قطعه ای ترکی با تامدیرای باخشی استاد علیرضا سلیمانی در منزلشان به اتفاق اقوام. تکلم به زبان مادری (ترکی قوچان. روستای علی آباد) توسط باخشی در انتهای اجرا. قابل توجه پان کوردها و پان فارسها (هانی گتیرین بیر چای ایچه گ. باباجان. بیر دممیزی آله گ. اول یاپیشیب بیز آغاج لارا. توبه) البته ایشان مزاح کردند. یاپیشیب بیز : یاپیش میشاگ / دممیزی آله گ : دینجیمیزی آله گ (استراحت).
حاضیرلایان : آلتین قوچانلی
آدرس دانلود :
http://www.aparat.com/v/3duEH

 

زیبایی های زبان ترکی

زبان ترکی از گروه زبان های اورال – آلتائیک است که یک خانواده گسترده ای دارد و برخی از زبان شناسان بدرستی زبان های سومئری، عیلامی و زبان ژاپنی و کره ای و آینو در در گروه زبان ترکی قرار می دهند.

محمود کاشغری در کتاب هزار ساله " دیوان لغات الترک " دو زبان عربی و ترکی را دو اسب مسابقه می داند که در برخی از مواضع زبان ترکی پیشتاز و مقدم بر زبان عربی است. امیر علیشیر نوایی نیز در کتاب محاکمة اللغتین به برتری زبان ترکی بر فازسی اشاره می کند و نشان می دهد که نام بسیاری از آلات جنگی و شکار و ... از زبان ترکی وارد زبان فارسی شده است.

ملکه تومریس سکایی اولین خاقان  مقتدر زن در قرن هفتم قبل از میلاد است. او با امپراتوری هخامنشی به جنگی نابرابر پرداخت."تومریس" یونانی شده لفظ "دَمیر" (آهن) ترکی است.

او نوه افراسیاب (آلپ ارتونقا) سکایی بود که برخلاف پدر بزرگش متمایل به دفاع بود و روحیه ی تهاجمی نداشت. اما کورش هخامنشی آنرا بعنوان یک نقطه ضعف تلقی کرد و بی درنگ به سرزمین سکائیان تاخت.

اوناکی وئردیم جانی، هانی

هرکسین عشقینه ایناندیم

کیدی من اورکیمنن اوتاندیم

سئودو مندن بیر دفه بیردن اودلار ایچینده یاندیم یاندیم

هرگٶزلدن کی بیرین آزالدی اٶزومی مین غم لره سالدیم

بیر عومور بو آداملار ایچینده من الهی یالقیز قالدیم

 

قتلمه ( قاتلاما ) و روش پخت آن :

قات : فعل امر از مصدر " قاتماق " در زبان ترکی بمعنانی :

1-  فرو بردن، مخلوط کردن، 2- تکه، قسمت، قطعه، 3- طبقات

قاتلاما یا قَتْلَمَه معروفترین نان سنتی تنوری ترکان خراسان است که در همه مناطق خراسان بزرگ یک نواخت است.

فتیر قتلمه : نوعی نان خانگی گرد و لایه لایه که با آرد، روغن، شیر، شکر، ادویه معطر و زردچوبه ساخته می شود.

سوال : ایا در تورکی کلمه ای برای لغت اقتصاد وجود دارد؟( ترکشناسی)

پاسخ :  اقتصاد معادل اویکونومیا (=اکونومی) یونانی در اصل عربی به معنی صرفه جویی است که معادل آن در زبان ترکی توتوم است.

اقتصاد در معنی یونانی اش تدبیر منزل و ادارۀ خانه است. توتوم هم در زبان ترکی این معنی را دارد و علاوه بر آن گئچینمه (و گئچینیم مشتق از آن) هم در ترکی وجود دارد. تصور می کنم لفظی مثل گئچینیش هم می تواند به عنوان معادل اقتصاد مورد استفاده باشد. (محمد اردم)

درگز: کلمه ای ترکی به معنی داس و قداره چمن زنی. از ریشه درمه‌ک (ترمه‌ک، تئرمه‌ک، دیرمه‌ک، تیرمه‌ک) به معنی جمع کردن، گردهم آوردن است.

درگز همریشه با : دره (محل جمع شدن آب میان دو بلندی و یا کوه)،دریز (بسته غلات درو شده)، دره‌نه (سبد کوچک برای چیدن میوه)، دره‌نه‌ک (ظرف چیدن محصول)، درنه‌ک (مجمع و انجمن)، درگی (مجله و مجموعه)، ترگی (سفره)، درله‌مه‌ک (گردآوری)، درمه (گلچین)، درگه (دسته)، دره‌ک (ترگه‌ک ترکی قدیم به معنی بقچه) و درین (عمیق) و .....

