دعای تحویل سال نو به زبان ترکی، عربی و فارسی

یئنی ایل تحویلین دوعاسی نی بیربیرنن اوخویارلار :

ای چئویرن اورکلری، گؤزلری،         دولاندیران ای گئجه، گوندوزلری

ای یئنی دن دئیشدیرن حاللاری،  دئیشدیر أن یاخشی حالا بیزلری

یا مُقلّبَ القلوبِ و الأبصار،            یا مُدبِّرَ اللیلِ و النَّهار

یا مُحوِّلَ الحَولِ و الأحوال،  حوِّل حالَنا إلى أحسنِ الحال

ای دگرگون کننده ی قلب ها و چشم ها، ای گرداننده و تنظیم کننده ی روزها و شبها

ای تغییر دهنده ی حال انسان و طبیعت،        حال ما را به بهترین حال دگرگون فرما

یئنی ایلین تبریک لری

بولودوز یاغار اولسون ، سولاریز آخار اولسون ، اوجاقیز یانار اولسون ، نوروزبایرامینیز موبارک اولسون

 

بایرام گوزللیک دیر ، گوزللیک لر سیزین اولسون ، بایرام اوموددور ، اومودلرینیز گرچک اولسون ، نوروز بایرامینیز موبارک اولسون

 

"یئنه گلیر نازلی باهار ، نازلی یاز، هامینین یازیسین بو ایل یاغلی یاز

جان ساغلیغی ، جیب وارلیغی، اولوم آز، مهریبان آللاهیم ، بئله یازی یاز."

"تازا ایلینیز موبارک اولسون."

در هر حال " بایرام" آغاز می گردد با سفره برکت " 7 سین ". 7 سینی که تا به امروز جز خرافه چیزی در مورد آن نشنیدیم. اینکه فلسفه 7سین چیست و اگر قرار بر 7سین است پس نقش ماهی قرمز، آیینه، نمک، قرآن،تخم مرغ رنگی یا سایر اقلامی که ابتدائا با " سین" آغاز نمی گردند، چیست؟

در مورد 7 سین و علت نامگذاری آن هم نظرات بسیاری مطرح گردیده است. از جمله اینکه :

(( این سفره در دوران باستان ""هفت شین"" و شامل (شهد، شکر، شیرینی، شراب، شببو، شالین، شبدر) بوده است اما در پی ممنوعیت شراب در ایران در قرن 3 هجری، و علاقه مردم به حفظ آیین های باستانی خویش، سرکه –که از با شراب از یک خانواده است- جای شراب را گرفته و در نتیجه " هفت سین "

جای "هفت شین " را می نشیند. در اصل هفت شین ثابت بود اما هفت سین تقریبآ هر چیزی که از نظر مردم خوش یمین باشد و با سین شروع شود می‌تواند باشد)).

چند دلیل بزرگ برای خلق عید نوروز از طرف ترکان

در تشکل هویت عید نوروز آنگونه که امروز در ایران شناخته می شود ترکان و آزربایجان نیز سهم تعین کننده ای داشته اند. تثبیت تقویمی نوروز در موقعیت کنونی آن ناشی از تدابیر و زیج های امپراطوران و شاهزادگان تورک مانند جلال الدین ملکشاه سلجوقی، هلاکو خان، غازان خان، اولوغ بیگ، ... است. (زیج ملکشاه و زیج های مقتبس از آن زیج هلاکوخان، زیج غازان خان، ...). در روایت های زرتشتی متاخر در ذکر ورود جمشید به آزربایجان و سپس روز جلوس او بر تخت مرصع خود نیز، تشکل نوروز صراحتا با آزربایجان ارتباط داده شده است.

نویسنده : محمودرضاصدقی

هنوز دست و لباسم بوی نفت می داد. جمع آوری مقداری تکه پارچه و کهنه، از پاره کردن لباس های مندرس و وصله پینه خورده ای که دیگر تحمل و طاقت سر سوزنی! و وصله ی تازه ای را نداشتند. کار چندان دشواری نبود، مشکل آنجا بود که باید مادر را قانع می کردم که این تکه پارچه ها مازاد بر مصرف پاک کردن چراغ و آلادین (علاءالدین ) و بخاری نفتی و گرد گیری درو پنجره است .

