به بهانه‌ی درگذشت ازبرعلی خواجوی

سید حیدر بیات :

مردمان قدیم کتاب درسی مدرسه‌ای نداشتند. اما آنان نام قهرمانانشان را در قصه‌ها و ترانه‌ها حفظ می‌کردند. از وقتی که دولت‌های مدرن، صنعت چاپ و صدا و سیما آمد،‌ دیگر مردم قصه نساختند، یا کمتر ساختند. بعضی از دولتها با آنکه میدانستند دولت مدرن امکان قصه‌گویی، ترانه سازی و واژه سازی را از مردمش میگیرد و اگر نهادهای مدرن برای فرهنگ و زبان این جامعه فکری نکنند، خیلی چیزها از دست خواهد رفت، با اینهمه کاری برای فرهنگ و زبان بخشهای بزرگی از جامعه انجام ندادند، شاید هم از خدایشان بود این زبانها و فرهنگها بمیرند.

دولت مدرن پهلوی یکی از این دولتها بود که با آوردن مدرنیسم وارداتی امکان قصه گویی،‌ ترانه سرایی، واژه سازی و خیلی چیزهای دیگر را از ترکها و دیگران گرفت،‌ اما هیچ چیز به جای آن نداد.

تمام سهم ما از دولت مدرن در کتابهای درسی، درس ازبرعلی خواجوی بود که هم نامش را تغییر داده بودند و هم به زبانش اشاره نکرده بودند. درسی که گفته میشود اکنون از کتابها حذف شده است.

آشنایی با شهرستان تورک‌نشین مینو دشت (حاجیلار)

شهرستان مینودشت یکی از شهرستان‌های استان گلستان است و مینودشت امروزی تا این اواخر "حاجیلار" نام داشت و پهلوی‌ها در جهت حذف نام‌های بومی و فارسی‌سازی حاجیلار را به مینودشت تبدیل کردند.

ایتدی باتدی های  هارای لار ایچینده

اولدوزلاری بیربیر سایا بیلمه دیم

گؤزوم قالدی سنده , سای لار ایچینده

 ***

دردیم داشدی , بیلنمه دین گئج اولدو

قان یاشیمی سیلنمه دین گئج اولدو

گونلر اؤتدو  گلنمه دین  گئج  اولدو

کوله دؤندوم  ایللر  آی لار  ایچینده

شعری در نکوهش دنیای دون از استاد سخن شهریار

با ترجمه ی کانال : زبان و ادبیات ترکان خراسان  

https://t.me/xorasanturk

بو دنیا فانی دیر فانی، بو دنیاده قالان هانی

این دنیا فانی است، کیست که در این دنیا مانده باشد

داود اوغلو سلیمانی، تخت اوستوندن سالان دنیا

همان دنیایی که سلیمان پسر داود را، از تخت به زیر انداخت

سنین بهره ن یین کیم دیر؟ کیمینکی سن ؟ییه ن کیم دیر

چه کس بهره ای از تو برده؟ مال چه کسی هستی؟صاحبت کیست؟

سنه دوغرو دییه ن کیم دیر؟ یالان دنیا یالان دنیا

کیست که به تو بگوید راست، ای دنیای دروغین

سنی فرزانه لر اتدی، قاپیپپ دیوانه لر توتدی

فرزانگان تو را رها کردند، اما دیوانگان تو را برگزیدند

 نقدی برسخنان موهن دکتر طباطبائی

✍🏻مهندس_حسن_راشدی

🖍شاید بعضی ها مفهوم واژه «مانقورت» را به درستی ندانند، ولی تصور ما بر این است که آقای دکتر سیدجواد طباطبایی معنی و مفهوم آنرا میداند، چرا که رمان «روزی به درازی یک قرن» چنگیز آیتماتف، نویسنده مشهور قیرقیز را که در دنیا خوانندگان بی شماری دارد، در ایران نیز بسیاری خوانده اند و احتمال میدهیم ایشان نیز این رمان مشهور را خوانده باشند. در این رمان «مانقورت» به افرادی اتلاق میشود که بر هویت خود بیگانه اند و حتی پدر و مادر خود را هم نمی شناسند و قصد کشتن آنها را هم دارند.

