چند توصیه به ترکی‌نویسان

- 1مخاطب خود را بشناسید:با توجه به اینکه اکثر ملل ترک با الفبای عربی و ترکان ایران با کریل و لاتین آشنا نیستند، بایستی نوشته‌های خود را به الفبای عربی بنویسید. از سوی دیگر زبانهای ترکی موجود در ایران به چند شاخه تا حدودی متفاوت (آذربایجانی، خراسانی، خلجی، قشقایی، ترکمنی و ...) تقسیم می‌شود و ممکن نیست که شما در متنی بتوانید ۲ یا چند عدد از این زبانها را پوشش دهید، به ترکی آذربایجانی نوشتن یک ترک خراسان و یا بالعکس به اندازه جایگزین کردن ترکی مورد نظر با فارسی و یا زبان بیگانه دیگر غیر مفید و غیر منطقی است

هویت ایرانی و زبان ترکی

رضا کسگین

دورنانیوز- سرویس تاریخی و فرهنگی (اینجا) : آنچه در بررسی هویت ملی حائز اهمیت است اینکه تعداد اقوام، ادیان و زبان‌ها در یک کشور به شرط برخورد صحیح با هر یک، در هویت مشترک ملی خللی ایجاد نمی‌کند و در صورت برخورد صحیح در نهایت حتی در هویت انسانی مهم‌تر نیز می‌باشد. کنار نهادن یک زبان در یک کشور و سلطه یافتن یک زبان به عنوان زبان رسمی و عدم رسمیت زبان‌های دیگر به دلایل مختلف سیاسی، اجتماعی و... ظلمی است که تأثیرات منفی آن بر همان جامعه جاری می‌گردد که مهم‌ترین زیان آن سست شدن روحیه­ وطن خواهی و یا تقویت ناسیونالیسم قومی خواهد بود. 

حق زبان مادری و پاسخ به چند ابهام  

    اصغر زارع کهنمویی

چهارشنبه, ۹ اردیبهشت ۱۳۹۴، ۱۱:۳۸ ب.ظ

    « زبان مادری » دیگر یک مقوله امنیتی نیست. این پیشرفت ارزنده در سیاست‌های قومی، جای مسرت بسیار دارد. اینک سخن گفتن از حقوق قومیت‌ها بخصوص مطالبه حق زبان مادری نه از سوی نهاد قدرت و نه توسط کنشگران مختلف عرصه عمومی به معنای «تحریک قومیت‌ها» و «تجزیه‌طلبی» تلقی نمی‌شود. نه تنها نخبگان قومی که بسیاری از اندیشمندان و اساتید برجسته فارس ‌زبانی که هیچ تعلق نَسبی به قومیت‌ها ندارند، اکنون پیگیر و مدافع حقوق زبانی اقوام هستند. اکنون سخن مخالفانی که تلاش دارند با خوانش امنیتی از زبان مادری، آن را از صدر تصمیمات اجرایی به زیر بکشند، خریدار ندارد. دیگر کسی نمی‌پذیرد، اگر روزی کودک آذربایجانی کتاب ترکی به دست بگیرد، کشور تجزیه می‌شود. گروهکی کوچک بسیار تلاش کرده این باور رضاخانی را همه‌پذیر کند, اما خواب پریشان آن‌ها تعبیر نداشت.

خوراسان تورک‌لریین دیل‌لری

یازان : اسماعیل نعمتی پایدار

قایناق : ائل بیلیمی

    خوراسان تورکچه سی آزربایجان تورکچه سی و تورکمنجه نین آراسیند ا یئر آلیر. عئینی حالداخوراسانلیلارین تورکجه سی اؤزبک تورکجه سیندن ده ائتگیلنمیشدیر.

    خراسان تورک‌لرینین دیلچیلیک دیللری

    خراسان تورک‌لرینین دیللری دیلچیلیک باخیمین دان اوچ بوداغا بؤلونور:

     1ـ باتی (غربی) بوداغی : خراسان تورکجه‌سی یئددی صایت‌له‌کی آذربایجان صایت‌لریندن ایکی اینجه یووارلاق سس‌لری (اؤ ö , او ü) بو دیلده یوْخدور. اؤزلری ده چوْخو بجنورد و اسفراین شهرستانیندا، سبزوار شهرستانی‌نین جوین جغتا و بام  و صفی آباد بخشینده یاشاییرلار. بونلارین لهجه‌سی آذربایجان لهجه‌ سیله چوْخ فرقلی‌دیر. بونلارین دیللر‌ینده بعضاٌّ تورکمن، اؤزبک، دوْغو تورکجه‌سی، کوردجه، هابئله تورک آغزینا بوْیانمیش فارسجا لوغتلر واردیر.

