خوراسان ﺗورکلرین دیل و کولتورلری

زبان و فرهنگ ترکان خراسان

نگاهی به موسیقی ترکی همدان

+0 به یه ن

بیشترین کاربرد موسیقی ترکی همدان در نقل داستان بوده است؛ همچنان که در بین آشیق‌های آذربایجان و قشقایی‌ها و بخشی‌های ترکمن و ترکان شمال خراسان رایج است. بخش اعظم داستان‌های رایج این خطّه، حماسی است (همچون داستان کوراوغلی) و تعدادی داستان عاشقانه ( همچون داستان اصلی و کرم) و معدودی داستان مذهبی (همچون داستان سیدی) رونق بخش محفل‌ها و مراسم‌ها بوده است. به هر حال، آشیق‌ها حتی در نقل داستان‌های عاشقانه، هرگز هنر شریف خود را به الفاظ و سخنان رکیک و هزل آلود نیالوده‌اند.



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : بیلیملار,

خاطیره لر : قند داغیت ماق

+0 به یه ن

قند داغیت ماق

قدیم زامانلاردا گریوان - بجنورد ماحالیندا تویلارا چاغریلانلاری قند (شابالا ) داغیتماق ایله دعوت ائدردیلر. یانی بیر نفر، " به ئ قارداشلیق "  آدییله، توی صاحابی طرفیندن بیر تیکه قند آلیب دعوت اولونان شخصین ائوینه گئدیب او شخصی تویا دعوت ائلردی و قندیده دعوتلی یه بئرردی. ایندی  " کارت دعوت " یئرینه بئریه لن. قند داغیت ماقدان ایندی بیر دئییم (اصطلاح) قالیب : قند داغیتماق. بیری بیر سؤزو ساخلاماق یئرینه جار چکیب هامییا بیلدیرنده دییه رلر : نمه ساودی؟ " قند داغوتیرینگ؟ (قند داغیتیرسان می؟)



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : ائتکینلیک لر,

منیم شانسیم یاتیب گئدیرم اونی آختاریب تاپام

+0 به یه ن

منیم شانسیم یاتیب گئدیرم اونی آختاریب تاپام :

بیر گون بیر نفر چوخ کاسیب (فقیر) ائیدی. او ائوز اوزینه دئدی منیم شانسیم یاتیب. اگر یاتماسایدی من بو گونه قالمازدیم سونرا بوخجا سین باغلییب یولا دوشدی کی گئدسین شانسین آختاریب تاپسین.

(روزی روزگاری مردی زندگی می کرد که همیشه از زندگی خود گله مندبود و ادعا میکرد "بخت با من یار نیست" و تا وقتی بخت من خواب است زندگی من بهبود نمی یابد.  برای پیدا کردن بخت بیدارش بساط راه برداشت و براه افتاد، رقت تا شانس و بخت بیدارش را پیدا کند.)

 او یول گئده گئده بیر قوردی گوردی کی قوتوریدی( توک لری توکولمیشدی) چوخدا آریخ ائیدی ( آریخ = لاغر).  قورد کیشیه دئدی هارا گئدیسن. کیشی دئدی : منیم شانسیم یاتیب گئدیرم اونی آختاریب تاپام ( آختار = جستجو) ( تاپ = پیدا ). قورد دئدی من ایندی سنی یئمیرم، اما منه بیر قول وئر، اودا بو کی اگر شانسیوی تاپدون منیم ده دردیمی اونا سویله و درمانیمی سوروش ( سوروش = بپرس) کیشی دئدی : یاخچی.  سونرا یولا دوشدی.



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : چٶرچٶک,

سنه دئدیم کی من اوغرویم (به تو گفتم که من دزدم)

+0 به یه ن

سنه دئدیم کی من اوغرویم (به تو گفتم که من دزدم)

بیر اوغرو اوغرولاماق آماج ایله بیر کنده (قالایا) گیردی و بیر ائوین ائشیگینی چالدی، ائو ائیه سی ائشیگی آچدی و اوغرو ائو ائیه سینه دئدی: یولدان گئچن و امام ره ضانین زیاره تینه گیه من، کندین کروانسراسی هارادادی؟

کندچی: بو کندده کروانسرا یوخدو، بویورون و بو گئجه بیزه قوناق اولون. اوغرو ایله کندچی ائوه گیردیلر، کندچی نین خاتینی چای قویدو و باشلادی یئمک بیشیرمه گه و چای ایچمکدن و یئمک یئمکدن سونرا اوغرو ایچین یورغان - دوشی سالدیلار.


