بر خلاف تصور چهارشنبه سوری رسمی آریایی نیست!!

آئین هایی که در این نوشته به طور خلاصه بررسی و تقدیم شده اند همه التقاطی اند و در ظهور و تطور آنها فرهنگ ها و تمدنها و گروه های ملی و ائتنیکی متعدد منطقه از عیلامی-ایلامی و بین النهری و سومری و فنیقی و مصر باستان و مدیترانه ای و خاورمیانه ای و آسیای میانه ای و قفقازی و ... منسوب به گروهای زبانی مختلف زاگروکاسپین و سامی و تورکی و ایرانیک و اروپائی و ... با اعتقادات و باورها و ادیان و مذاهب گوناگون بدرجات مختلف نقش داشته و سهیم بوده اند. انکار این واقعیت و انتساب این آئین های آمیزه گرایانه و فراملی منحصرا به زرتشتیان و پارسی ها و ایرانیک زبانها و به ویژه به ملت ایران و آریائی ها و منحصر و مترادف نمودن آنها با هویت ایرانی- هویت ملی-ائتنیک و نژادی که هرگز وجود خارجی نداشته و ندارند- یعنی کاری که شوونیست ها و پان ایرانیست ها و قومیت گرایان افراطی فارس انجام می دهند، رفتاری به غایت سخیف و ناشایست و فوق العاده بدوی است.

گفتگو با «محمد مهنانی» بازیگر پیشکسوت بجنوردی

یک فنجان چای با «محمد مهنانی» بازیگر پیشکسوت بجنوردی

هنرنمایی در «معمای شاه» با دست شکسته

بازی در تیپ های تاریخی بسیار دشوار است

مریم ضیغمی- تاریخ را به خوبی می شناسد، از فن بیان درستی برخوردار است و در حین گفت و گو تسلط زیادی بر حرف زدنش دارد. وقتی از بازیگر نقش«خلیل خان اسفندیاری» پدر ثریا زن دوم محمد رضا شاه در باره بازی اش در سریال «معمای شاه» می پرسم بسیار متواضعانه پاسخ می دهد.

«محمد مهنانی» چهره نام آشنای مردم بجنورد و از هنرمندان پیشکسوت خراسان شمالی و بازنشسته آموزش و پرورش است. او  البته گوینده برنامه ترکی «ایشیق گئجه لر» رادیو و مجری برنامه «آیدینلق» و «مردم و مجلس» شبکه اترک نیز هست. این هنرمند با تجربه و کاربلد  ساعتی میهمان ما در تحریریه روزنامه «خراسان شمالی» شد و یک فنجان چای نوشیدیم و از بازی اش در  سریال تاریخی جمعه شب های تلویزیون سخن گفت.

عسگر قارداش ایل بایرامی یادوندا

نوروز گلو قار چیچه گی یادوندا

چرشنبه نین دادی قالمیش یادوندا

ئوت اوستوندن ئوزوموزو آتاردیق

شام دان سونرا باشی آتیب یاتاردیق

 

چرشنبه لر گئدیب اودون یئغاردیق

دوست دوشمنی یاخشی یاخشی سئناردیق

باجی قارداشلاری اود باشینا یئغاردیق

بیز دئیردیک آتیل پاتیل چرشنبه

قیزیل گول تک باختیم آچیل چرشنبه

 

بایرام واختی باغدا قوشلار اوخوردو

صونا ننه م سنه جوراب توخوردو

افضل شالین هر باجادان سوخوردو

رستم گیله گئدیب قرشاق سال لادی

حکمو خالا اونا جوراب باغلادی

 نویسنده اشعار : اباصلت اصغری

آیین سمنو پزان از دیروز تا امروز

علوی-روزنامه خراسان شمالی - 19اسفند94-  همه جا بوی دود پیچیده است. دست کمی از تصویر محو روزهای گذشته ندارد. بوی خوب همدلی، در فضاهای ساده و بی ریای قدیم را شاید بتوان از لا به لای این همه خاطرات کهنه بیرون کشید. آن روزهایی که در اکثر خانه ها دیگ های بزرگ آشپزی بود و برداشتن آن ها مردی را می خواست تا بتواند آن ها را جا به جا کند. همان روزهایی که زنانش در این واپسین روزهای مانده به پایان سال می دانستند که باید قدر لحظه، لحظه اسفند ماه را بدانند و آن را خوب  نفس بکشند و روزهایش را با  پختن سمنو به بهار پیوند بزنند. آن ها با سمنو پختن درس خود را به طبیعت خوب پس می دادند و نشان می دادند که آن ها هم قدر این دوباره زنده شدن و زایش طبیعت و لطف بی کران خالق را می دانند و با دستی بر آتش بردن و با استفاده از دانه ای که از دل خاک بیرون می آید، غذایی درست می کنند که جای خود را همیشه سر سفره های هفت سین دارد و می شود مایه برکت آن.

" نمونه کتیبه ترکی اشکانیان"

اشکانیان و پارت های ترک زبان

ترکان اشکانی

خلاصه مقاله :  اشکانیان یا ارشکا ها (ارشاکا=ار ساکا) گروهی از ترکان سکایی بودند توانستند حاکمیت ایران را توسط ارشک  از یونانیان و سلوکیان متجاوز پس بگیرند.از اشکانیان کتیبه های ترکی بسیاری یافت شده که فقط برخی از این کتیبه ها مطالعه شده است.بعد از اشکانیان ساسانیان حکومت ایران را در دست گرفتند و خود را نوادگان هخامنشیان آریایی تبار اعلام کردند و بسیاری از آثار اشکانیان را نابود کردند.

