خوراسان ﺗورکلرین دیل و کولتورلری

زبان و فرهنگ ترکان خراسان

خاک ایران بر دوش مسلمین

+0 به یه ن

خاک ایران بر دوش مسلمین

در تاریخ آمده است در جریان جنگ قادسیه چون نمایندگان سپاه اسلام به حضور یزدگرد پادشاه ساسانى رسیدند یکى از آنها به او گفت : ما از شما مى خواهیم که دین ما را قبول کنید و اگر نپذیرید جزیه را بپردازید و گرنه با شما جنگ خواهیم نمود.

یزگرد گفت : اگر غرور دامن شما را گرفته است مغرور نشوید و اگر مشقت و گرسنگى باعث این گستاخى شده ما براى قوت ضرورى شما مبلغى مقرر مى داریم و به شما لباس مى دهیم و پادشاهى براى شما معین خواهیم کرد که نسبت به شما مهربان باشد.

آنگاه مغیره بن زراره گفت : آنچه را در مشقت و بدبختى و گرسنگى عرب وصف نمودى چنین بود و بدتر از آن هم بود ولى امروز عرب به جنگ مخالفین دین خود برخاسته مگر اینکه تسلیم شوند و یا جزیه بدهند و یا آماده جنگ باشند.

سپس به شاه خطاب کرده گفت : جزیه را قبول کن که با با خضوع و خوارى بپردازى و گرنه حاکم میان ما و تو شمشیر است یا اینکه اسلام را اختیار کنى .



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : بیلیملار,

امپراتوری پارت (اشکانیان) دولت بزرگ ترکان

+0 به یه ن

 

امپراتوری پارت (اشکانیان) دولت بزرگ ترکان

نویسنده : دکتر محمد رضا کریمی باغبان

   پارتیان یا اشکانیان یکی از سلسله های بزرگ ایران است که امپراتوری وسیعی را از ماوراالنهر تا بین النهرین به وجود آورده و پنج قرن اداره ی امور کشور را بر عهده داشته اند. تاریخ سرزمین ایران همواره مورد بی مهری قرار گرفته و در طول 50 سال حکومت منفور پهلوی، تاریخ ایران مورد تحریف واقع شده، حوادث و واقعیت ها را وارونه نشان داده اند. تاریخ را به نفع یک قوم مصادره کرده  و دروغ را جای حقیقت نشانده اند. یکی از این دوران پر ابهام تاریخ ایران، همان اشکانیان یا امپراتوری بزرگ پارت است. دوره ی 477 ساله امپراتوری اشکانیان با سکوتی توطئه آمیز روبرو بوده و اگر توانسته اند دروغ گفته اند وهرجا که دیگر نتوانسته اند، توطئه ی سکوت را ترجیح داده اند.



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : بیلیملار,

داغ کئچی سی یه گوله ده ی دی،....

+0 به یه ن

داغ کئچی سی یه گوله ده ی دی، کلپه‌سه نالئش ائددیء :

به بز کوهی گلوله خورد، سوسمار ناله کرد.

این مثل ترکی خراسانی همدلی و همدردی را می رساند.

همدلی، قابلیت یا توانایی تجربه کردن احساسات مشابه در دیگر اشخاص است. این حس از حس همدردی که صرفاً توجه نشان دادن به احساسات اشخاص است، فراتر می‌رود. هر دو واژه کاربردی مشابه دارند، اما دلالت منایی و احساسی آنها کاملاً متفاوت است.



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : آتالار سٶزو,

دانشمند ترک ترکیه‌ای، برنده جایزه نوبل شیمی

+0 به یه ن

از سوی آکادمی نوبل اعلام شد: دانشمند ترک ترکیه‌ای، برنده جایزه نوبل شیمی

جایزه نوبل شیمی ۲۰۱۵ به پاس خدمات « توماس لیندال » سوئدی از موسسه فرانسیس کریک و آزمایشگاه کلیر هال در انگلیس، « پل مولدریچ » آمریکایی از موسسه پزشکی هاوارد هیوز و دانشکده پزشکی دانشگاه دوک و « عزیز سنجر » ترکیه‌ای از دانشگاه کارولینای شمالی برای مکانیزم ترمیم دی‌ان‌ای اختصاص پیدا کرد.



