بخش های پنهان زندگی ترک ها در کتاب دیوان لغات الترک

سال 2008 از سوی یونسکو به عنوان سال محمود کاشغری و دیوان لغات الترک نامگذاری شده است. محمود کاشغری اولین نویسنده تورکولوق جهان می باشد. امسال هزارمین سالگرد ولادت محمود کاشغری می باشد.

محمود بن حسین بن محمد الکاشغری (قشقرلی) در هزار سال پیش در ترکستان شرقی (سین کیانگ چین) از بی بی ربیعه البصری متولد شد. پدر وی از خانات قره خانی بود. وی برای تحصیل به عراق رفت و سالیان درازی در بغداد رحل اقامت گزید. وی دیوان لغات الترک را برای دستگاه خلافت تالیف کرد زیرا دولت های ترک متحدان اصلی عباسیان محسوب می شدند. این دیوان شامل واژگان ترکی به خط عربی، رباعیات ترکی عتیق " دورتلوغ " از انواع حماسی، رثائی، شبانی، ادبی و غنائی و نیز نقشه هایی از مناطق تحت استیلای دول ترک چون قراختاییان می باشد. وی سپس به زادگاه خویش بازگشت و در سن 97 سالگی در قصبه اوپال در نزدیکی کاشغر دار فانی را وداع گفت. علیرغم مخالفت های دولت چین، در سال 2006 آرامگاهی در مدفن وی بنا گردید.

زندگانی حاجی بکتاش ولی

دکتر حسین محمدزاده صدیق

  بکتاش ولی خراسانی که بعد از وفاتش در سال 669 هـ . (1271 م.) به حاجی بکتاش ولی معروف شد، در روزگار خویش از شهرت چندانی برخوردار نبوده است، به گونه‌ای که، نامش در هیچ یک از منابع زندگی‌گزاری آن روزگار نیامده است.

 ظاهراً وی در جوانی به جنبش باطنی‌ گرایان بابائیه در عصر سلاجقه‌ی روم در قرن هفتم پیوسته و به تدریج مریدان و علاقه‌مندان شیعی و علوی را دور خود جمع کرده و طریقتی بنا نهاده است که پس از فوتش با نام بکتاشیه معروف شده است.

بویوک خاقان صاحبقران امیر تیمورینگ حکمتلی سٶزلریدن :

· کوچ عدالتده دور.

· عدل و احسان بیلن جهان گلشنی آباد بولور.

· عداوت ایمس، عدالت یینگه دی.

· هرمملکتده عدالت ایشیگینی آچدیم، ظلم و ستم یولینی توسدیم.

· سلطنتیمنی باشقریشده اوچره گن هر قنداق واقعه و ایشنی، توزوک اساسیده حل قیلدیم.

قایناق : بابور کولتورئل انجمنی