تبادل نظر : معنای چند لغت معمول ترکی خراسانی

چهارشنبه 22 مهر 1394 ، 00:03:58 یازار : روح پرور.

سلاملار. یورولمیه یینگز. تات دیلینده یازیم بوتون دیلداشلاریم دؤشونسیلار.

چند تا کلمه ترکی اصطلاح رایج در بین ترکان خراسان را عرض می کنم. در خواست دارم در قالب یک متن به نمایش بگذارید تا دوستان ترک اعم از تورکمن٬ قزاق   ٬آذربایجان٬ قشقایی٬ خوراسانی و ... معنی کلمه و در صورت امکان توضیحات لازم را بفرمایند...

قاخئنج : (ghakhénj).....

شالتاخ : (shaltakh).....

پیشیک بزه ماق : (pişik bezekagh)

ایدیش : (idiş) ....

سئرت : (sert)....

لوطفا بؤ سوزلوگ لارین تات دیلینده معنیسینی یازین. اللریز آغریماسون

اسلانین ارکک دیشی سی یوخ دی : شیر نر و ماده ندارد.

این مثل ترکی را در مورد بانویی می زنند که از خانواده یا طایفه و یا قشر اجتماعی خوش نامی باشد و دست به کارهای مثبت و بزرگی بزند.

اهل خانواده یا طایفه ای که به شجاعت معروفند، یا اهل کمال، علم معروف هستند، زن و مرد همگی شجاع، و اهل علم و معرفت می باشند.

آسلان دیشی سی ایر که یی بیر دیر

کیشی لره تای دیر بیزیم قیزلار

گوزل لیکده اولماز اونلارین تایی

ائله بیر کی آی دیر بیزیم قیزلار

کیشی لره تای دیر بیزیم قیزلار

 

 

نویل اؤدوللو پروفسور دکتر عزیز سانجار: بی‌بی‌سی‌یه سؤیله‌دیم : من تورکم!

نویل اؤدوللو پروفسور دکتر عزیز سانجار: ان چوخ اؤلکه‌م اوچون سئویندیم

سوئد کرالیت بیلیم آکادمیسی طرفین‌دن نوبل شیمی اؤدولونه لاییق گؤرولن پروفسور دکتر عزیز سانجار، بی‌بی‌سی‌نین "سیز عرب سینیزمی؟" سوالینا، "من تورکم، او قدر. ماردینده دوغولموشسام جیزره‌ده دوغولموشسام، قارس‌دا دوغولموشسام من تورکم" جاوابینی وئردی.

اندکی در باب فرهنگ نام‌گذاری، نام‌گذاری تورکی، قوانین نام‌گذاری، نام های مرکب تورکی و واژه " آلپ‌اورهان "

 

نام ها  فرهنگ، تمدن، آداب و رسوم، تاریخ، زبان و هویت یک ملت را منعکس می‌کنند و در مواردی نام های ملی و ائتنیکی هویت ملی یک ملت را از خطر انقراض و فراموشی نجات داده و آن را بازسازی می‌کند. نام ها علاوه بر اشاعه فرهنگ، تمدن و هویت یک ملت، هویت و شخصیت درونی افراد را نیز می‌تواند نشان دهد. در مبحث روانشناسی نام، در بسیاری از جوامع و افراد نام ها برای افراد شخصیت‌ساز بوده و فرد با توجه به نام خویش شخصیت درونی خویش را می‌سازد. از این رو داشتن نام نیکو، در کودک و جوان نوعی احساس اطمینان و اعتماد به نفس به او می‌دهد و شخصیت او را شکوهمندی می‌بخشد و محبوبیت او را در جامعه افزونتر می‌سازد؛ زیرا هر صاحب نامی، همواره با نام خود زندگی می‌کند.

جیله گئدن نن سورا نمه قالار شاخا دان :

چه ماندنی دارد برای شاخه پس از رفتن ریشه. این حدیث و مثل ترکی سخنی از امیر المومنین امام علی (ع) در باره ریشه اصل و نسب و هویت و نژاد انسان هاست. امام (ع) می فرمایند : ما بقاء فرع بعد ذهاب اصل؟ (غرر الحکم باب الاصل – حیث 6).

 

ماهیت جک های قومی محصول چیست؟

نویسنده : میثم قهوه چیان :

پشت جک‌های قومی در ایران چه چیزی نهفته است، نوشتار زیر می‌کوشد بیان‌ کند جک‌های قومی در ایران نشانه‌ای از سرکوب قومی و یکی از مصادیق رفتارهای غیر انسانی است و منبعث از یک ناسیونالیسم عقیم در ایران. این جک‌ها نشان‌دهنده دو استبداد فرهنگی و سیاسی در تاریخ ایران پس از مشروطه‎اند

چند توصیه به ترکی‌نویسان

- 1مخاطب خود را بشناسید:با توجه به اینکه اکثر ملل ترک با الفبای عربی و ترکان ایران با کریل و لاتین آشنا نیستند، بایستی نوشته‌های خود را به الفبای عربی بنویسید. از سوی دیگر زبانهای ترکی موجود در ایران به چند شاخه تا حدودی متفاوت (آذربایجانی، خراسانی، خلجی، قشقایی، ترکمنی و ...) تقسیم می‌شود و ممکن نیست که شما در متنی بتوانید ۲ یا چند عدد از این زبانها را پوشش دهید، به ترکی آذربایجانی نوشتن یک ترک خراسان و یا بالعکس به اندازه جایگزین کردن ترکی مورد نظر با فارسی و یا زبان بیگانه دیگر غیر مفید و غیر منطقی است

 

ریشوه ایمام حسینین باشین کسدی :

رشوه باعث شهادت امام حسین (ع) شد.