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : خبرلر,

متن آهنگ ترکی خراسانی ییخیلمادیم

+0 به یه ن

آهنگ ترکی خراسانی ییخیلمادیم از استاد حسین حیدری

استاد حسین حیدری از ترک های خراسانی هستند از منطقه سلطان آباد خراسان رضوی. ایشان آهنگ های خودر را به زبان مادری خود ترکی خراسانی منتشر می کنند

آخشام چاغی، گؤردوم یاری

اؤتئرئبدئ ، چؤخ خیالده

باشیم یاندی، هؤش و حواس

اَرمان قادی،  یئرگولرده

گؤزوم دولدئ، یاش تؤکِنده

اَرمان قالدئ، یئرگولرده

گونوم قره، بختیم قره

یامان گؤردوم، خیاللرده

ییخیلمادیم، آیاغداییم

دردلریمدن، یارالاندیم



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : چالغی,

منشاء و معنا و قدمت واژه تورک

+0 به یه ن

منشاء و معنا و قدمت واژه تورک :

ترک های خراسان قرن هاست که خود را با نام ترک، تورک می شناسند. اما بی شک همه از معنای واژه تورک باخبر نیستند. در ادامه مطلب معنای واژه تورک را خواهید خواند.



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : بیلیملار,

بو دیلین، یوخدی تایی، تُورک ائلینین یوخدی تایی

+0 به یه ن

یاری یاردان، سوروشون بولبولی گولدن سوروشون

قوجالان عمرومی آی دان، گئدون ایلدن سوروشون

دیلیمی دیلسیز، ائدیبلر دیلی آلچاق کیشیلر

اوز دیلیندن، آسیلان، داغ کیمین ائلدن سوروشون


بو دیلین، یوخدی تایی، تُورک ائلینین یوخدی تایی

باش اوجالدان آنادان بال کیمی دیلدن سوروشون

دیلیمین دردی قؤجالتدی، باش آغارتدیم ائلیچون

گَنجوختینده آغارموش قَرَه تئلدن سوروشون


ظلم اَلیلن بوکولوب قدّیم اولوب میثلِ کمان

بوکولن بئللری ائلدن،یادا،منن سوروشون

حبیبین دردین اَلیندن دَلی لَر تَک دولانیرچوللرده

عشق دیوانلرین حالینی، چولدَن سوروشون.



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : قوشوق,

نگاهی گذرا به تاریخ قدیم گریوان

+0 به یه ن

(تصویری قدیمی از دورنمای روستای گریوان که توسط عکاس مخصوص ناصرالدین شاه گرفته شده است و در آرشیو اداره پست بجنورد نگهداری می شود)

نویسنده : دکتر هادی گریوانی

ویراستار : اسماعیل سالاریان

اشاره : این مقاله در سال 1389 توسط دکتر هادی گریوانی نگارش یافته است و برای اولین بار پس از ویرایش  در وبلاگ " زبان و ادبیات ترکان خراسان " منتشر می شود.

گریوان روستایی در بخش مرکزی و جنوب بجنورد و در خراسان شمالی واقع است. تاریخ گریوان را به سه دوره می توان تقسیم کرد: دوران باستان، دوران پس از اسلام آوردن مردمان بومی و ساکن در محل و گریوان در چند صد سال اخیر.



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : آدلی سانلیلار,

با ترکان رامیان آشنا شویم

+0 به یه ن

 

با ترکان رامیان آشنا شویم 

اشاره : به غیر از مناطق ترک نشین خراسان، ساکنان برخی از شهرستانها، بخش ها، دهستان ها و روستاهای استان گلستان و سمنان نیز از ترکان خراسان هستند که در این پست به معرفی ترکان رامیان و نمونه صنایع دستی سنتی آنها خواهیم پرداخت.

