحصیلی و حتی ترک تحصیل در میان کودکان بوده است.



آردینی اوخو

آغاز کمپین زبان مادریم در خانه نماند

+0 به یه ن

آغاز کمپین زبان مادریم در خانه نماند

✅ آغاز کمپین #زبان_مادریم_در_خانه_نماند

 🔹از دقایقی پیش کمپین #زبان_مادریم_در_خانه_نماند به مناسبت آغاز سال تحصیلی جدید شروع بکار کرد

🔹 عوامل این کمپین اقدام به نگارش نامه‌ای به رئیس جمهور دکتر حسن روحانی و نمایندگان مجلس شورای اسلامی جهت مطالبه تحصیل به زبان مادری در مدارس و دانشگاه‌ها نموده‌اند.

🔹 لازم بذکر است هر اکانت تلگرامی تنها قادر به ثبت یک امضا می باشد

▫️برای پیوستن به کمپین وارد بات زیر شده و مراحل را به ترتیب طی نمائید:

@MotherTongueBot

▫️جهت اطلاع از نتایج کمپین در کانال زیر عضو شوید:

@yolpressCampaign



آردینی اوخو

تاریخ زبان ترکی با لهجه خاص آن در ایران

+0 به یه ن

تاریخ زبان ترکی با لهجه خاص آن در ایران

تاریخ زبان ترکی با لهجه خاص آن در ایران را دست‌ کم از قرن دوازدهم میلادی و یکی، دو قرن فاصله با فردوسی می‌توانیم به صورت مستند پیگیری کنیم. شاعرانی مانند شیخ عزالدین حسن‌ اوغلو اسفراینی متخلص به «حسن‌ اوغلو» در آن دوره و بعد قاضی برهان‌ الدین شعر ترکی سروده‌اند. بعد از آن در اوج تفکر عرفانی که در پهنه ایران‌ زمین شکل گرفته است و در قالب نحله‌ های مختلف گسترش یافته ما در زبان ترکی به افرادی مانند عماد‌ الدین نسیمی در قرن چهارم هجری برخورد می‌کنیم. در اوج این تفکر یکی از بزرگ‌ ترین شاعران و ادبای ایران که به ترکی شعر سروده است و همچنین توانسته حکومت نوین ایران را تأسیس کند، شاه اسماعیل صفوی متخلص به ختایی است که دیوانش به تازگی در نزدیک به ۵٠٠ صفحه چاپ شده است. وی مضامین عرفانی را به زبان ترکی در قرن ١۵ و ١۶ میلادی به اوج رسانید. باید پرسید چرا وقتی صحبت از تاریخ ادبیات ایران می‌شود، اشاره‌ ای به این افراد نمی‌ شود، گویی اینها اصلا در ایران نبوده‌اند. شاعران ترکی به شاه‌ اسماعیل ختم نمی‌ شوند و با قاسم انوار و محمد فضولی که به فارسی، ترکی و عربی شعر هایی در حوزه دین و عرفان سروده‌اند و در ١۶۴٠ میلادی با قوسی‌ تبریزی و واحد در دوران معاصر با شهریار ادامه می‌ یابند. برخی معتقدند ادبیات ترکی فقط خود را در شعر بسط داده است و مانند فارسی در نثر حضور ندارد، در حالی‌ که این پیش‌ فرض هم نادرست است و نشان می‌ دهد محققان ما از تاریخ سرزمین ایران و ادبیات غنی زبا‌ن‌ های دیگر غافل هستند و اطلاعی ندارند.



آردینی اوخو

من تورکم. من لهجه دارم

+0 به یه ن


آردینی اوخو

لهجه تارتیشماسینا قارشی دورماغا بیر یول وار:

+0 به یه ن
یازار : بهرام اسدی

مدرسه لرین آچیلیشینا یاخین بو لهجه تارتیشماسینا قارشی دورماغا بیر یول وار:
غیرتلی آذربایجان معلملری تورک لهجه سیله فارس دانیشماق یئرینه هامی هماهنگ بیر حرکتده کلاسلاردا اصیل تورک لهجه سیله اصیل تورک دیلی دانیشماق کامپانیاسی یارادا بیلرلر. قوی پانفارسلارین گؤزو چیخسین
1396-1397 تحصیلی ایلینده آذربایجان مدرسه لری کلاسلاریندا لهجه لی فارس دیلی دانیشماق یاساق ،هامی گؤزل تورک دیلی دانیشسین. یا الله



آردینی اوخو

بخشنامه آموزش و پرورش و دیگر هیچ...

+0 به یه ن
بخشنامه آموزش و پرورش و دیگر هیچ...

نویسنده : دکتر سید حیدر بیات
در شهروند بودن خود که هیچ، در حیوان ناطق بودن خودم نیز تردید دارم. تا کجا می خواهید تحقیرمان کنید؟ آیا تماس نوک چاقو با استخوانمان را حس نمی‌کنید؟
یک معلم یعنی کسی که 16 سال در سیستم آموزشی شما درس خوانده است. اگر در 16 سال از بهترین سال های یک انسان نتوانسته‌اید به او حرف زدن به زبان خودتان را یاد بدهید، و اکنون می خواهید از گردونه‌ی تاریخ و زمان حذفش کنید، مشکل آن فرد نیست، مشکل سیستم نارسای شماست.
تا کجا می خواهید آینه‌ها را بشکنید. ایا زمان آن فرا نرسیده است اندکی به خود به قامتتان به اندیشه‌تان به برنامه و قوانینتان نگاهی بیفکنید که یک انسان را بعد 16 سال تحصیل با تحقیر در بی‌نامی و بی لانه‌گی رها می‌کنید؟
سید حیدر بیات



آردینی اوخو