با سلام. با همت و تلاش اعضای محترم گروه ملایجردی ها در تلگرام مجموعه ی کنایات و ضرب المثل های ترکی جوین که توسط استاد علی اکبر ملایجردی گرد آوری شده بود رو به تکمیل است.

از زحمات بی دریغ تک تک اعضای محترم و گرامی این گروه به ویژه مدیریت آن،استاد علی ملایجردی کمال تشکر را دارم.

توضیح : مثل های زیر با الفبای عربی ترکی توسط نویسنده وبلاگ فونتیک نگاری شده است

کنایات و ضرب المثل های ترکی جوین سری الف

ال - ایاق اتماق : (Alo ayagh atmagh) : عجله کردن

ال اگری : (Al agre) : دزد یا دست کج

ال النه دیه پوخ یئمه : (Al alena dey pokh yema) : دستو پا چلفتی

ال الی یوویه ال دولنیه ایزی یوویه : (Al ale yovi Al dolani ize yovi) : کمک به یکدیگر _ همکاری

ال ایاق ائد : (Al ayagh ed) :  عجله کن

ال ایاق لن چاپمه : (Alyagh yalon chapma) : چهار دست و پا نرو یعنی داغ تراز آش نباش_عجله نکن_خودت را قاطی نکن

ال ایرگیده قوی : (Al iragida ghoy) : خاطرجمع باش

ال ایرگیمده قویمه قونشو! : (Al iragemda ghoyma ghonsho) :  نپرس!

ال بئرماق : (Al bermagh) : شروع شدن ، نوبر دادن

ال و آیاق ایتیرماق : (Al o ayagh itermagh) : دستپاچه شدن

آبروسنه بوقولوبدی :

آپول آپول : (Apol apol) : چهار دست و پا

آت کمین دی؟ میننی : (At kimi de? Minani) : اسب از آن کسی است که سوار بر آن است

آتدن یئخلن : (Atdan yekhelan) : کسی که مقامش را از دست داده

آتلانماق : (Atlenmagh) :  اماده شدن.

آتولماق : (Atolmagh) : پرتاب شدن یعنی با عجله رفتن به قصد گرفتن چیزی

آج گئتنه دارانی فیتسنه باقلبدی : (Aj getena darani fitasene baghlabde)  : خودش را بالا گرفته است

آجنان تورده یاتی : (Ajonan torda yati) :

آجنان گج الی : (Ajonan gaj ali) : خیلی فقیر است

آجنونان کوپ یاتیه : (Ajonan kop yati) : خیلی فقیر است

آد و سانلو : (Ado sanlo) : معروف و مشهور، سان به معنی شهرت

آدم ایز آچوق یئره گئدیه ایشی آچوق یئره گئدمیه : (Adam iz achogh yera gedi ishig achogh yera gedmi) : روی باز (خوش) عامل رفتن به خانه ی مردم است نه در باز

آدمی آبروسو سو ین ایزنان گلمبدی : (Adami abroso soei ezenan galmabde) :

آدو خیراولان : (Ado kheir olan) : این دعای خیر برای کسی که از ما دور یا در مسافرت است

 آدومو عوض ائدرم! : (Man adomo avaz ederam) : : شرط برای کار نشد و غیر ممکن

آرو دانوش : (Arro danosh) : فحش نده. بد و بیراه نگو

آز - آز  : (Az az) : کم کم

ازین ادرین ازییه-تو تونو گدی گزیه : (Ezi ederay eziya_totono gedi gezia) : هر کآری نتیجه اش به خودت بر می گرده

آسته کسن : (Asta kasan)  : آب زیر کاه

آسماق (گولاغ) : (Asmagh) :  حرف گوش کردن

آغ ساققال (agh saghal) : پیر و ریش سفید قبیله

آغ گز : (agh gez): خیره سر

آغز المه (aghz alma): غذای مختصری است

آغزو آچوق (آغزو قارانقو ): (Aghzo gharangho ya aghzo achogh) :  کنایه از ادم گیج

آغزو دره :  : دهن گشاد

آغزی سید ایسی بئری : (aghze sid ise beri) : دهانش بوی شیر میدهد

آغور داش براخماق  : (aghor dash borakhmagh) : مانع بزرگ تراشیدن

آف الله هه سنین الینن  : (Affola sani alinan) : پناه بر خدا از دست تو

آقزینه گئره دانیش : (Aghzia gera danosh) :  : به اندازه معلوماتت صحبت کن

اگری اتو دیز دانوش : (Agri oto diz danosh) : راستگو باش

اگری بوگرو : (Agre bogro) : کج و معوج

آل لو چورتلو : (Allo chortlo) : اخمو

آل لو قارا : (Allo ghara) : سیاه بخت

آلدوم قیزی گئرمرم ایزی : (Aldom ghezi germeram izi) : دخترتان را گرفتیم و دیگر رویتان را هم نمی خواهیم ببینیم

آلو آغ اینگ : (Allo agh inag) : سرکرده

آند اولسون : (And olson) : قسم به...