     پرکندگی ترکهای خراسان

    ترک های خراسان غالباً در شمال استان خراسان بزرگ، ناحیه مرزی کشور ترکمنستان و قسمتی از نواحی مرکزی خراسان سکونت دارند.

    مهمترین مناطق ترک نشین درخراسان عبارتند از:  بجنورد، شیروان، فاروج، قوچان، درگز، کلات، اسفراین، سبزوار، نیشابور، سرولایت، جوین، جغتای، نقاب و روستاهای تابعه، ... و ترکان مهاجراز نقاط دیگر که در مشهد (ترک خراسانی، و ترک آذربایجانی) ساکن هستند.

    محدوه پراکندگی ترک های خراسان از طرف غرب به شرق از آزاد شهر، رامیان، علی آباد و مینو دشت شروع می شود و در خراسان بزرگ تا مرز افغانستان ادامه دارد و از شمال به جنوب از مرز تورکمنیستان شروع و در استان های خراسان بزرگ تا کناره های کویر ادامه می یابد.

تفاوت زبان ترکی خراسانی با آذربایجانی و ترکمنی

 

مقدمه : زبان تورکی خراسانی نام گونه ای از زبان‌های ترکی است که بیشتر در استان خراسان بزرگ تکلم می گردد. ترکان خراسان، بیشتر در مناطق شمال خراسان بزرگ : بجنورد، شیروان، قوچاق، درگز، کلات و اسفراین و شمال سبزوار و نیشابور، سرولایت و خور و جوین و مشکان و روستاهای اطراف سکونت دارند. اگر تکلم کنندگان اوغوز، ازبک را هم بحساب بیاوریم، محدوده این زبان تا جنوب ازبکستان گسترش می یابد. در این مقاله " تفاوت زبان تورکی خوراسانی با آذزبایجانی و ترکمنی " بادرنظرگرفتن لهجه اکثریت ارائه شده است.

آموزش و تحصیل به زبان ترکی ممنوع و احوال خانواده‌ای فارسی‌زبان در کشوری بیگانه

امسال هم یکم مهرماه فرزندانمان کلید بر زبان بسته و در زیر سایه ننگین " قانون آموزش و تحصیل به زبان ترکی ممنوع " در مدارس حاضر شدند.

میلیون‌ها انسان در وطن خود غریبانه زیستند.

احوال خانواده‌ای فارسی‌زبان در کشوری بیگانه

نویسنده: بهرام جوادی

جامعه بین المللی اهمیت و ضرورت آموزش زبان مادری را به درستی پذیرفته و آن را به عنوان یک حق اساسی بشری به رسمیت شناخته است. به طوری که در چندین معاهده و اعلامیه‌ی تهیه شده از سوی مراجع بین‌المللی ضمن تصریح به حقوق اشخاص در آموزش زبان مادری خود، تعهدات مثبت و منفی دولت‌ها نیز در شناسایی این حق مورد تأکید قرار گرفته است.

ذهنیت واقعی یک ترک زبان ایران در مورد زبان خود، آیا درکش خیلی سخت است؟!

حرف " ق " و " گ " در زبان ترکی

همانطور که می دانید زبان فارسی حرف "ق" ندارد و تمام کلماتی که دارای این حرف هستند و در زبان فارسی رسوخ کرده‌اند یا ریشه ترکی دارند و یا ریشه عربی. مثل چاقو که ترکیست و قدرت که عربیست. اما تلفظ حرف "گ" که زبان عربی از آن بی‌نصیب است در زبان ترکی و فارسی امروزه متفاوت است.

اگر کلمه گئت ‌(برو) را برای بیان به یک فارس زبان ارائه کنیم، اینگونه تلفظ خواهد کرد " قئت" !!

و کلمه‌ " قند " را یک فارس زبان از دهان ما ترک زبانان " گند " می شنود!! چرا که تلفظ " ق " در زبان فارسی امروزه کاملا حلقی شده است.

مثال : گوگوش ‌(خواننده معروف) ترک است و این لقب از سوی پدرش به او داده شده و فارس زبانان آن را گوگوش مین ویسند ولی در حقیقت این کلمه همان " قوقوش " (پرنده قو) است.

دیلیم اؤلسا منده اؤله رم : زبان مادریم بمیرد من نیز خواهم مرد.