ساختن گوله های پارچه ای و نخ پیچ کردن و خواباندن آنها در پیت حلبی نفت برای شب چهارشنبه سوری، ذوق و شوق انتظار عید و بهار را برایمان صد چندان می کرد. از سر صبح گوله ها را از پیت حلبی خارج کرده بودم تا مقداری از نقت ان کشیده شده برای شب آماده باشد. هوا داشت تاریک می شد و فکر پیدا کردن یک چادر به درد بخور برای ملاقه زنی و کش رفتن یواشکی آن از داخل گنجه ی لباس و جور کردن یک کیسه ی متقالی برای تنقلات اهدائی! مشغله ی ذهنی ام شده بود مادر که به سیاق همه ساله می دانست برای چنین شبی نا آرام و نافرمان! می شوم . خودش را سرگرم کارهای دیگر می کرد و به هول و هراس من کاری نداشت .

بیر تاپماجا گریوان دن : چیستانی از گریوان
راوی : بهرام گریوانی
نویسنده : اسماعیل سالاریان
تاریخ :25/12/1395
محل : روستای گریوان
او نمه دی کی : اکرم میجی، گئورر نوخود، شل پی چنار، بَری آرمود.
ترجمه فارسی : آن چیست که بذرش مانند عدس است وقتی می کاری مانند نخود می روید و زمانی که بزرگ می شود برگهایش همانند برگهای چنار است و میوه اش به شکل گلابی.
دوستانی که پاسخ این چیستان را درست بدهند یک کارت صدآفرین داده می شود.

تغییر جنسیت مرغ در سال جدید 🐔 ◀️🐓
ع. صرافی
سال نو در کلیه تقاویم معتبر  ایران و افغانستان و آذربایجان و  کشورهای آسیای  میانه  سال مرغ  است.
اما در ایران سال ۹۶ با چرخشی بی سر و صدا نسبت به تغییر جنسیت مرغ  اقدام کرده و آنرا سال خروس نامگذاری کرده اند.
گفتنی ست این سال را چینیها سال خروس مینامند اما گاهشماری چینی هیچگاه در آسیای میانه و ایران و قفقاز رایج نبوده است.
گاهشماری رایج و سنتی این منطقه که بخشی از میراث فرهنگی معنوی ماست به شرح زیر است:
۱-  سیچقان ئیل یا سال موش
۲- سیغیر یا اود ئیل یا سال گاو
۳- بارس ئیل یا سال پلنگ
۴- توشان یا توشقان ئیل یا سال خرگوش
۵- لوی ئیل یا سال نهنگ
۶- ئیلان ئیل یا سال مار
۷- یونت ئیل یا سال اسب
۸- قوی ئیل یا سال گوسفند
۹- بیچی ئیل یا سال میمون
۱۰- توق یا تویوق یا تخافوی ئیل یا سال مرغ
۱۱- ایت ئیل یا سال سگ
۱۲- دونقوز یا تنکوز ئیل یا سال خوک

 هر ملتی برای خود دارای فرهنگ و تمدن خاصی میباشد که این فرهنگ از ویژگیهای اصلی آن ملت محسوب میشود، ما ترکان سراسر ایران نیز دارای فرهنگ، آداب و رسوم مخصوص خودمان می باشیم که باید قدر آنرا بدانیم. زبان، تاریخ، فرهنگ، آداب و رسوم ما جزو اساسی ترین سرمایه های ملی مان می باشند که برای فرد-فردمان ضروری و لازم است. از این سرمایه های ملی که در حقیقت زندگی همه ما بنوعی به اینها وابسته است نگهداری نماییم و ارزش آنها را بدانیم.

تاریخ پرافتخار سرزمین ما از قدیمی ترین روزگاران که ثمره و نتیجه تلاش و کوشش پدران و مادران ماست و فرهنگ ما که یکی از غنی ترین فرهنگ های بشری است و نشانگر اینکه نیاکان ما باشرافت و سربلندی تمام در راه تکامل و پیشرفت تاریخ انسان قدم برداشته اند. در سرزمین ما در آذربایجان از گذشته های دور نیاکان ما تمدن هایی مانند مانناها، اورارتوها، جزو افتخارات ماست که تپه حسنلو و جام حسنلو (واقع در ۷ کیلومتری سولدوز) از یادگارهای دیرین نیاکان ماست شایان ذکر است در دنیا که نظیری برای جام حسنلو وجود ندارد در میان کنه کاری های روی آن نشانه هایی از مراسم مربوط به عید نوروز موجود و قابل رویت میباشد.

