به بهانه‌ی درگذشت ازبرعلی خواجوی

سید حیدر بیات :

مردمان قدیم کتاب درسی مدرسه‌ای نداشتند. اما آنان نام قهرمانانشان را در قصه‌ها و ترانه‌ها حفظ می‌کردند. از وقتی که دولت‌های مدرن، صنعت چاپ و صدا و سیما آمد،‌ دیگر مردم قصه نساختند، یا کمتر ساختند. بعضی از دولتها با آنکه میدانستند دولت مدرن امکان قصه‌گویی، ترانه سازی و واژه سازی را از مردمش میگیرد و اگر نهادهای مدرن برای فرهنگ و زبان این جامعه فکری نکنند، خیلی چیزها از دست خواهد رفت، با اینهمه کاری برای فرهنگ و زبان بخشهای بزرگی از جامعه انجام ندادند، شاید هم از خدایشان بود این زبانها و فرهنگها بمیرند.

دولت مدرن پهلوی یکی از این دولتها بود که با آوردن مدرنیسم وارداتی امکان قصه گویی،‌ ترانه سرایی، واژه سازی و خیلی چیزهای دیگر را از ترکها و دیگران گرفت،‌ اما هیچ چیز به جای آن نداد.

تمام سهم ما از دولت مدرن در کتابهای درسی، درس ازبرعلی خواجوی بود که هم نامش را تغییر داده بودند و هم به زبانش اشاره نکرده بودند. درسی که گفته میشود اکنون از کتابها حذف شده است.