حیدر بابا ،‌ قره چمن جاداسى
چوْووُشلارین گَلَر سسى،صداسى
کربلایا گئدنلرین قاداسى
دۆشسۆن بو آج یوْلسوُزلارین گؤزۆنه
تمدّۆنون اوُیدوُخ یالان سؤزۆنه

شهریار

قاضی بلخ و آذری ها !!!

مسافری در شهر بلخ جماعتی را دید که مردی زنده را در تابوت انداخته و به سوی گورستان می برند و آن بیچاره فریاد می زند : « والله، بالله من زنده ام! چطور می خواهید مرا به خاک بسپارید؟» اما چند نفر از دستیاران قاضی شهر که پشت سر تابوت بودند، می گفتند : «پدرسوخته ی ملعون دروغ می گوید. او مُرده است. مسافر حیرت زده حکایت را پرسید. گفتند: «این مرد تاجری ثروتمند و بدون وارث است. چند مدت پیش که به سفر رفته بود، چهار شاهد عادل خدا شناس در محضر قاضی بلخ شهادت دادند که ُمرده و قاضی نیز به مرگ او گواهی داد. پس یکی از مقدسین شهر زنش را گرفت و یکی دیگر اموالش را تصاحب کرد. حالا بعد از مرگ برگشته و ادعای حیات می کند. به حکم قاضی به قبرستانش می بریم، زیرا که دفن میّت واجب است و معطل نهادن جنازه شرعا جایز نیست .

حال حکایت ماست !

مادرمان گفته تورک هستیم ، در تمام زندگی مان به ما تورک گفتند ، تمام ضرب المثها و سخنان مان با همسایه های تورکمان یکی است .

حالا چند نفر به اسم آذری جمع شده اند و با فلسفه و استدلال و .. می خواهند ثابت کنند که ما تورک نیستیم!!!

ادمین⬇️

@Yasharsatar

@tuorkahangi

کتاب داش بابا در مورد وطن اولیه ترکان

به علت نبودن پژوهش اساسی در باب تاریخ گرامر وتاریخ دیالکتولوژی زبان ترکی،و متکی نبودن نظریه های زمان ومکان ایجاد زبان پروتو تورک و شاخه های زبان ترکی وبه ویژه زمان پراکندگی این پروتو زبان به اسناد باستانشنایی (آرکئولوژی)، باعث ارائه متودهای متنوعی در خصوص اتنوژنز ترکان گردیده است.

همیت انتخاب نام نیک و با هویت برای کودک :

اسماعیل سالاریان

نام، ترکیبی از چند صداست که موجودیت و هویت واقعی یک فرد را در بین جامعه انسانی و در روی زمین و در زمان نشان می دهد. لذا اولین و بهترین هدیه والدین به فرزند انتخاب نام نیک و با معنی با هویت برای فرزند است.

پدران و مادران ترک ما از قدیم بر همه فرزندان خود نام هایی با معانی خوب و عالی می نهادند و همواره سعی می کردند جامعه و محیط از نام های نیک و با معنا بهره مند و از نام های زشت و بی معنا به دور باشد.

به طور کلی در نقاط مختلف شهرستان های خراسان، بیشتر افراد مذهبی، اسامی بزرگان دین الهی و ائمه اطهار (ع) را برای نوزادان انتخاب می‌کنند، علاوه بر آن اسامی ترکی نیز بر روی فرزند می گذارند. برای دختران بیشتر اسامی ترکی : آیلین، سولماز، آیلار، آیگل، آغ گل، باغدا گول، سو گول، سئوگل، سوناگول، غنچه گل، آیدا، آیناز، ائلناز، ساناز، سونای، ترلان، مارال، جیران، آتوسا، توران، و.... برای پسران از اسامی : آیدین، آتیلا، ارسلان، آرمان، بابک، پاشار، قارامان، قلینج، آقاجان، آیاز، بیگ، ترلان، ترکان، تیمور،  و... انتخاب می شود .

"اوجالاردان اوجاسان سن

کیمسه بیلمز نیجه سن سن

جان آلیرسان بیر یرده آل

ایکیمیزین جانیمیزی

جان آلمیرسان باغیشلیرسان

بیر باغیشلا ایکیمیزی

ترجمه :

ای خدایی که از هر باشکوهی،باشکوهتر هستی

هیچ کس نمی داندکه چگونه هستی

اگر جان میستانی

جان هر دومان را بستان

و اگرزندگی می بخشی

 زندگی را برای هر دومان ببخش"