   این افسانه، مبیِّن آرزوی مردم حتی در زمانهای بسیار قدیم برای داشتن یک زبان واحد است. نقش بنیادی زبان در همکاریهای انسانی غیر قابل انکار است. در طول قرنهای گذشته تا امروز، بسیاری از مردم و دانشمندان به طرحریزی زبان­هایی پرداخته ­اند که شاید بتوان به عنوان زبان همگانی و جهانی روی آن به توافق رسید.

 

آتا بابا سوزلری

بیری مینه باغلیدیر، مینی ده بیره.

***

بیری اود اولاندا بیری سو اولسون گرک.

***

بیری اؤلمسه، بیری دیریلمز.

***

بیری پالچیغا باتیب، بیری ده یانیندا یاتیب.

***

بیری واردی گئجه‌دن، بیری ده دوشدو باجادان.

***

بیری یئیر، بیری باخار - قیامت اوندا قوپار.

آیا خواندن و نوشتن زبان ترکی سخت است!

جوابی مختصر و مفید برای مغرضانی که به خیال خامشان می خواهند القاء کنند که؛ خواندن و نوشتن زبان ترکی( آزربایجانی، خوراسانی و ...) سخت است!

و برای این منظور، یکی دو مورد از کلماتی که مصوت جداگانه دارند و برای آنها در الفبای عربی و زبان فارسی معادلی وجود ندارد، به دلیل عدم تدریس زبان آزربایجانی، خوراسانی و ... در مدارس و نا آشنایی اکثریت ترکان ایران به صلابت و فصاحت زبان مادریشان به نحوی می خواهند روی این موضوع شانتاژ کنند.

دو نمونه از این موارد را که عمداً با غلط املایی و شاید هم به دلیل بی سوادی طراح چنین پستی مرتب در فضاهای مجازی به صورت گسترده پخش می شود را عیناً در ادامه نقل می کنم و بعد طرز صحیح املایی همان موارد را با هر دو رسم الخط عربی و لاتین به خدمت دوستداران فرهنگ و زبان مادری آزربایجان عزیزمان ارائه میدهم. در پایان قضاوت با شما. 

جغرافیای زبانی تورک ها یکی از بزرگترین جغرافیاهای زبانی دنیاست .
دیگر تورک های غیرمختار و غیر مستقل جهان :
تورکان آذربایجان
تورکان افشار آذربایجانی(سراسر ایران)
تورکان آذربایجانی قرایلی یا گرایلی یا قرایی (جنوب ایران و همدان ،ساوه ،اورمیه،تهران)
تورکان آذربایجانی باهارلی(جنوب ایران)
تورکان آذربایجانی شاهسئون ( ایران )
تورکان آذربابجانی سونقور(سنقر ایران)
تورکان  آذربایجانی اینانلی ( جنوب ایران و اردبیل )
تورکان آذربایجانی قیزیل باش(ایران)
تورکان خلج ( ایران )
تورکان پیچاقچی( ایران)
تورکان قشقایی ( جنوب  و شمال ایران )
تورکای تورکمن  ( استان گلستان ایران و مناطق اطراف آن )
تورکان ساکا یا ساخا یا گرایلی ( خراسان_ا ایران )
تورکان اؤزبک (خراسان_ایران)
تورکان قازاق(خراسان ایران)
تورکان ترکمن ( عراق - کرکوک و حومه )
تورکان آزربایجانی ( گرجستان )
تورکان اوزبک ( افغانستان )
تورکان جمهوری تاجیکستان

💯میگویند:

💢سفیر انگلیس در دهلی ازمسیری در حال گذر بود، میبیند یک جوان هندی، لگدی به گاوی میزند؛ گاوی که در هندوستان مقدس است!

💢سفیر انگلیس از خودرو خود پیاده شده و به سوی گاو میدود و گاو را میبوسد! در این لحظه گاو ادرار میکند و سفیر انگلیس با ادرار گاو دست و صورتش را میشوید!

💢بقیه مردم حاضر که میبینند یک غریبه اینقدر گاو را محترم  میشمارد، در جلوى گاو ،سجده میکنند و آن جوان را مجازات میکنند.

👤همراه سفیر انگلیس با تعجب میپرسد:
💢چرا این کار را کردید؟!

👤سفیر میگوید:

💢لگد این جوان آگاه، میرفت که فرهنگ هندوستان را پنجاه سال
جلو بیاندازد، ولی من نگذاشتم❗️

📝جهل و خرافات عامل اصلی عقب ماندگی ملت‌هاست

💢دشمنان یک ملت رواج دهنده جهل و خرافات در فرهنگ آن ملت هستند.

☪40میلیون تورک آخاغی