آند ایچماق : (And echmagh) : قسم خوردن

آند برماق : (And bermagh) : قسم دادن

آندی استینه گئدی : (Andi estena gedi) : با ناراحتی کاری را انجام دادن

اوتو یالون : (Oto yalon) :  :تیز، زرنگ

اوتو یئری ده : (Oto yeri da) :  فضولی نکن. دخالت بی جا نکن

اوتوز دیشمسی سانوبدو : (Otoz dishemese sanobdo) : ：مارو خوب مچل گیر اورده

اوغرو نی ایکینه باغلولان : (Oghroni ikena baghlonan) :  مفت نمی ارزد

اولدوز سانیردیم : (Oldoz sanirdem)  : کنایه از بیدار خوابی است

اونین ایپی نن چاهه گیریلمیه : (Oni ipeynan chaha giralmeray) : به او اعتمادی نیست

اووت دن کیل عمل گلیه کیلدن اوت : (Ot dan kil amala gali kildan ot) :  کنایه از ادم زرنگ که فرزندش بی دست و پا باشد

آیاق اچماق : (ayagh achmagh) : راه باز کردن: تازه شروع به رفت و امد کردن

آیاق نی آستو گئدی : (ayaghoni asto gedi) :  اسهال است

آیاقی یورغانیه گیره ایزات : (Ayaghi yerghania gera izat) : پایت را اندازه گلیمت درازکن

ایپ ایزلدی آت قاشدی : (Ip izelde at ghashdo) : خشمگین شد _ناراحت شد

ایت ‌چانلی ‌بیلیه : (It jan bili) : خیلی ‌با هوشه

ایت لین قورخیه : (It len ghorkhi) : ترس زیاد دارد

ایتی ننه سی لین تیترردی : (Iti nanaselen titererde) : مثل سگ می لرزید از سرما

ایتین روزگارو : (Iti rozegaro) : بیچاره و بد بخت .

 ایتین قارینان چیخان  : (Iti gharnonan chekhan) : فحش به معنی توله سگ

ایچی ایچنی ییه : (Ich ichene yey) :  غصه خوردن

ایچی ایزیق : (Iche izegh) : بسیار ناتوان و ضعیف

ایرگ برماق : (irag bermagh) : عاشق شدن

ایرگ یارماق : (Irag yarmagh) : زهره ترک شدن

ایرگلی : (iragle) : شجاع

ایرگنده ناقارا چی چالی : (Iragenda naghara chi chali)  : در دلش خوش است اما بروز نمی دهد

ایرگی دریادو (irage daryado) : بخشنده است

ایرگی قاره (irage ghara): فرد کینه ای

ایرگی گنگ (irage geng): شخص دست ودل باز

ایرگیم چیشپدو : (iragem chishepde) : خیلی ناراحتم

ایز تومنه دگییه : (Iz tomana dagi)  : مخالف بیر تومنه دگمیه

ایز دفعه دئدیم : (Iz dafa dedem) :  کنایه از زیاد تذکر دادن.هزار بار گفتن در فارسی

ایز قارالیق قآلیر قیشه : (Iz gharalegh ghali ghesha) : نتیجه کار بد شرمندگی است.

ایز وورماق : (Iz vormagh) : رو زدن

ایز وورماق : (Iz vormagh) : رو زدن یا رو انداختن

ائزنی ایتریپدی : (Ezene iterebde) : خودش را گم کرده

ایزه توتدوق  : (Ize totdogh) : در رودروایسی ماندن

ایزه قالماق : (Iza ghalmagh) : تو رو دربایستی گیر کردن

ایزی - گئزه بیربیرده دی : (Ize geze birbirdade) :  اخموست

ایزی چوخدو : (Ize chokhdo) : پرروست

ایزی گئز ائتماق : (Izo gez etmagh) : کنایه از نشان دادن ناراحتی با اخم در هم کشیدن

ایزیل یا دیزیل : (Ya izel ya dizel)  : یا بساز یا ببر

ائششگ باقلیان یئری تانو : (Ashag baghlian yeri tano) : کاری که می خواهی بکنی بهش فکر کن

ائششگجه اوینیه : (Ashag ja oyni) :  خیلی بلد است

ائششگجه ‌ایشلیه : (Ashagja ishli) : سختکوش

ائششگی قار دلمی : Ishage ghar dalmi :  : کاری ازش ساخته نیست

ائششگی کف ائدمبدی : (Ishage kaf edmabde) ： بچه است، معادل دهنش بوی شیر میدهد .

ائششگی گئدی : (Ashage gedi) :  کارش رو دارد

ائششگین قارینان چیخان : (Ashagi gharnonan chekhan) : فحش به معنی کره خر

ایشه دیقنان سیچدیقنی بیلمیه : (Ishadeghenan sichdeghene bilmi)

ائلن گئچی سیدلی اولیه : (Elan gache sidle old) : بز مرده شیرده می شود.

ائلی ائششگ گزیه نعل نی قوپارسون : (Ele ashag gazi nalene ghoparson) : مفت خوری کردن

اینچی اگری : (Inche agri)： بزناله کردن (ناله از روی ضعف و زاری)

اینچی قارونچه : (Inche gharoncha) : بسیار لاغر و نحیف

ائؤوی یئخلن : (Eva yekhelan) : خانه خراب

ائویسیندن چخبدی قارینسیندن چخمسین : (Evisdan chekhebde gharnistan chekhmasen) : تعارف بردن برای کسی در حالیکه خودت جلوتر از او استفاده بکنی

چپ النن گلی : (Chap alenan gali) : مثل اب خوردن بودن

کنترلش را از دست داد

اللم وه درد بیلنیم یوخدو : (Ellamo dard bilanem yokhdo) : هم درد نداشتن در زندگی

اله النه دئیه پوخ یئمه : (Al alena dey pokh yema) :  دست و پاچلفتی بودن

الین قوی ائز دیزینده : (Aliy ghoy ez diziyda) : به خودت متکی باش

الینجه دویوری : Alyanja doyorei : موقع الک کردن میفهمی

منبع : اینجا