زبان موجودی زنده هست و به طور منطقی زبان و زندگی دو چیز ناگسستنی است. شکل گیری هویت فرد,  در زبان مادری و در تربیت او نهفته است و در موفقیت آموزش عمومی و شغلی چیزی که از همه مهم تر است زبان مادری است. زبان مادری زبانی است که ساختار حنجره و قوه ادراک آدم بر اساس آن تشکیل می شود و ساختار حنجره غیر قابل تغییر است، یعنی انرژی که آدم برای تکلم به زبانی غیر از زبان مادریش به کار می برد، چند برابر انرژی لازم برای تکلم به زبان مادریش است. آدم در اوج لذت و اوج درد به زبان مادریش آه و ناله می کند. چرا چون زبان مادری ابزاری برای تفکر است. فردی که تفکر ندارد زبان و فردی که زبان ندارد نمی تواند تفکری داشته باشد. آموختن زبان مادری و استفاده از آن برای برقراری ارتباط به رشد ذهن انسان کمک می کند. انسانی که زبان خود را درست آموخته باشد می تواند به حقایق دست یابد. فردی که زبان خود را به درستی نمی تواند صحبت کند و آنرا صحیح بنویسدو نتواند مفاهیم را در جای خود استفاده کند به طور منطقی ناتوانی ذهنی دارد و فضای تفکر او باریک هست.

آذری یا ترک؟

پیشگفتار : از دوران پهلوی تاکنون در باره‌ی قومیت مردم ترک‌زبان آذربایجان بحث‌های زیادی صورت گرفته است. عده‌ای با تکیه بر نظریۀ آذری، مدعی شده‌اند که مردم آذربایجان آریائی‌نژاد هستند و قومیت‌شان نیز آذری است. اینان زبان ترکی را زبانی بیگانه و حاصل حکومت‌های ترک و مغول دانسته و لذا تلاش‌های فراوانی در راستای نابودی زبان ترکی و جایگزینی فارسی با آن انجام داده‌اند که از مهم‌ترین آنها می‌توان به آموزش اجباری زبان فارسی و ممنوعیت تدریس زبان ترکی اشاره کرد. ذکر نکردن شماری از مهم‌ترین حکومت‌های ترک در کتب تاریخی و بی‌هویت دانستن ترک‌ها از جمله اقدامات این عده است. این روند بر بخشی از جامعه نیز اثر گذاشته و منجر به ترک‌ستیزی گسترده در ایران گردیده است تا جایی که شماری از ترک‌های ایرانی از سخن گفتن به زبان ترکی و ترک نامیدن خود واهمه دارند. لذا بررسی دقیق و موشکافانۀ این موضوع اهمیت فراوان دارد. به همین منظور در این نوشتار کوشیده شده برخی از ابعاد این مطلب بیان گردد تا نتیجه‌ای مناسب گرفته شود.

آیا در بین بخشی های خراسان تفاوت گویش و لهجه وجود دارد؟

عیسی قلی پور بخشی بجنورد، غلام رضایی آلما جوقی بخشی قوچان و اولیاقولو یگانه بخشی دره گز و گویش و لهجه هر سه بخشی را از روی ویدیو پیاده و کلمات عینی تلفط آنها نوشته شده است. تفاوت گویش و این سه بخشی بجنورد و قوچان و درگز را چگونه می شود مشخص کرد؟

کاری از نویسنده پرتلاش و زحمتکش آقای جلال قلی زاده مزرجی، که تلاش های بی وقفه ایشان در کتابی با نام " آشنائی با زبان ترکی خراسانی "، گردآوری شد و زحماتشان به بار نشست.

با تشکر ویژه از این نویسنده  دانشمند و گرانقدر که فایل کتاب را جهت استفاده همگان و انتشار در اختیار ما قرار دادند.

آدرس های دانلود :

دانلود در دو حالت فشرده و کتاب الکترونیک

1.39 MB

1.21 MB

 مقدمه : زبان ترکی سومین زبان با قاعده وقانونمند دنیا به 29 لهجه و نوع مختلف از کشور چین در شرق آسیا تا منطقه بالکان در قلب اروپا تکلم می شود که از اینان 22 لهجه دارای گرامر و ادبیات مستقل می باشد و بر خلاف زبان های هندی اروپایی در بین زبان های این خانواده اختلاف چشمگیر وجود ندارد. علت تفرق و گوناگونی زبان توانمند و سرشار ترکی حوادث تاریخی، شرایط اقلیمی و ویژگی های آوایی بوده است هیچ یک از زبان های زنده و مرده دنیا به اندازه زبان ترکی دارای انوا ع، گونه ها، لهجه ها و شیوه های فراوان نیست.