معرفی شهرستان رامیان :

شهرستان رامیان از نظر طبیعی به دو قسمت جلگه ای و کوهستانی تقسیم می شود،  رامیان، دلند و خان ببین از شهرهای این شهرستان است و در آخرین سر شماری جمعیتی بالغ بر 85324 نفر و وسعتی در حدود 73/780 کیلومتر مربع دارد. این شهرستان در فاصله 75 کیلومتری از مرکز استان واقع گردیده و  دارای جنگل های غنی و چشم اندازهای زیبا است.مردمان این شهرستان اکثرا از ترک های قارا اؤیلو (گرایلی) خراسان هستند.



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : آدلی سانلیلار,

ترکی را بصورت علمی و آکادمیک یاد بگیرید

+0 به یه ن



آردینی اوخو

هویت ایرانی و زبان ترکی

+0 به یه ن

هویت ایرانی و زبان ترکی

رضا کسگین

دورنانیوز- سرویس تاریخی و فرهنگی (اینجا) : آنچه در بررسی هویت ملی حائز اهمیت است اینکه تعداد اقوام، ادیان و زبان‌ها در یک کشور به شرط برخورد صحیح با هر یک، در هویت مشترک ملی خللی ایجاد نمی‌کند و در صورت برخورد صحیح در نهایت حتی در هویت انسانی مهم‌تر نیز می‌باشد. کنار نهادن یک زبان در یک کشور و سلطه یافتن یک زبان به عنوان زبان رسمی و عدم رسمیت زبان‌های دیگر به دلایل مختلف سیاسی، اجتماعی و... ظلمی است که تأثیرات منفی آن بر همان جامعه جاری می‌گردد که مهم‌ترین زیان آن سست شدن روحیه­ وطن خواهی و یا تقویت ناسیونالیسم قومی خواهد بود. 



آردینی اوخو

ترک هاى گرایلى و قرایى در خراسان

+0 به یه ن

ترک هاى گرایلى و قرایى در خراسان

یازان  : مئهران باهارلی 

معنای " گیراى " و یا " گراى " : " گیراى " و یا " گراى " که در زبان ترکى به شکل اسم مذکر بکار می رود در زبان مغولى به معنى " لایق " و " مناسب " و " شایسته " است. ریشه آن شکل تصغیرى کلمه " کر " ترکى به شکل " کر+ئى " است. همچنین " گئراى  " که آن هم نام مذکر است در ترکى به معنى " آبى روشن " و یا " آبى آسمانى" است. اشکال مختلف این نام به صورت " کئرئى "٫ " کیرئى "٫ " کیراى "٫ و " گیراى " در نام هاى طوائف مختلف خلق هاى ترکى آزربایجانی٫ ترکمن٫ باشقیرد٫ قزاق ٫ همچنین بوره ت و مغول (با پسوند تصغیرى ت به شکل " کئرئ+یت= قریت "٫ " قارائیت ") دیده مى شود. گیراى لقب خان هاى تاتار کریمه و داغستان و یا شاهزادگان منسوب به خان هاى شبه جزیره کریمه (در ساحل شمالى دریاى سیاه٫ واقع در اوکراین ) هم بوده است. این منطقه موطن ترک هاى یهودى موسوم به قاراییت و یا قاراییم نیز هست که محتملا با طوائف گرایلى- قارایى پیوندهایى دارند. ( بسیارى٫ قاراییت - قاراییم ها را از اخلاف ترکهاى خزر شمرده اند)



