خوراسان ﺗورکلرین دیل و کولتورلری

زبان و فرهنگ ترکان خراسان

قصر خورشید کلات نادری و هندسه پنهان آن

+0 به یه ن

قصر خورشید کلات نادری و هندسه پنهان آن :

دژ کلات نادری (نادیر که له ته سی) در شمال شرقی مشهد و در میان کوه های کوپه داغلاری قرار گرفته است و موقعیت خاص طبیعی آن از جمله دیده های استثنایی است. تیغه های کوه که بر گرداگرد آن کشیده شده اند در کلات را نفوذ ناپذیر کرده اند.



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : بیلیملار,

آنا مثللری تورک دیلینده

+0 به یه ن

 آنا مثللری تورک دیلینده

۱ - آروادین،(خاتین، قادین) عصمتی ، ارین عزتی  پاکدامنی زن موجب سربلندی مرد است . 

۲ - آرواد وار ائو تیکه ر ، آرواد وار ائو ییخار  زنی خانه را آباد می کند و زنی خانه را ویران می کند . 

۳ - آروادین قوهومو شیرین اولار  فامیل زن برای مرد شیرین است . 

۴ - آرواد نه بیلیر داغدا بوراندیر ، ائوده اوتوروب حکمو رواندیر  زن نمی داند که در کوه طوفان است ، در خانه نشسته و امر می کند . منظور زن مشکل نان در آوردن را نمی داند . ( این ضرب المثل مربوط به زمانی است که زن خانه نشین بوده )



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : آتالار سٶزو,

متن آهنگ سن اؤرده من بؤرده - رسول محمدیان

+0 به یه ن

متن آهنگ سن اؤرده من بؤرده - رسول محمدیان

آهنگ ترکی رسول محمدیان به نام سن اؤرده من بؤرده

 

سن اؤرده من بؤرده

san örda man börde

 

سَن اؤرده مَن بؤرده

سیندِردن بیزی یار (2)

san örda man börda

sinderden bize yar


آدرس دانلود : ائندیر : بوردا :

http://kh-turks.ir/post/42



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : چالغی,

دیلیم اؤلسا منده اؤله رم

+0 به یه ن

دیلیم اؤلسا منده اؤله رم : زبان مادریم بمیرد من نیز خواهم مرد.

زبان موجودی زنده هست و به طور منطقی زبان و زندگی دو چیز ناگسستنی است. شکل گیری هویت فرد,  در زبان مادری و در تربیت او نهفته است و در موفقیت آموزش عمومی و شغلی چیزی که از همه مهم تر است زبان مادری است. زبان مادری زبانی است که ساختار حنجره و قوه ادراک آدم بر اساس آن تشکیل می شود و ساختار حنجره غیر قابل تغییر است، یعنی انرژی که آدم برای تکلم به زبانی غیر از زبان مادریش به کار می برد، چند برابر انرژی لازم برای تکلم به زبان مادریش است. آدم در اوج لذت و اوج درد به زبان مادریش آه و ناله می کند. چرا چون زبان مادری ابزاری برای تفکر است. فردی که تفکر ندارد زبان و فردی که زبان ندارد نمی تواند تفکری داشته باشد. آموختن زبان مادری و استفاده از آن برای برقراری ارتباط به رشد ذهن انسان کمک می کند. انسانی که زبان خود را درست آموخته باشد می تواند به حقایق دست یابد. فردی که زبان خود را به درستی نمی تواند صحبت کند و آنرا صحیح بنویسدو نتواند مفاهیم را در جای خود استفاده کند به طور منطقی ناتوانی ذهنی دارد و فضای تفکر او باریک هست.



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : آنادیلی,

خان، بیز ایچریدن قیزیشدی

+0 به یه ن

خان، بیز ایچریدن قیزیشدی

ترجمه: خان، ما از درون گرم شدیم.

توضیح : یکی از اعیان تبریز به نایب شفیع که از فراشان دولتی و مردی شوخ و بذله گو بود ده تومان داده و می گوید ھوا سرد است. این را بگیر و یک لباس سرداری ماھوت بخر و به سلامتی من بپوش. نایب شفیع تشکر می کند ولی وجه دریافتی را بجای خرید لباس با رفقای ھم پیاله اش خرج می کند. پس از چند روز که چشم اعیان به نایب شفیع می افتد می گوید: نایب باز ھم که لختی!  پس ده تومان را چه کردی؟ نایب شفیع جواب می دھد : خان، ما از درون گرم شدیم.



