خوراسان تورک‌لریین دیل‌لری

یازان : اسماعیل نعمتی پایدار

قایناق : ائل بیلیمی

    خوراسان تورکچه سی آزربایجان تورکچه سی و تورکمنجه نین آراسیند ا یئر آلیر. عئینی حالداخوراسانلیلارین تورکجه سی اؤزبک تورکجه سیندن ده ائتگیلنمیشدیر.

    خراسان تورک‌لرینین دیلچیلیک دیللری

    خراسان تورک‌لرینین دیللری دیلچیلیک باخیمین دان اوچ بوداغا بؤلونور:

     1ـ باتی (غربی) بوداغی : خراسان تورکجه‌سی یئددی صایت‌له‌کی آذربایجان صایت‌لریندن ایکی اینجه یووارلاق سس‌لری (اؤ ö , او ü) بو دیلده یوْخدور. اؤزلری ده چوْخو بجنورد و اسفراین شهرستانیندا، سبزوار شهرستانی‌نین جوین جغتا و بام  و صفی آباد بخشینده یاشاییرلار. بونلارین لهجه‌سی آذربایجان لهجه‌ سیله چوْخ فرقلی‌دیر. بونلارین دیللر‌ینده بعضاٌّ تورکمن، اؤزبک، دوْغو تورکجه‌سی، کوردجه، هابئله تورک آغزینا بوْیانمیش فارسجا لوغتلر واردیر.

اینسان حقوقلاریندا عمومی بیانیه : اعلامیه جهانی حقوق بشر

    Universal declaration human rights

     1-بوتون اینسانلار آزاد دونیایا گلیرلر. حیثیت و حقوقباخیمیندان برابر دیلر. عقل و ویجدان صاحیبی اولوب و گرکلیدیر بیر بیریله قارداشجاسینا داورانسینلار.

    2- 1) هر کیمسه عیرقیندان، دری سینینرنگینده ن، جینسینده ن، دیلینده ن، دین ینده ن، سیاسی عقیده سینده ن، و با هر هانسی باشقا اینانج دا اولورسا، آ سیلی اولمایاراقبو بیان نامه ده اعلان اولونوش بوتون حقوق و آزادلیقلارا مالیک اولمالیدیر.

    2) بوندان علاوه، همین شخصین منسوب اولدوغو اؤلکه نین و یا اراضی نین، همین اراضی نین موستقیل، قیوم لوق آلتیندا اولان، اؤزو ایداره  اولمویان، و یا حاکمیتی هر هانسی شکیلده محدود اولماسیندان آسیلی اولمایاراق، سیاسی، حقوقی و بین الخالق دوروموندان آسیلی اولاراق هئچ بیر آیری _ سئچکینلیک قویولمامالیدیر.

 

وضعیت خراسان در زمان ساسانیان :

خراسان بزرگ قبل از ورود آریایی ها سرزمین ترکان سکا و هون ها بود و پس از وارد شدن آریایی ها نیز باز هم قدرت خود را با ترکهای داهه(آشکانیان) حفظ کرد.

ترکان اشکانی تلاش بسیاری برای بهبودی خراسان انجام دادند، اما پس از حمله ساسانیان تمام این تلاش ها به نابودی کشیده شد.

وضعیت خراسان در زمان ساسانیان با تمام مناطق دیگر ایران تفاوت داشت. در خراسان ترک های اغوز حکومت می کردند و مناطق مرزی با حکومت ساسانی داشتند، به گونه ای که از سوی شمال غرب به گرگان ختم میشد و از سمت جنوب تا نزدیکی سبزوار و توس می رسید

 

یازان :دوکتورخانیم اولکر اوجقار ( Ulker Ucqar )

افشار تورکلری و تورکجه نین افشار دئییمینده بیر شعر

کاشغرلی ماحمود (11-جی یوز اییلیک) ایله فخرالدین موبارک شاه (13-جو یوز ایللیک) افشار بویونون آدینی « آفشار » شکلینده قئیده آلمیشلار، رشید الدین فضل الله (14-جو یوز ایللیک) ایله قاضی برهان الددین (17جی یوز ایللیک) ایسه « آوشار » شکلینده. آنادولودا اوزون سوره ایکی شکیلده ده گؤرونوب سون زامانلاردا آوشار کیمی تثبیت اولان بو آد ایراندا 15-جی یوز ایللیکدن بویانا تمامیله افشار یا آفشار کیمی قئیده آلینمیشدیر.

معرفی استاد تقی خسروی :

استاد تقی خسروی با تخلص" آرچه " متولد1341 روستای شغل آباد (صدو ) از توابع شهرستان قوچان در خراسان رضوی، شاعر ترک خراسانی و عارف و نوازنده دوتار هستند و اشعارترکی سروده ایشان غالباً به سبک ترکی خراسانی است. فعالیت هایی که ایشان انجام می دهند، تعمق و غور در سرودهای مختوم قلی، نباتی، فضولی و اشعار روایتی خراسان و تصیح دست نوشته این گونه اشعار است. کتاب روایتی، شعری "یوسف و ذلیخا" را نیز در دست اقدام دارند .

 

 

آهنگ ترکی خراسان : دونیا کیمه قالدی

خواننده : عبدالرضا حصاری

استاد عبدالرضا حصاری خواننده ترکتبار خراسانی اهل بجنورد عمو زاده جواد حصاری می باشد. این دو خواننده محبوب اهنگ های خود را به زبان مادری خود منتشر می کنند. 

