لباس کرمانجی یا لباس ترکی؟؟

از گذشته تا امروز در میان اقوام ایغور (تورک) و مغول نشان های قرمز (قیرمیز تامغا) و  لباس قرمز (قیرمیز قافتا :کوینک : پالتار) به عنوان سمبول فرهنگ و نژاد رواج دارد و هنوز هم در میان بیشتر اقوام ترک تبار همچون ترکمن- قرقیز- قزاق- ایغور- آذربایجانی و افشار و گرایلی در خراسان و گلستان وجود دارد و در روز مره مورد استفاده قرار می گیرد.

در میان ترک ها این لباس با نام "لباس جوانی" و یا "جوان کننده" به صورت ساده  "لباسی که انسان را با طراوت و جوان می کند" مورد استفاده قرار م می گیرد. این لباس قرمز یا همان " آل قافتا " یا قیرمیز قافتا : قیرمیز کوینک" در عروسی ها و  مخصوصا در شب های عروسی به تن داماد می پوشانند.

بر اساس داستان های باقیمانده از دده قوروقود ای نلباس قرمز در میان اوغوز ها رواج بیشتری دارد، همچون لباس های قرمز امروزی در بین تورکمن ها، آذربایجانی ها، قره چایی ها، داغستانی ها و ترک های خراسانی (گرایلی و افشار ها ) سمبل یا نشان عروس ها نیز "یامشماق" یا "آل یاشماق : قیرمیز یاشماق" می باشد که هنوز هم در میان ترک های گرایلی و افشار و ترکمن ها رواج دارد.

ارتباط پوشش کوردهای کرمانج با پوشش تورک های افشار و گرایلی و ترکمن :

 کرمانج هایی که امروزه در مناطق خراسانی ساکن هستند، در اصل از کوردهای ساکن ترکیه می باشند که در زمان صفویه به خراسان آمدند.

اما نکته قابل اهمیت کوچ همزمان افشار ها و کرمانج ها بوده است و بر اساس تاریخ و منابع قدیمی کرمانج ها و افشار ها در مناطقی نزدیک به هم زندگی می کرده اند که این باعث شده است کرمانج ها فرهنگ خود را از ترک های افشار اقتباس کنند.

دلایل محکمی که وجود براین اتفاق دارد، نوع پوشش امروزی کرمانج های خراسان است، در هیچ یک از مکان هایی که کوردها زندگی می کنند، هیچ پوشش قرمز  رنگی موجود نیست، جز در بین کرمانج های خراسان و دلیل آن هم ارتباط نزدیک و وصلت هایی میان تورک های افشار و کورد های کرمانج می باشد.

- لباس های اصیل ترکهای افشار- گرایلی و ترکمن خراسان

لباس ترکهای افشار که از اجداد خود افشارها باقیمانده است و هنوز هم در فرهنگ آنان جای دارد.

عروسی ترکان در کلات نادر:

دختر بچه ترک افشار خراسان با لباس "آل قافتان" یا همان لباس قرمز

دختر بچه ترک گرایلی در مینودشت استان گلستان

یک عروسی در رامیان استان گلستان  :ترکهای گرایلی با لباس "آل قافتان :لباس قرمز یا همان قیرمیز کوینک" در حال بردن هدایای عروس در سینی

جمعی از دختران ترک گرایلی در شهر مینودشت استان گلستان با لباس اصیل ترکی گرایلی که شباهت بی حدی با لباس قرمز ترکمنی و افشاری دارد

یک زن ترک گرایلی در شهر رامیان با لباس محلی ترکان گرایلی. تصویر فوق از برنامه مستندی که کشور اذربایجان از ترکهای استان گلستان گردآوری کرده بود گرفته شده است.

دو زن ترک گرایلی با لباس محلی و اصیل گرایلی ها در شهر بجنورد (بیجین یورد). تصویر فوق از شب های فرهنگی سالن گلشن بجنورد در سال 1393 گرفته شده است.

تصویری از لباس ترکان کلات نادری. لباس های سنتی ترکان بیشتر مشابه ترکمن ها و ترکان آسیا میانه است. 

در سفرهای رئیس جمهور و نخست وزیر ترکیه به قیرقیزستان، تورکمنیستان و ... ّبه آنها لباسی هدیه کردند که مانند لباس سنتی مردان کلات نادری است.

عروسی ترکمنی

یک گروه در حال رقص ترکمنی. کرمانج های خراسان نوع لباس مردانه خود را از این لباس اقتباس کرده اند.

در ادامه به تصاویری از نوع پوشش ترک و کرمانج های خراسان می پردازیم.

- لباس های اقتباس فرهنگی کرمانج ها از ترک های ترکمن- افشار و گرایلی

دو زن کرمانج با پوشش "آل قافتان :لباس قرمز" ترکی افشار

دو زن کرمانج با لباس "بول قافتان :لباس سفید" و "بول یاشماق : یاشماق سفید (صورت بند)" ترکی افشاری  

چند مرد کرمانج با لباس " آل قافتان " ترکی گرایلی که شباهت بی اندازه ای با لباس " آل کوینک " ترکمنی دارد.

و در آخر...

لباس مردان کرمانج ترکیه

عکسی بسیار قدیمی از کوردهای کرمانج  از ایل جلالی کرمانج که در مناطق چالدران و خوی و در آنسوی مرز ایران ترکیه هم زندگی می کنند. کرمانج های خراسان از تبار این کردها هستند. اما چرا نوع لباس, فرهنگ و حتی زبانشان متمایل به ترکی است؟؟؟

این اقتباس فرهنگی است که از ترک ها گرفته شده است و به وضوح در میان کرمانج های خراسان دیده می شود

منابع :

http://aladagsasi.ir/post/44

b.ögel. türk kültür tarihine giriş. c. vı. s. 401-403 . 419-420