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : گولمَجه لر,

دلی (دیوانه، پهلوان، بی باک، شجاع و طغیانگر)

+0 به یه ن

دلی (دیوانه، پهلوان، بی باک، سر به هوا، شجاع و طغیانگر)

چندی پیش سایت آقای عبدالله شهبازی را بررسی می کردم که به عکس و مطلبی در مورد دَلی داغی که فارس ها آن را کوه دلو می خوانند برخوردم. آقای شهبازی پیشتر در کتاب ایل ناشناخته این کلمه را احتمالا تورکی خوانده بودند و کوه دلی سال ها بل قرن هاست که گذرگاه طایفه های مختلف قاشقایی بوده است.

در خراسان مرحوم حاجی قربان سلیمانی بخشی بزرک خراسان در وصف قهرمانی های " ججو خان " بجای " بینالود "، کلمه " دلوه داغی " را بکار می برد و " دلوه " ممکن است " دالوا " و یا "ده لی" باشد و برای مثال " دالوا داغی " و یا " ده لی داغ " و مانند " یامان داغی ".

در زبان تورکی کلمه دلی به معنای : دیوانه، پهلوان، بی باک، سر به هوا، شجاع و طغیانگر و ... آمده است. در بررسی مکان های جغرافیایی در حوزه قاشقایی به رودخانه خشک شهر شیراز که آن را دلی چای می نامند نیز برخوردیم که وجه تسمیه آن بخاطر طغیانگر بودن آن است.



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : سٶزلوگ,

ایل تیمورتاش خراسان

+0 به یه ن

 ایل تیمورتاش خراسان :

تیمور تاش طایفه ای است از ترکان تاتار که در زمان تسلط امیر تیمور گورکانی و اولاد او در خراسان مانند سایر ایلات در این منطقه اقامت گزیده اند. طایفه تیمور تاش خراسان, در اطراف نردین از توابع بجنورد زندگیمی کنند, سیصد و بیست و یک نفر از این طایفه در ده تیمور تاش که خود ساخته و به نام خود نامیده اند و همچنین در دهستان کسبایر بجنورد سکونت دارند.



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : بیلیملار,

امیر تیمور صاحبقرآن

+0 به یه ن

یکی از جمله چهار جهان گشا، امیر تیمور صاحبقرآن!

امیر تیمور گورکانی نخستین پادشاه گورکانی در بیشتر ممالک آسیا با کمال قدرت و عظمت پادشاهی کرد. تیمور در زبان ازبیکی به معنای «آهن» است و از او با القاب «امیر تیمور»، «تیمور»، «تیمور گورکان» و «صاحبقرآن» یاد شده ‌است و اروپائیان به او «تامرلان» (Tamerlane) می گویند


آردینی اوخو

آچار سؤزلر : بیلیملار,

مصاحبه با همسر شهید حمید باکری

+0 به یه ن

مصاحبه با خانم فاطمه چهل امیرانی همسر شهید حمید باکری

همسر شهید باکری: دولت‌مردان با عدم رعایت حقوق اقوام، زمینه اختلاف را فراهم می‌کنند

فاطمه چهل امیرانی همسر شهید حمید باکری گفت : من تعجب می‌کنم با این که دولتمردان می‌دانند با عدم رعایت حقوق اقوام زمینه را برای ایجاد اختلاف فراهم می‌کنند، چرا کاری برای از بین بردن ضعف‌ها انجام نمی‌دهند؟

به گزارش وب سایت دورنانیوز (اینجا) به نقل از نشریه دعوت، عملکرد دولت حسن روحانی نسبت به برآورده کردن وعده‌های انتخاباتی ایشان در مسائل قومی از جمله تقلیل ایجاد فرهنگستان زبان و ادب ترکی از یک طرف و ایجاد کرسی رشته زبان و ادبیات کردی در دانشگاه سنندج، اختصاص بخشی از کتب زبان فارسی به زبان کردی و تدریس آن در سال‌های آینده و چند مورد دیگر باعث ایجاد سوالات بسیار در اذهان آزربایجانیان گردیده و حتی موضوع تبعیض دولت حسن روحانی نسبت به اقوام مطرح گشته است.


