خوراسان ﺗورکلرین دیل و کولتورلری

زبان و فرهنگ ترکان خراسان

روز جهانی تنوع فرهنگی و گفتگو و توسعه

+0 به یه ن

روز جهانی تنوع فرهنگی و گفتگو و توسعه

بیست‌ویکم ماه مه برابر با 31 اردیبهشت از سوی سازمان ملل متحد به عنوان روز جهانی تنوع فرهنگی نام‌گذاری شده است.

یونسکو، نوامبر سال ۲۰۰۱ میلادی بیانیه‏‌ای در زمینه تنوع فرهنگی منتشر کرد و مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز ۲۱ ماه مه ( ۳۱ اردیبهشت) را به عنوان روز جهانی تنوع فرهنگی برای گفت‌و‌گو و توسعه نام‌گذاری کرد.

این روز به مردمان جهان یادآوری می‌کند که قدردان تنوع فرهنگی باشند چرا که موجبات بسط گفت‌وگو و به تبع ان توسعه را فراهم می‌سازد. توجه به تنوع فرهنگی ما را توانا می‌سازد که یاد بگیریم چگونه با هم زندگی کنیم و این هم‌زیستی را ارتقا ببخشیم.

یونسکو از مردمان جهان می‌خواهد برای بسط هم‌زیستی مسالمت‌آمیز در جهان، هنرمندان با کمک دیگر اقشار جامعه، همه و همه با بزرگ‌داتشت این روز در ترویج هم‌زیستی مسالمت‌آمیز بکوشند.

یونسکو برای جشن گرفتن روز جهانی تنوع فرهنگی چند فعالیت پیشنهاد کرده است :

 در شهرهایتان جشنواره‌های فرهنگی راه بیندازید و فرهنگ اقلیت‌ها را به نمایش بگذارید.

از آموزشگاه‌های موسیقی دعوت کنید که کنسرت‌های موسیقی چند فرهنگی برگزار کنند.

از هنرمندان کشورتان که در کشورهای دیگر زندگی کرده‌اند دعوت کنید تا درباره تاثیر مثبت فرهنگ کشور میزبان بر روی آثارشان صحبت کند.



آردینی اوخو

گوهرشاد خانم و جوان عاشق

+0 به یه ن

🌿 🔰 گوهرشاد خانم و جوان عاشق 💞:
گوهرشاد خانم ( همسر شاهرخ میرزا و عروس امیر تیمور گورکانی) سازنده مسجد معروف گوهرشاد مشهد 🕌
پیش از ساختن مسجد به دست اندرکاران گفت :
از محل آوردن مصالح ساختمانی تا مسجد برای حیوانات 🐪 🐴 باربر ظرفهای آب و علف 🌾 بگذارید. مبادا حیوانی در حال گرسنگی و تشنگی بار بکشد . از زدن حیوانات پرهیز کنید . ساعات کار 🕰 باید معین باشد و مزد💰 مطابق زحمت داده شود و ...
گوهرشاد خانم بیشتر وقتها خود جهت هدایت و سرکشی حاضر می شد و دستورات لازم را می دارد .
روزی یکی از کارگران به طور ناگهانی چشمانش 👀 به صورت او افتاد و در اثر همین نگاه ، آتش عشق💕 در وجودش شعله ور گشته و عاشق دلباخته ی او شد . اما در این باره نمی توانست چیزی بگوید
تا اینکه غم و غصه ی فراوان او را مریض کرد🤒
🌿🌹🌿🌹🌿🌹



آردینی اوخو

مردم ترک ایران نباید در انتظار معجزه باشند !

+0 به یه ن

مردم ترک ایران نباید در انتظار معجزه باشند !

                                  حسن راشدی : 24 اردیبهشت 1396

ملّت آذربایجان و در کلّ جمعیت 32 میلیون نفری ترک ایران (1)  نباید انتظار معجزه از طرف دولتمردان اصولگرا و یا اصلاح طلب برای احقاق حقوق خود که ابتدایی‌ترین و پایه ای ترین آن تدریس و تحصیل به زبان ترکی در مدارس ابتدایی ، متوسطه و دانشگاه است باشند .