این مثل ترکی خراسان اثر سوء رشوه را بیان می دارد.

تعریف ساده رشوه این می شود: پولی بگیرد تا حقی را ناحق کنی. با این تعریف نتیجه می گیریم که همین پول کثیف در طول تاریخ باعث وقوع جنایات بسیاری شده است. نیم نگاهی به تاریخ اسلام نشان می دهد که بسیاری از بزرگان اسلام و ائمه معصوم (ع) با وسوسه کسانی به شهادت رسیده اند که با گرفتن پست و مقام و سکه برای تحقق اهداف شوم کافران قدم برداشته اند؛ افرادی که با واسطه یا بی واسطه به نوعی دستشان به خون پاک ائمه معصوم (علیهم السلام) و بزرگان تاریخ اسلام آلوده شد. برای آشنایی با مصادیق این نوع رشوه در تاریخ اسلام سراغ حجت الاسلام سید محمد مرتضوی رفتیم و گریزی به منابع موثق تاریخی زدیم تا پاسخی برای همه سوالاتمان بیابیم. نتیجه پرس و جوهای تاریخی ما گزارشی است که پیش رو دارید.

دورنانیوز – توحید جوادی (اینجا) : ساعت ۱۰ صبح روز ۱۰ اکتبر ( ۱۸ مهر 94 ش) به ‌وقت محلی دو انفجار به فاصله تنها ۱۰ ثانیه از هم در میدان راه آهن آنکارا، پایتخت ترکیه، به وقوع پیوست. طی برآوردهای اولیه، این انفجارها نتیجه دو عملیات انتحاری جداگانه بودند که باعث مرگ حدود ۹۵ نفر و زخمی شدن ۱۲۶ نفر گردید. تا لحظه تحریر این سطور هیچ گروهی مسئولیت این عملیات را بر عهده نگرفته است. اما آنچه از اظهارات احمد داوود اوغلو، نخست وزیر ترکیه برمی‌آید این است که باید انگشت اتهام خود را به‌سوی “دولت اسلامی” و یا داعش دراز نماییم.

 

هر چند قوتولماق هله یوخ دارلیغمیزدان

اما بیر آزادلیق دوغولوب وار لیغمیزدان 

 

(وارلیق) نه بیزیم تکجه آزادلیق قوشوموز دیر

بیر مژده ده وئرمیش بیزه همکار لیغمیزدان

به به نه شیرین دیللی، بو جنت قوشی، طوطی

قندین آلیب الهام له دیندار لیغمیزدان

بسدی دا یازماقمی آغلاما کؤنلوم

نقدر شوق وئررم قلمیم یازمیاجاق

دفتریم قَمله دولوب سؤزلریم افسانه کیمی

قانادیم شمع ده یانیر هر گئجه پروانه کیمی

مگر بو گئجم آچیلیب بیرده سحر اولمایاجاق!

اوخویان علی نجفی

آدرس دانلود : اینجا

دیل سیز میلت چکر ذیلت

ترکی، زبانی سخت یا آسان؟

آیا ذهنیت رایج دربارۀ سخت بودن زبان ترکی درست است؟

بر خلاف ذهنیتی که در جامعه نسبت به زبان ترکی عمداً (آگاهانه) و سهواً (جاهلانه) ساخته‌اند، زبان ترکی یکی از آسان‌ترین زبان‌هاست. آسانی آن هم نه به خاطر کم حجم بودن یا کم محتوا بودن، بلکه به خاطر قانونمند بودن و بی‌استثناء بودن آن است.

ایل جلایر خراسان

طوایف جلایر از اقوام مشهوری هستند که در عصر مغول همراه با سپاه چنگیزخان  وارد خراسان شده‌اند و در منطقة مرزی به خصوص کلات سکنی گزیده‌اند.

طوایف جلایر از دوره مغول تا دوره پهلوی در منطقة کلات جزء خانواده‌های با نفوذ و از حکام محلی  محسوب می‌شوند که از دورة صفویه تا قاجار خدماتی را انجام داده‌اند. یکی از بزرگان جلایر که در دورة نادرشاه خدمات ارزنده‌ای انجام داده طهماسب خان جلایر (وکیل الدوله) می‌باشد. طهماسب خان در جنگ نادر با عثمانی‌ها در میاندوآب و ارومیه و افاغنه هرات با فرماندهی قسمتی از سپاه نادر با شهامت و شجاعت با دشمن نبرد دلیرانه نمود که به پیروزی سپاه نادر انجامید و به پاس این خدمت از طرف نادر به دریافت لقب خانی و فرمان حکمرانی راز و قوش خانه سرافراز شد. همچنین در دورة افشاریه یلنگ توشخان جلایراز افراد مورد اعتماد نادرشاه افشار بوده است که کار اختفای جواهرات سلطنتی نادرشاه را در کلات بر عهده داشته است. از حکام محلی کلات از خاندان جلایر می‌توان به فتح علی خان (فتح الملک) اشاره نمود

گردآوری :  آتاتیمور

ایسترم مردلری تعریف ائیله یم

مردلرین سولطانی قوچ کوراوغلودو

شهرتی یاییلیب توتوب هر یانی

ایگیدلرین خانی قوچ کوراوغلودو

 

عؤمور بویو مردلیک ائیله ساواشدی

نامردی اؤلدوردو مرددن ساویشدی

شجاعت مولکونه دوغرو یول آشدی

شجاعتین کانی قوچ کوراوغلودو