اشاره : شعر زیبای " یار وفاسئ " به زبان ترکی خراسانی با لهجه بجنوردی را آقای عبدالله مدحت در سال 1372 سروده‌اند که با تار و آواز (یئرلمه) اجرا می‌شود. این شعر را با ویرستاری در این پست آورده ایم امید که مورد توجه قرار گیرد:

خوراسان تورکچه سی - بجنوردینگ لهجه سی

اش قره گئز یالان دئدئنگ، خنه لئ اباد یالان دئدئنگ

گئزلرینگ گئزمه دیشدئ، ایره ییم تئ ده ن اوتال دئ

قاش قره گئز، منه باخ دئینگ، ایره ییم بیردن اوتال دئ

یادئنگ ده دئ، منه دئدئنگ، همیشه یادئنگ ده بارم

گروه شاخطائی در جشنواره پیران چنگی(1) : اینجا

گروه شاخطائی در جشنواره پیران چنگی(2) : اینجا
لینک تصویر بزرگتر شعر ترکی مقام شاه ختایی با دسخط حاج قربان سلیمانی که در سال 1382 بعنوان عیدی به شاگرد خود جناب مرتضی گودرزی تحریر شده است ولی ایشان بر روی مقام ترکی فارسی می خوانند! : اینجا

گؤورتی سؤزلوگؤ

در حالت کلی به سبزیجات : گؤیرتی – گؤورتی (göyərti یا Gövərti) گفته می شود که یعنی روییدنی های سبز -

قابل توجه افرادی که می گویند موسیقی ترکی خراسان فقیر است.۶۰ ساله که فقیر نگه داشتید.

اجرا به ترکی خراسانی و آذربایجانی توسط گروه موسیقی ترکی درگزی

آلتین قوچانلی : دوشنبه 4 خرداد 1394 ، 19:39:16 یازار :altin.ghochanli

بیر خوش خبر: گروه موسیقی ترکی درگزی چند اجرا به ترکی خراسانی و آذربایجانی در عسلویه داشتند. امیدواریم به لطف و عنایت باری تعالی مجوز کنسرت این گروه جوان در شهرهای خراسان شمالی و رضوی صادر شود.و آلبوم و صدای این گروه را از ایشیق گئجه لر و رسانه ملی بشنویم. آمین.

شانزده قرن حاکمیت تورک تباران در آسیا و اروپا

سید احمد شا ه دولتی فاریابی

قسمت چهارم- آخرین قسمت

 زبان پشتو که در سال 1316 شمسی مطابق 1937 میلادی در پهلوی زبان دری بصفت زبان رسمی در افغانستان عرض وجود کرد، عده یی از دیپلومات ها معتقد اند تعدد زبان رسمی در یک کشور زمینه های گسترش دموکراسی را د ر داخل کشور فراهم می نماید. مثال های این اوپتمیزم را رسمی بودن زبان هالندی و فرانسوی در بلجیم و رسمی بودن زبان انگلیسی و فرانسوی در کانادا و همچنان رسمی بودن شانزده زبان در قارهُ هند و امثال آن باز گو می کنند، در این کشورها واقع برای پرورش زبان و کلتور شهروندانشان چه رسمی باشد و چه رسمی نباشد از طرف ارگان های مسؤل بر خورد عادلانه و لطف آمیز صورت می گیرد. بزبان ها و مذاهب مختلف در پروگرام ها ی نشراتی شان جایگاه خاص وجود دارد که همین امر باعث خوابیدن حساسیت ها در مقابل زبان ها شده است.

نوشته : دکتر حسین اؤزبای

قدرت اتمی نهفته در کلمات تورکی یک نمونه از توانمندی های زبان تورکی است :

زبان تورکی یک قدرت بالقوه را داراست که از بیشتر ظرفیت آن استفاده نشده است . عموما به مثابه گنجینه ایست که هر چه بیشتر از آن استفاده می کنیم بیشتر پدیدار می شود. زبانمان در جستجوی قلم هاییست که پتانسیل نهفته در آنرا به انرژی جنبشی تبدیل کند، عمق تاریخی این زبان با میزان استفاده روزمره از توانایی های آن در تناقض است .

داکتر اسدالله محقق :

دانش عوام شاخه یی است از علم مردم شناسی و عبارت است از علم به آداب و رسوم، بازیها و سرگرمیها، قصه ها، افسانه ها، داستانها، ضرب المثل ها، چیستانها ، ترانه ها، سرودها و تصنیف های شادی و غم یک قوم و ملت که زبان به زبان و دهن به دهن از نسلی به نسلی می رسد و جمع آوری و بررسی دقیق انها بسیاری از نکات تاریک و مهم زندگی و معیشت، اخلاق وعادات، عواطف و احساسات و طرز تفکر و اندیشه و اجمالاً خصایث روحی و ملی ان قوم و ملت را آشکار می سازد.  ما اکنون ضرالمثل های اوبیکی را مورد بحث قرارر می دهیم

شعر عامیانه و فولکوریک  ایکئ قوز ترکان خراسان

توضیح : سراینده و نویسنده اشعار عامیانه و فولکوریک تورکی توده ها و عامه مردمان تورک هستند که سنه به سینه حفظ شده و به زمان ما رسیده است و حال نوبت ماست که آنراحفظ و با آموزش به فرزندانمان آنرا به نسل های بعدی منتقل کنیم

ایکئ قوز، ایکئ قوز،

بیرئ جیران بیرئ بوز

(دو گردو دو گردو، یکی جیران "آهو" یکی بز)