بزرگترین  و اساسی ترین مشکل ما ترکها با جمعیت اکثریت نسبی در ایران ، عدم آشنایی با حقوق خودمان است ؛ اگر اکثریت ما ترکها میدانستیم حقوق 32 میلیون نفر از جمعیت 80 میلیونی ایران و بیش از نصف جمعیت کلانشهر تهران چیست هرگز گدایی اجرای اصل 15 قانون اساسی را نمی کردیم و در حسرت و آرزوی تدریس زبان ترکی در حدّ ارامنه 150 هزار نفری ایران نبودیم !

قانون اساسی چیزی نیست که برای ابد دست نخورده و تغییر ناپذیر باقی بماند، در هر زمانی نیاز به ترمیم و تغییر مواد یا ماده ای از آن باشد از راه قانونی انجام می گیرد، چنانکه در سال 1368 قانون پست نخست وزیری در جمهوری اسلامی ایران به ریاست جمهوری تغییر کرد.

وانگهی قوانین زمانی حالت اجرایی پیدا می کنند که درخواست کنندگان اجرای آن دارای قدرت تاثیر گذاری لازم در مسئولین کشوری و جامعه باشند و الا بعد از گذشت 38 سال از تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و اصل 15 که در تصویب آن شهید بهشتی بر فراهم آوردن امکانات آموزشی توسط دولت برای  تدریس زبان و ادبیات اقوام در مدارس تاکید می کند، امروز کسانی پیدا می شوند و می گویند که اصل 15 قانون اساسی اجرا شده است که فرزندان آذربایجان می توانند با والدینشان به زبان ترکی خود صحبت کنند !!!



آردینی اوخو

بی سوادی در زبان مادری

+0 به یه ن

بی سوادی در زبان مادری

یونسکو میگه هر کی نتونه به زبان مادریش بخونه و بنویسه بی سواد محسوب میشه

زبان مادری زبانی است که ساختار حنجره و قوه ادراک آدم بر اساس آن تشکیل می شود و ساختار حنجره غیر قابل تغییر است، یعنی انرژی که آدم برای تکلم به زبانی غیر از زبان مادریش به کار می برد چند برابر انرژی لازم برای تکلم به زبان مادریش است. آدم در اوج لذت و اوج درد به زبان مادریش آه و ناله می کند. آلمان ها از این روش استفاده می کردن تا با شکنجه پی به ملیت یهودی ها ببرن



آردینی اوخو

راه های تشخیص کلمات ترکی که در زبان فارسی کاربرد دارند!

+0 به یه ن

راه های تشخیص کلمات ترکی که در زبان فارسی کاربرد دارند!

✔️ 1 / کلماتی که به مه ختم میشوند مانند گزمه, ساچمه, دیشلمه, دولمه, چکمه , قابلمه, قیمه, سرمه, سورتمه, یورتمه, تخمه, کرشمه, چمباتمه, تکمه (تیکمه تیکماق دوختن) , و ......

✔️ 2 / کلماتی که به پسوند چی ختم می شوند مانند مانند سورچی, قیچی, قاچاقچی , شارکیلاریزین, توپچی, یالانچی و ......

✔️ 3 / کلماتی که به چه یا جه ختم می شوند ( چه پسوند تصغیر در زبان تورکی است مانند ک در فارسی) مانند : تانریجه ( تانری+جه : الهه), بچه , گوجه (گوی " سبز" +جه) بوقچه (بوق " چمدان "+چه) طاقچه, باغچه و کوچه (کوی " روستا " +چه) غنچه (غونچا)، سئرچه, تپانچه; یونجه و....

✔️ 4 / کلماتی که به اق ختم می شوند مانند قاچاق, چلاق, قالتاق, ییلاق, قشلاق, الاق, یراق, چماق, قنداق, باتلاق, چخماق سنجاق, بایراق (بیرق), چراق, ( چیرماق یعنی سوسوکردن ), سراغ (سوراق سوروماق یعنی پرس وجو کردن) و ....

✔️ 5 / کلماتی که به َک ختم می شوند مانند تشک, اوردک, الک, یدک, ببک, کولاک ( کوللاماق یعنی مدفون کردن)، بلوک ( از بولماق به معنای بخش کردن), کمک(کٶمک ) و ....



