کاش زیبا کلام به قشقایی‌ها توهین کرده بود!

حیدر بیات

📜 چند سال پیش هنرمند قشقایی خانم پروین بهمنی در یک همایش موسیقی در اردبیل شرکت کرده بود. انتظامات مراسم به ایشان تذکر داده بود که حجاب خود را رعایت کند. ایشان ترتیب اثر نداده بود و گفته بود این نوع پوشش، پوشش سنتی ما قشقاییهاست و ربطی به بی حجابی ندارد. پای نیروهای امنیتی به وسط کشیده شده بود. ایشان بعد از مشاهده اصرار و ابرام ماموران گفته بود: ما با همین لباس با استعمارگران انگلیسی گر جنگیدیم و آنها را به دریا ریختیم. آن موقع شما نبودید. اگر نمی توانید پوشش مرا تحمل کنید مجبورم همایش را ترک کنم.

اگر ماموران همایش اردبیل از تاریخچه‌ی ایل قشقایی و پوشش آنان خبر داشتند، مجبور نبودند به یک خانم هنرمند شصت- هفتاد ساله درس حجاب بدهند و آن جواب دندان شکن را بشنوند. شاید چنین انتظاری از یک مامور جوان نیروی انتظامی و حتی امنیتی انتظار به جایی نیز نباشد که دارای اطلاعات وسیع تاریخی و قوم شناسی باشند، اما وقتی پای بزرگانی چون محمد قائد و صادق زیبا کلام به میان میاید انسان از حیرت انگشت به دهان میماند.

 آقای زیبا کلام همانگونه که نمی‌داند، شاه اسماعیل دیوان دارد، همانگونه هم نمی داند که قشقایی کولی نیست. چرا؟ چون سیستم آموزشی و فرهنگی این دانستن را از او دریغ کرده است.

دیوان شاه اسماعیل ترکی‌سرا، و قوم قشقایی تورک در کتاب‌های درسی در رسانه‌ها حذف شده است. نامی از خلج را نمی توان در هیچ کتاب و نشریه دولتی مشاهده کرد و به این ترتیب چه محمد قائد باشی، چه احمد شاملو و چه صادق زیبا کلام، فرقی نمی کند. تو مقهور سیستم رسمی آموزشی و رسانه‌ای هستی و نمی توانی ادعا کنی غیر از زبان رسمی و فرهنگ رسمی چیزی را می توانی ببینی، و لاجرم صلاحیت نسخه پیچیدن به آن را نیز نداری. چون اطلاعات تو ناقص است، چون نقد تو بر پایه‌ی همان داده‌هایی است که رسانه‌ها و مراکز علمی ـ پژوهشی قدرت به تو می‌دهد.

 در پیله‌ای چنین تنگ نمی توان مشق دموکراسی و تکثرگرایی کرد. کاش زیبا کلام به قشقایی‌ها توهین کرده بود. آن موقع مسئله قابل هضم‌تر از جهل این منتقد و استاد صاحب نام علوم سیاسی بود.

قایناق : عقلانیت کانالی