آردینی اوخو

آچار سؤزلر : تورکچه یازی,

چال عاشیق چال سازینی

+0 به یه ن

چال عاشیق چال سازینی 

یازان: علیرضا ناب دل – اوختای

چال عاشیق سازینی، اوره گیم دولوب

بعضا اینسان ایچون درمان بو اولور

سازین نغمه لری آخسین کونلومه

یوخسا چیچکلریم عطش دن سولور

(عاشیق سازت را بزن قلبم پر شده است

 گاهی این درمانی برای دردهای انسانست

 بگذار نغمه های سازت در روحم جاری شو

و گرنه شکوفه هایم از غم پلاسیده خواهد شد)



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : قوشوق,

نشان دکترای افتخاری برای بخشی تورکمن خراسان

+0 به یه ن

 

نشان دکترای افتخاری برای بخشی تورکمن خراسان شمالی

نشان دکترای افتخاری برای بخشی هنرمند ترکمن و پیشکسوت خراسان شمالی

باخشی « آنا مراد رستگاری » درجه یک شد

خراسان شمالی - مورخ سه‌شنبه 1394/05/27 شماره انتشار 19046

« آنا مراد رستگاری » باخشی هنرمند نام آشنا و پیشکسوت استان خراسان شمالی با دریافت عنوان درجه یک هنر، دکترای افتخاری را کسب کرد.

«آنا مراد رستگاری» از بخشی های ترکمن تاکنون در جشنواره های مختلف کشور شرکت داشته و مقام های بسیاری کسب کرده و داوری برخی از این جشنواره ها را نیز عهده دار بوده است.



آردینی اوخو

یاشاسین " ایران ارض الترک "

+0 به یه ن

یاشاسین " ایران ارض الترک "

« ابن خلدون که در جهان به پدر جامعه شناسی مشهور است و یکی از چهره‌های ارجمند جهان اسلام به شمار می رود، در تاریخ معروف خود می نویسد:

« و فی الکتب ان ارض ایران هی ارض الترک … فاما علماء الفرس و نسابتهم فیابون من هذا کله :

در کتاب ها هست که ایران سرزمین ترکان است، اما دانشمندان و نسب شناسان فارس به کلی این مسئله را انکار می‌کنند.»

 

منبع : (تاریخ ابن خلدون ج ۲ص ۱۵۴چاپ موسسه الاعلمی و ص ۱۸۱ انتشارات دارالفکر)



آردینی اوخو

متن آهنگ دوست محمد و آی جمال

+0 به یه ن

 

متن آهنگ دوست محمد و آی جمال:

چرخ فلک ظلمینده، گلمیشم زاره بی بی

بوزارئ هئچ تاپ منه، علاجیم چاره بی بی

آی جمال یاره بی بی

ای بئله گوشه چشمی بیلان نظاره بی بی

بیر گولین فراقینده، بولبول ایشئ فغاندئ

بال و پرینه توکوب مدام باغرینده قاندی

عشق ایکی ارخانندئ منز گاهئ شو جایدئ

آی جمال یاره بی بی

اجرای آی جمال با تکنوازی دوتار توسط استاد مسعود خضری : اینجا



آردینی اوخو

آی جمالی گؤردوم سویین باشیندا

+0 به یه ن

خوراسان تورکلری دئییرلر :

آی جمالی گؤردوم سویین باشیندا

                               الی کوزه‌ سینده گؤزی داشیندا

یاشینی سوروشدوم اون دؤرد یاشیندا

                             گؤزوم قالدی آی جمالین قاشیندا



آردینی اوخو

یاساق : (ممنوع)

+0 به یه ن

 

یاساق : (ممنوع)

طالعیمه سن باخ (به طالع و بختم نگاه کن)

دوشونجه لریم یاساق, (فکر هام ممنوع)

دویغولاریم یاساق (احساس هام ممنوع)

کئچمیشیمدن سوز آچماغیم یاساق (صحبت از گذشته ام ممنوع)

گله جگیمدن دانیشماغیم یاساق (صحبت از آینده ام ممنوع)

آتا بابامین آدین چکمه ییم یاساق ( اسم بردن از پدرم و مادرم ممنوع)

بیلیر سن؟ (می دونی)

آنادان دوغولاندان بئله (از لحضه تولدم از مادرم)

اوزوم بیلمیه, بیلمیه (بدون اینکه خودم متوجه باشم)

دیل آچیب دانیشدیغیم- دیلده (زبان باز کرده و زبانی که با آن صحبت کردم )

دانیشماغیم یاساق ایمیش, (صحبت کردن به اون زبان ممنوع بوده)