آردینی اوخو

آچار سؤزلر : دانیشیق,

ضرب المثل های ترکی بام و صفی آباد خراسان

+0 به یه ن

 

الینن ادن بؤینوینن چکر

alinən ədan böyninen çəkər

کسی که با دست خودش کرده-عاقبتش را باید به گردن بگیرد

 

بو ال دن برن اؤ ال دن آلار

bü əlden veran ö əlden alar

به هر دستی که بدی میگیری از همون دست



آردینی اوخو

نگاهی به شمارش در ترکی

+0 به یه ن

نگاهی به شمارش در ترکی

زبانشناسان نشانه های از بین رفتن یک زبان را از بین رفتن اعداد در آن زبان می دانند که متاسفانه هم اکنون در بین جوانان و کم و بیش بزرگترهای ترکان خراسان و .... مشهود است. با وجود اینکه همه ما این اعداد را به تورکی می دانیم اما کمتر استفاده می کنیم. دوستی می گفت ما هنگام شمارش گوسفندان خوب همه را به تورکی می شماریم، اما نمی دانم چه می شود که نوبت به ساعت و روز و شب و ... می شود اعداد فارسی می شوند.



آردینی اوخو

پاسداری از زبان مادری ترکی

+0 به یه ن

دکتر بختیاری ضمن توصیه به حفاظت و پاسداری از زبان ترکی، گفت: لازم است تا ابتدا با کودکان خود به زبان مادری سخن گفته و سپس اقدام به آموزش سایر زبان ها کنیم. این کار علاوه بر جلوگیری از نابودی زبان ترکی، از بروز اختلالات و مشکلات روانی و اجتماعی برای کودکان نیز جلوگیری به عمل می‌آورد.

«اولدوز» که یکی از پر مخاطب‌ترین برنامه‌های شبانه شبکه استانی آذربایجان غربی می‌باشد، امشب میزبان دکتر محمدرضا بختیاری عضو هئیت علمی دانشگاه پیام نور، موسس انتشارات میلاد سرخ در اورمیه و نویسنده کتاب « فولکلور و ادبیات عامیانه » بود.



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : خبرلر,

تات آتالار سٶزونده (تات در ضرب المثل های ترکی)

+0 به یه ن

تات آتالار سٶزونده (تات در ضرب المثل های ترکی)


تات آتا مین سه, تانری سونو تانیمس : تات به اسب سوار شود خدای خود را هم نمی شناسد. " تات " کلمه ترکی است و یعنی غیر تورک و واژه ای است که ترک ها همواره به اقوامی که به نوعی با آن ها بیگانه بوده اند، اطلاق می شده است. قدیمی ترین سندی که در آن واژه تات بکار رفته است سنگ نوشته های اورخون است که از قرن دوم برجای مانده است، تات در این سنگ نوشته ها ظاهرا بمعنای " اتباع " و رعایا بکار رفته است (دایره المعارف اسلامی). اما " تاجیک " در اصل " تات جیک " است و یعنی آدم کوچک. تاجیک در دیوان لغات الترک بصورت" تژیک " ثبت شده است. در آزربایجان به رانده شده, " تزیک " می گویند. به غیر این ها ترکان مسلمان، ترک های غیر مسلمان را " تاتار " می نامیدند و " تاتار " در اصل " تات+ ار " است بمعنای مرد غیر تورک، تات شونده, کسی که تات نیست ولی با تات ها دوستی می کند.



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : آتالار سٶزو,

بیر گؤزل باخیش

+0 به یه ن

بیر گؤزل باخیش

یازار :  گرگرلی آراز

شنبه 14 شهریور 1394 ، 13:11:34

ایلک گره ک آتابابالار سوزون سئچیب آرایب آختاراسان گوره سیز هانسی ریشه سی هانسی دیلده دیر ایشکالی یوخدو ایه ر بیر مثل فارس دیلینده دیر یاخوت عرب دیلینده اونو مهارتجه دوندرمک لازیمدی اوز دیلیمیزه گوزلجه ایشله دک امما ایندی بو زمانه ده اوشاق دیلیله دئسک گوزل دوشور اونون ریشه سین تاپیلا یاداکی بیر مطلبه ربط وئرمک لازیم اولسا ربط وئره ک اونو بیان ائیله یک ........بیر آناق


قیزین دویمه ین آنا-سونرا دیزین دویر 

تربییه چوخ گوزلدیر 

تربییه چوخ ماراقدیر 

ازل گوندن دئیبلر 

هر ایگیده یاراقدیر



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : آتالار سٶزو,

آهنگ ترکی جواد حصاری به نام وطنیم

+0 به یه ن

 

آدرس دانلود آهنگ ترکی جواد حصاری به نام وطنیم : اینجا



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : چالغی,