آدرس دانلود : سایت ترکهای خراسان : اینجا

 

برنامه های ترکی شبکه انرک صدا و سیمای خراسان شمالی :

 

برنامه رادیویی « ایشیق گئجه لر » موج موج fm94 و am873 هر شب  ساعت 35 : 21

برنامه های تلویزیونی آیدینلیق هر جمعه ساعت 40 : 21 و « اوستان گئچن هفته‌ده » هر جمعه شب تلویزیون ساعت ۲۳ (یازده شب) از شبکه اترک پخش می‌شود.

فارس دیلینده تورک سؤزلری و اوْنلارین گؤستریجیلری

یازینین آدی: فارس دیلینده تورک سؤزلری و اوْنلارین گؤستریجیلری

یازان: حسن اومود اوغلو

موختلیف طایفا آدلاری ایله یئر کوره‌سینین بیر چوخ حیصّه‌سینه حؤکمرانلیق ائله‌ین تورکلر دونیانین ان قدیم میللتلریندن بیریدیر. آلتای‌لاردان باشلانمیش شومالدا بوزلو دنیزه قدر، جنوبدا ایسه هندوستانا قدر،‌ غرب‌دن ایسه بالکانا قدر یاییلمیش تورک ائتنوْسلاری دونیا مدنیتینه ان بؤیوک تأثیر بوراخمیش.

تورکلر بو گونکو ایران اؤلکه‌ سینین ان قدیم ساکینلریندن دیرلر. بوتون دونیا دیللرینده اولان سؤز خزینه‌لریمیز بونا ان دوزگون اؤرنک اولا بیلر. هله مادلار ایرانا گلمه‌میش بورادا تورکلر باشقا ـ باشقا ائتنوس آدلیقلاری آلتیندا یاشاییردیلار.

 

اوینا گولوم اوینا              اوینا گولوم اوینا

شیدا بولبولیم اوینا          اوینا گولوم اوینا

یول گئدن دوزه گلمز       اوینا گولوم اوینا

جیرانیم دوزه گلمز          اوینا گولوم اوینا

گیزلت مه گول جمالون    اوینا گولوم اوینا

قورخما کی گوزه گلمز    اوینا گولوم اوینا

آغیزدا خالین آی قیز       اوینا گولوم اوینا

مه دیر جمالین آی قیز    اوینا گولوم اوینا

اوینا گولوم اوینا             اوینا گولوم اوینا

برگرفته از آهنگ شاد و  فولکوریک ترکی

بررسی انواع رقص های یاللی آزربایجانی

در زمان های اخیر بیش از صد نوع یاللی با نام های متفاوت وجود داشته است. تعدادی از این ها را افراد مسن به خاطر می آورند که برخی از آنها را در زیر از نظر می گذرانیم :

علل و نحوه تاریخی پدید آمدن رقص هالای ( یاللی) : 

شکل اولیه و تغییرات بعدی در این رقص صنعت شناسان و تاریخ شناسان را مجذوب خود کرده است. موردی که خیلی به واقعیت نزدیک می نماید، این که “ یاللی ” به شکل اولیه و ابتدایی خود، در اطراف شعله آتش – بعنوان منبع نور و گرما و بررندگی – و به صورت جشن ومراسم بوده است. در این مراسم ها، افراد آتش را بعنوان معبودشان ستایش می کردند. این مراسمات به صورت کاملا طبیعی و ناخودآگاه، شکل و حالت رقص را به خود می گرفته اند. 

 

غدیر بایرامی حق و عدالت اوغروندا چالیشانلارا و بوتون شیعه ‏لره و بو وبلاگی اوخویان عزیز لره موبارک و آیدین اولسون 

عید کمال دین. سالروز اتمام نعمت و هنگامه اعلان وصایت و ولایت امیر المومنین علی علیه السلام بر شیعیان و پیروان ولایت خجسته باد.

شاعر : شاه اسماعیل ختایی

یقین بیل ابجد و بورهان, "على"دیر

بیان-ى توحید و قورآن, "على"دیر 

محممد مئعراجا واردیغى گئجه 

قاپیدا گؤردویو آرسلان, "على"دیر 

چیخاردى اوزویو, وئردى نیشانه 

"حقیقت" گؤردو کیم سوبحان, "على"دیر

 

پرتره نادیرشاه آوشار-توسط هنرمند آذربایجانی 

منبع : سایت ترک های خراسان

 

شعر عاشقانه ترکی با لهجه بجنورد همراه با ترجمه ی فارسی

شاعر : محمود رضا صدقی

" مهـر " گلدئ و مهرینگ ایریمده اوترید دئ

هرباغه گئدنگ رنگئ برنگ نقش اوترددئ

قــرمــز صورتی، سارئ و نارنــج اولود دئ

شو نقش له کی عشق جمالینگ ورود دئ

هر برگ کی بیر رنگه چیخیـددئ بو بـاغ ده

بهار گئچن، بولبول شیدا، توتودئ قوجاغ ده

فرش اولدئ سنه رنگئ برنگ برگ درخت له

تا ناز قدمینگ عشوه یه گلسین بـو وخت له

بهـارده سنه عاشق و من تموزده بیشدیم

مهر اولدئ و ارمان کی سنه شاید یتیشدیم

من عاشق میزان نم و میــزان اولــر حـالیـم

او لحظه کی سن بزه گلنگ، یانینگ ده قالیم