آردینی اوخو

آچار سؤزلر : آدلی سانلیلار,

حق زبان مادری و پاسخ به چند ابهام

+0 به یه ن

حق زبان مادری و پاسخ به چند ابهام  

    اصغر زارع کهنمویی

چهارشنبه, ۹ اردیبهشت ۱۳۹۴، ۱۱:۳۸ ب.ظ

    « زبان مادری » دیگر یک مقوله امنیتی نیست. این پیشرفت ارزنده در سیاست‌های قومی، جای مسرت بسیار دارد. اینک سخن گفتن از حقوق قومیت‌ها بخصوص مطالبه حق زبان مادری نه از سوی نهاد قدرت و نه توسط کنشگران مختلف عرصه عمومی به معنای «تحریک قومیت‌ها» و «تجزیه‌طلبی» تلقی نمی‌شود. نه تنها نخبگان قومی که بسیاری از اندیشمندان و اساتید برجسته فارس ‌زبانی که هیچ تعلق نَسبی به قومیت‌ها ندارند، اکنون پیگیر و مدافع حقوق زبانی اقوام هستند. اکنون سخن مخالفانی که تلاش دارند با خوانش امنیتی از زبان مادری، آن را از صدر تصمیمات اجرایی به زیر بکشند، خریدار ندارد. دیگر کسی نمی‌پذیرد، اگر روزی کودک آذربایجانی کتاب ترکی به دست بگیرد، کشور تجزیه می‌شود. گروهکی کوچک بسیار تلاش کرده این باور رضاخانی را همه‌پذیر کند, اما خواب پریشان آن‌ها تعبیر نداشت.


آردینی اوخو

آچار سؤزلر : آنادیلی,

خوراسان تورک‌لریین دیل‌لری

+0 به یه ن

خوراسان تورک‌لریین دیل‌لری

یازان : اسماعیل نعمتی پایدار

قایناق : ائل بیلیمی

    خوراسان تورکچه سی آزربایجان تورکچه سی و تورکمنجه نین آراسیند ا یئر آلیر. عئینی حالداخوراسانلیلارین تورکجه سی اؤزبک تورکجه سیندن ده ائتگیلنمیشدیر.

    خراسان تورک‌لرینین دیلچیلیک دیللری

    خراسان تورک‌لرینین دیللری دیلچیلیک باخیمین دان اوچ بوداغا بؤلونور:

     1ـ باتی (غربی) بوداغی : خراسان تورکجه‌سی یئددی صایت‌له‌کی آذربایجان صایت‌لریندن ایکی اینجه یووارلاق سس‌لری (اؤ ö , او ü) بو دیلده یوْخدور. اؤزلری ده چوْخو بجنورد و اسفراین شهرستانیندا، سبزوار شهرستانی‌نین جوین جغتا و بام  و صفی آباد بخشینده یاشاییرلار. بونلارین لهجه‌سی آذربایجان لهجه‌ سیله چوْخ فرقلی‌دیر. بونلارین دیللر‌ینده بعضاٌّ تورکمن، اؤزبک، دوْغو تورکجه‌سی، کوردجه، هابئله تورک آغزینا بوْیانمیش فارسجا لوغتلر واردیر.



آردینی اوخو

اینسان حقوقلاریندا بیانیه : اعلامیه جهانی حقوق بشر

+0 به یه ن

اینسان حقوقلاریندا عمومی بیانیه : اعلامیه جهانی حقوق بشر

    Universal declaration human rights

     1-بوتون اینسانلار آزاد دونیایا گلیرلر. حیثیت و حقوقباخیمیندان برابر دیلر. عقل و ویجدان صاحیبی اولوب و گرکلیدیر بیر بیریله قارداشجاسینا داورانسینلار.

    2- 1) هر کیمسه عیرقیندان، دری سینینرنگینده ن، جینسینده ن، دیلینده ن، دین ینده ن، سیاسی عقیده سینده ن، و با هر هانسی باشقا اینانج دا اولورسا، آ سیلی اولمایاراقبو بیان نامه ده اعلان اولونوش بوتون حقوق و آزادلیقلارا مالیک اولمالیدیر.

    2) بوندان علاوه، همین شخصین منسوب اولدوغو اؤلکه نین و یا اراضی نین، همین اراضی نین موستقیل، قیوم لوق آلتیندا اولان، اؤزو ایداره  اولمویان، و یا حاکمیتی هر هانسی شکیلده محدود اولماسیندان آسیلی اولمایاراق، سیاسی، حقوقی و بین الخالق دوروموندان آسیلی اولاراق هئچ بیر آیری _ سئچکینلیک قویولمامالیدیر.



آردینی اوخو