شرح کامل مقاله به خط لاتین : اینجا

برگی از تاریخ بجنورد : پیشینه محلات بجنورد

 با نگاهی به گذشته ی تاریخی شهرمان بجنورد، دیرینگی و گستره ی فرهنگی غنی درمیان عموم ی طبقات اجتماعی آن روزگاران را متوجه می شویم که هر طایفه و خانواده ای، در محله ای بنای زندگی خانوادگی خود را بنیان نهاده بودند و از گذر همین سابقه ی زیستن در کوی و برزنی، به مرور ابتدا لقب و بعدها، نام خانوادگی افرادی بر پیشانی این مناطق درخشید که تا امروز با توجه به تغییرات فرهنگی پیش آمده در این سال ها، هم چنان بسیاری از شهروندان بجنوردی، این مناطق را با نام های قدیمی شان به یاد می آوردند که از جمله می توان به کوچه های یخچال، شترخانَه (غُسِل خانَه)، ملکش، کاریز، قَرنقِه دالان، برق، تثبیت، وثوق، تیت لِه کیچَه، کَریزلِه کیچَه، صدرآباد و ... اشاره کرد.

پزشکیان: اصل 15 اجرا شود
پزشکیان با یادآوری اصل 15 قانون اساسی تاکید کرد: قانون اساسی به همه قومیت ها و ملت ها اجازه داده است که به زبان خود حرف بزنند و در مدرسه برای آنها امکاناتی در نظر بگیرند، اما 38 سال است که نمی توانیم در مدارس به زبان خودمان حرف بزنیم و بنویسیم؛ زبان فارسی زبان اصلی ماست اما باید کسی که ترک یا … است بتواند در مدرسه به زبان خود حرف بزند و بنویسد.
نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس نهم، ادامه داد: این قانون است و نمی توان در این زمینه سلیقه ای رفتار کرد مردم از ما قانون را می خواهند و خواستار حق خود هستند؛ خداوند من را ترک آفریده و بنده خدا را شاکرم، هیچ زبانی و قومیتی نمی تواند خود را از من برتر بداند همانگونه که من خود را از کسی برتر نمی دانم، نزد خداوند تقوا برتر است و لذا کسی حق ندارد زبان و فرهنگ ما را مسخره کند

سخنی از نادرشاه ترکتبار :

هندوستان فتحی قٶرور ده ییل اوخشار جینایتکارلار حبس اٶچٶن واجیب ایدی اییرمی ایل اٶلکه نین جینایتکارلار ویران روی خالقیمیزین تام ایدی

فتح هندوستان افتخاری نبود برای من دستگیری متجاوزان و سر سپردگانی مهم بود که بیست سال کشورم را ویران ساخته و جنایت و غارت را در حد کمال بر مردم سر زمینم روا داشتند. 

برخی اصطلاحات ریاضی در ترکی

حساب : سای بیل -   saybil

منها - : چیخی - çıxı

جمع + : آرتی - artı

ضرب × : چارپی - çarpı

تصویر : حمید گریواانی (کابینتی)

ناریخ زبان ترکی - 8

منبع: م. کریمی، تاریخ تحولات زبان ترکی آذری، زنگان، 1376.

   گوکاسیان می‌نویسد: نام ساویرها و کنگرلوها در آثار استرابن و پلینی، مورخین قرن اول میلادی موجود است.[1] دیونیوس پریکت Dionysus Periegetes مورخ قرن چهارم میلادی وجود هون‌ها را در این زمان در آذربایجان صراحتاً اعلام می‌کند.[2] اما هنوز آذربایجان صددرصد جایگاه ترکان نشده بود و اقوام دیگر زبان‌ها نیز همراه با آنان می‌زیسته‌اند.

   و.ای.اصلانف می‌نویسد: در قرن دوم میلادی ملل ترک زبان آذربایجان سکنی گزیده‌اند. موسی کالانکاتی مورخ قرن هفتم، موجودیت هون‌ها را در آذربایجان تائید می‌کند.[3]

جمشید گریوانی :

از جوانی پرسیدند بدترین دردها چیست؟
گفت : درد دندان و داشتن زن بد.
پیری این مطلب را شنید و گفت :
دندان را می توان کشید و زن را می توان طلاق داد.
بدترین دردها درد چشم و داشتن فرزند بد است.
نه چشم را می توان جدا کرد و نه نسبت فرزند را می توان منکر شد.
بیایید فرزندان خوبی برای والدینمون باشیم.

اسماعیل سالاریان :
اما در بین ترک های خراسان مثل ترکی هست :
چاغانینگ پیسی اودلی کئ نه ی دی : فرزند بد پیراهن آتشین است. منظور مثل از پیراهن آتشین این است که نه می توانی بپوشی و نه می توانی دورش اندازید

حکایت شراب خواستن شمس از مولانا

شمس تبریزی : به چیزی متکی باش که با مرور زمان و تغییر اوضاع از بین نرود.

می گویند : روزی مولانا ، شمس تبریزی را به خانه اش دعوت کرد. شمس به خانه ی مولانا رفت و پس از این که وسائل پذیرایی میزبانش را مشاهده کرد از او پرسید : آیا برای من شراب فراهم نموده ای؟

«سید محمد رضوی» معروف به حاجى بکتاش ولى نیشابورى، فیلسوف، ولى و انسان‌گراى بزرگ از ترکان خراسان است . 

 «حاجی بکتاش ولی» ( Ḥājī Baktāš Wālī] در انگلیسی= Hajji Bektash Wali)، (در زبان ترکی استانبولی= Hacı Bektaş Veli) )، فیلسوفی انسان گرا و عارفی مسلمان، از ترکان خراسان، که تقریبا در سال های 1209-1271 در آناتولی (ترکیه‌ی کنونی) زندگی می کرده است.