چیلله آخشامی نییه قارپیز کسیرلر؟

روایته گؤره چوخ- چوخ بوندان قدیملرده ساوالان داغی اته یینده یئرلشن ، ساری قایا آدیندا بؤیوک بیر کند واریمیش.

بو کنده توپلاشان بیر نئچه طایفا همیشه بیر-بیرلری ایله مهربان،چوخدا صمیمی یاشارمیشلار. یوخاری قولولار ائلیندن اولان

یاشار خان آدیندا بیرگنج ایگید داییما زور دئیه نلری ازیب،یوخسوللارین آرخاسیندا دایانار،یای –یازی،پاییز قیشی،آت چاپیب،اووچولوقلا مشغول اولارمیش. پاییزین سون گونلرینده،یاشار خان یولداشلاری ایله بیر گه شکارا چیخیرلار

بو آندا اونلارین قاباغینی آغ پالتارلی-قارا گؤزلو قورخونج بیرگؤرکم آلیر، ایگیدلره ده بئله دئییر:

بوندان سورا بو یئرلره آیاق باسمایین،چونکی داغ-دره نی،چؤل-تپه نی،قارا-شاختایا بورویوب، بوتون کند اهلینی ایسه سویوقدان اؤلدوره جه یم.

پاییز گئدیر قیش گلیر، چیلله گلیر خوش گلیر
بو گون بازارا گئدمه، گئدن جیبی بوش گلیر

ترجمه : پاییز می رود زمستان می آید، چیلله می آد خوش می آید، امروز به بازار نروید، هر کس برود با جیب خالی بر می گردد.

به بهانه‌ی درگذشت ازبرعلی خواجوی

سید حیدر بیات :

مردمان قدیم کتاب درسی مدرسه‌ای نداشتند. اما آنان نام قهرمانانشان را در قصه‌ها و ترانه‌ها حفظ می‌کردند. از وقتی که دولت‌های مدرن، صنعت چاپ و صدا و سیما آمد،‌ دیگر مردم قصه نساختند، یا کمتر ساختند. بعضی از دولتها با آنکه میدانستند دولت مدرن امکان قصه‌گویی، ترانه سازی و واژه سازی را از مردمش میگیرد و اگر نهادهای مدرن برای فرهنگ و زبان این جامعه فکری نکنند، خیلی چیزها از دست خواهد رفت، با اینهمه کاری برای فرهنگ و زبان بخشهای بزرگی از جامعه انجام ندادند، شاید هم از خدایشان بود این زبانها و فرهنگها بمیرند.

دولت مدرن پهلوی یکی از این دولتها بود که با آوردن مدرنیسم وارداتی امکان قصه گویی،‌ ترانه سرایی، واژه سازی و خیلی چیزهای دیگر را از ترکها و دیگران گرفت،‌ اما هیچ چیز به جای آن نداد.

تمام سهم ما از دولت مدرن در کتابهای درسی، درس ازبرعلی خواجوی بود که هم نامش را تغییر داده بودند و هم به زبانش اشاره نکرده بودند. درسی که گفته میشود اکنون از کتابها حذف شده است.

آشنایی با شهرستان تورک‌نشین مینو دشت (حاجیلار)

شهرستان مینودشت یکی از شهرستان‌های استان گلستان است و مینودشت امروزی تا این اواخر "حاجیلار" نام داشت و پهلوی‌ها در جهت حذف نام‌های بومی و فارسی‌سازی حاجیلار را به مینودشت تبدیل کردند.

ایتدی باتدی های  هارای لار ایچینده

اولدوزلاری بیربیر سایا بیلمه دیم

گؤزوم قالدی سنده , سای لار ایچینده

 ***

دردیم داشدی , بیلنمه دین گئج اولدو

قان یاشیمی سیلنمه دین گئج اولدو

گونلر اؤتدو  گلنمه دین  گئج  اولدو

کوله دؤندوم  ایللر  آی لار  ایچینده