یاساق (ممنوع)



آردینی اوخو

آثار تقدس درخت در قالی های ترکی

+0 به یه ن


نوشته : گالینا سرکینا


یازدهمین کنگره هنرهای ترک – اوتریخت، هلند اوت 1999

مترجم : دکتر رحمت قاضیانی


مقدمه ی مترجم : در جهان بینی ترک های باستان درخت از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. در نظر ترک های باستان، مدل فضائی دنیا از دیدگاه آفرینش جهان، شامل بالا، زیر و میانه بوده، که بیشتر تصویر یک درخت را در نظر آنها مجسم می کرد، درختی که هر قسمت آن معرف بعضی فعل و انفعالات طبیعی یا اجتماعی بوده است.



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : بیلیملار,

امپراتوری پارت(اشکانیان)

+0 به یه ن

نویسنده : دکتر محمد رضا کریمی باغبان

پارتیان یا اشکانیان یکی از سلسله های بزرگ ایران است که امپراتوری وسیعی را از ماوراالنهر تا بین النهرین به وجود آورده و پنج قرن اداره ی امور کشور را بر عهده داشته اند. تاریخ سرزمین ایران همواره مورد بی مهری قرار گرفته و در طول 50 سال حکومت منفور پهلوی، تاریخ ایران مورد تحریف واقع شده، حوادث و واقعیت ها را وارونه نشان داده اند. تاریخ را به نفع یک قوم مصادره کرده  و دروغ را جای حقیقت نشانده اند.


مورخین معاصر و تئوریسین های آریامهری هستند که وقتی تاریخ طبری را از عربی به فارسی ترجمه می کنند دست از تحریف و دروغ بر نمی دارند و در یک کتاب بیش از 700 تحریف را وارد می کنند. آری، مترجم محترم این تاریخ، " جیش الترک " را به عنوان " غلامان ترک " ترجمه کرده و تکرار نموده است تا ترکانی که 1000 سال- از اسلام تا امروز بر ایران حکومت رانده اند از نسل غلامان بدانند و بتوانند انواع دورغ ها و تهمت ها را بدانان ببندند.



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : بیلیملار,

متن اهنگ بو قالا داشلی قالا (قلعه سنگی)

+0 به یه ن

  

اهنگ ترکی آذربایجانی بسیار زیبا با نام بو قالا داشلی قالا.

اجرا توسط هنرمندان ترک درگز - خراسان رضوی.

خواننده : کریم غفاری

آکاردئون : مجید ملی

نقاره : مراد منصوری.



آردینی اوخو

محوطه تاریخی" کهنه کند" بجنورد

+0 به یه ن

محوطه تاریخی" کهنه کند" بجنورد 

محوطه تاریخی بزرگ " کهنه کند " در شمال غرب شهر کنونی بجنورد و بر سر را ه بجنورد به روستای لنگر قرار گرفته است. این محوطه در بین اهالی به " کهنه کند " (در لهجه  ترکی محل : کئ نه کن ) به معنای آبادی " روستای کهنه " شهرت دارد و معروف است که زلزله باعث خرابی آن شده است و از آن به عنوان یکی از اماکن مشهور و ابنیه عتیقه این سرزمین که روزگاری ساکنین بجنورد ( بیجین یورد) در آن می زیسته اند، یاد می شود. این اثر در سال 1375 به شماره 1811 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.



آردینی اوخو

رحمتلیک دؤکتور هئیت‌ین هئیکلی باکی‌دا

+0 به یه ن

 

مزارین اوستونده قویولوب‌‌دور

منبع : بیلیم سئسی:  بوردا

رحمتلیک دؤکتور هئیت‌ین هئیکلی باکی‌دا :

دونه‌ن ایکینجی فخری خیاوانیندا بیلیم و مدنییت دونیاسی‌نین پارلاق اولدوزلاریندان بیریسی اولان، ائلیمیزین آغ ساققالی، وارلیق درگیسی‌نین سوروملو (مسئول) مودورو، ایران تورک‌لرینین معنوی آتاسی، دیل اؤیرتمنی تاریخ اوزمانی (متخصص)، بیلیم و فلسفه بیلگینی رحمتلیک دؤکتورجاواد هئیت‌‌ین قبیر اوستو عابیده‌ سی‌نین آچیلیش و خاطیره‌ سی‌ نی آنیما تؤره‌نی (مراسمی) کئچیریلدی. دئمه‌لی‌دیر، دؤکتور هئیت‌ین بؤیوک بیر هئیکلی مزارین اوستونده قویولوب‌‌دور.



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : خبرلر,