آردینی اوخو

دوتار موسیقی اصیل ترکان خراسان

+0 به یه ن

دوتار موسیقی اصیل ترکان خراسان

دوتار در آسیا میانه در بین اقوام ازبک، ترکمن ، گرایلی و افشار مورد استفاده قرار میگیرد. معنای واقعی دوتار توتار میباشد که کلمه ای ترکی است و به معنای تار توت است یعنی  "تاری که به چوب درخت توت وصل میشود. زیرا که جنس چوب دوتار از درخت توت است. طول و عرض دوتار 100-120 سانتی متر میشود.

دوتار همانند دومبیرا (dumbıra) در شکل یک گلابی قرار دارد. همانند دوتار در آناتولی نیز وجود دارد که با نام ایکی تللی (دو تار ) شناخته میشود. اگر از نظر تاریخی حساب کنیم دوتار زنان آناتولی در میانه تاریخ دوتار قرار میگیرند اما امروزه ایل و طوایفی که در ترکیه دوتار زنی میکندد بسیار کوچک هستند.



آردینی اوخو

رونمایی از کتاب ناغیلار بوقچاسی در حوزه هنری ارشاد اسلامی ارومو

+0 به یه ن

رونمایی از کتاب ناغیلار بوقچاسی در حوزه هنری فرهنگ و ارشاد اسلامی ارومو

قلیزاده علیار مسئول واحد آفرینش های ادبی حوزه هنری استان در حال معرفی و بحث بر روی کتاب ناغیللار بوقچاسی(ادبیات ترکان خراسان)

قلیزاده علیار در بخشی از سخنان خور به معرفی کتاب "ناغیللار بوقچاسی" تالیف اسماعیل سالاریان پرداخت و گفت: این گنجینه ای مفید و خواندنی از ادبیات مردمی و فولکولور ترکان خراسانی است که شامل متن حکایات و داستانهای ترکی به شیوه خراسانی همراه با ترجمه فارسی آن می شود.

این شاعر، نویسنده و روزنامه نگار افزود: در این کتاب که گنجینه ای از فرهنگ غنی ترکان خراسان است بیش از هشتاد داستان و حکایت شفاهی ترکی همراه با ترجمه فارسی آمده که برخی ویژه سرزمین خراسان و برخی مشترک در بین همه ترکان ایران است.

مدیرمسئول هفته نامه دنیز تصریح کرد: اسماعیل سالاریان قبل از این هم کتاب "تمثیل و مثل" را در موضوع فرهنگ مردمی ترکان خراسان تالیف کرده است و هر دو کتاب این محقق ارجمند صبغه علمی و پژوهشی دارد و دور از رنگ و روح قومیتگرایی منفی است و این شایسته تحسین است.



آردینی اوخو

یاکاموز

+0 به یه ن

از نمونه کلمات اصیل ترکی که در هیچ زبانی معادل ندارد، کلمه  " یاکامُوز " (Yakamoz)، است. این کلمه در ترکی به معنای انعکاس نور ماه در روی آب دریاست، که شب ها در روی آب مانند چشمک زنی می درخشد. این کلمه در زبان ترکی به معشوق نیز اطلاق میشود. این کلمه ازطرف هییت زبان شناسی آلمان به عنوان زیباترین کلمه جهان در سال ۲۰۰۷ ( ۱۳۸۷) برگزیده شد.

هر ساله مسابقه‌ای با عنوان "زیباترین کلمه در جهان" توسط انستیتو‌ی روابط خارجی آلمان در اشتوتگارت برگزارمیشود.

در ماه اوت سال2007 دراین مسابقه نزدیک به ۶۰ کشور شرکت داشتند. هیئت داوران از بین حدود ۲۵۰۰ کلمه ارسال شده، کلمه ترکی "یاکاموز" به معنای "انعکاس ماه در آب"  را به عنوان "زیباترین کلمه جهان در سال ۲۰۰۷" معرفی کرد. کلمه چینی "هولو"(hulu)  به معنای "خر و پف کردن" و"ولنگتو" (volongoto)، که در زبان آفریقایی لوگاندا به معنی "بی‌نظم" است، به ترتیب درجایگاه دوم و سوم قرار گرفتند. در روز ۲۷ اکتبر از برندگان در برلین تقدیر ‌شد.  زبان غنی و اصیل ترکی منبع این چنین ظرافت هاست که روح انسان را نوازش می دهد.



آردینی اوخو