در باره نوشتار زبان ترکی

قسمت 1   

سه شنبه ۱۵ اسفند ۱۳۹۶ ساعت: 7:22 توسط:محمد عرب خدری

جناب سالاریان

سلام، در باره نوشتار زبان ترکی و این‏که دوست عزیز «شیروانلی» این مهم را به عهده‏ی جنابعالی، این‏جانب و چند نفر دیگر از دوستان گذاشته، باید عرض تشکری از ایشان داشته‏ باشم، ولی من از نظر ادبیات ترک در حدی نیستم که برای این مهم انتخاب شوم، فقط مختصر نظراتی دارم که بیان می‏کنم:

1. ما باید خود محقق باشیم یا به اهل تحقیق احترام گذاشته و از نظریات آنان استفاده کنیم.

2. محققین بزرگی در آزربایجان این مهم را انجام داده و علائم خاصی برای آواهای زبان ترکی معرفی کرده‏ اندکه به‏ نظر من بهترین است.

3. در نوشتار زبان ترکی به لاتین می‏توان همه‏ ی آواها را به‏ خوبی رعایت کرد، ولی آیا در اجتماع ما قابل استفاده است؟ و همه می‏توانند از آن استفاده کنند؟

4. توجه داشته باشیم در تمام زبان‏ها یک زبان ادبی داریم و تعدادی لحجه، یک یزدی به لحجه‏ ی فارسی یزدی صحبت می‏کند ولی مکاتبات خود را با یک سازمان یا شخص با زبان ادبی می ‏نگارد. در ترکی نیز غیر از این نمی‏ تواند باشد«پس در ترکی هم یک زبان ادبی و لحجه‏ های متفاوت با شیرینی خاص خودشان».

یازار : حسن شیروان
جیغنا و یا جقنه : کوچکترین پرنده شکاری که معمولا پرندگان کوچک مانند گنجشک را شکار می کند.
بای سنقر : کوچکتر از قرقی  و این پرنده فقط در آسمان به پرندگان حمله می کند و پس کوبیدن بر سر شکار آنرا سرا زیر بسوی زمین می نمایند و برخی در خوراسان به بای سنقر آغ سنقر نیز می گویند.
بای قوش : جغد و یا بای قوش های خوراسان کوچک هستند و پرندگان کوچک تر از خود را شکار می کنند.
قرغی : برزگتر از جیقنه و بای سنقر و قرغی به غیر از پرندگان کوچک و بزرگ، خرگوش و ... نیز را شکار می کند.
قارتال : بزرگتر از قرغی و این پرنده شکاری می تواند، گرگ، گوسفند، روباه و ... شکار نماید.
قوش : بزرگترین پرنده شکاری در خوراسان است و یا بود و مدتی است که از این پرنده شکاری خبری نیست. صورت قوش مانند صورت بای قوش می باشد و منقار آن مثل قرغی و قارتال است.
در زبان تاتی اسامی پرندگان شکاری وجود ندارد و آنها با استفاده از زبان عربی به پرندگان شکاری "شاهین" و "عقاب" می گویند.

فارسی نوشتم تا بی سوادها هم بخوانند

 ♦️♦️ حتما اوخویون عزیز لر♦️♦️

یادمه کوچک که بودم یک روز شعری از استاد شهریارو می نوشتم، مرحوم پدرم نگاهی به من انداخت وگفت چه می نویسی گفتم شعر ترکی پدر لبخند تلخی کردو گفت پسرم فارسی بنویس بی سوادها هم بخوانند واقعا گئج شدم میهوت و متحیر یعنی چه پدرم متلک میاندازه ولی پدر عادت نداشت، مدتها گذشت و جواب سوال برایم مثل معما شده بود معمای بی جواب اخر قدیم باسوادی نبود که بپرسم تا اینکه بزرگ و بزرگ شدم. روزی جلو دانشگاه ازاد زنجان یکی از اساتید برجسته و نامی مرا دید و بغلم کرد و گفت افرین بر تو شاعر خوش ذوق من بتو افتخار میکنم

من که خجالت می کشیدم گفتم استاد نظر لطف شماست خلاصه پس از تعارفهای زیاد اجازه خواستم. استاد با احترام تمام فرمود هوشنگ جان شعر یار اغلادی را بخون برام بفرست. من با خوشحالی تمام گفتم استاد نوشته اش را دارم. استاد اهی کشید و گفت شاعر ما که سواد نداریم ترکی بخونیم والا منم نوشته اش را دارم.

تعجب کردم کفتم پدرم چه مرد آینده نگری بوده پس جواب معمای من حل شد. اینها بی سواد ترکی هستند. حال این مطلب را فارسی نوشتم که چه؟ اره بی سوادها هم بخوانند

زبان، زبان مادری و آموزش به زبان مادری

زبان نظامی است که بر پایه آن هم امکان ارتباط پیامی با ویژگیهای ادراکی میسر می‌گردد و هم  بر پایه آن فرایندهای اجتماعی معتبر، علایم و اراده در اندیشه شکل می‌گیرد و تبیین می‌شود، زبان و علایمی که ضبط می‌شود شکل برجسته بُعد نمادین و فرهنگی انسان است که از نظر اجتماعی جذب می‌شود.

زبان یکی از نهادهای بنیادی جامعه و از عناصر بسیار مهم در فرهنگ اجتماع است، هر گاه سخن از حفظ، تقویت وگسترش فرهنگ یک جامعه به میان می‌آید بحث زبان به عنوان یک عامل اساسی مطرح می‌گردد.

زبان‌شناسانی همچون ادوارد ساپیر و بنجامین لی‌ووف عقیده داشتند که زبانهای مختلف قادر هستند تا سخنوران آن زبان را به جهت خاصی از طرز تفکر و جهان‌بینی هدایت کنند; به عبارتی زبان در سطح شناخت و واژگان می‌تواند بر ادراک سخنورانش تاثیر بگذارد و می‌تواند مردم را به برقراری ارتباط در مورد زمان، مکان، رابطه بین افراد، طبیعت و... وادارد.

از میان همه اشکال تعامل اجتماعی، زبانی که یک ملت با آن سخن می‌گویند (زبان مادری) اصلی‌ترین و ابدی‌ترین منبع هویت همانندی فرهنگی و خلق آن است. تشابهات و تفاوتهای فرهنگی با تعقیب عامل زبان هویدا می‌گردد.

زبان پدیده‌ای بسیارپیچیده است و نمی‌توان آن را صرفا از یک جنبه مورد بررسی قرار داد از نظر اجتماعی و روانشناسی زبان دارای اهمیتی است که بسیار فراتر از ارزش ابزاری و ظاهری آن می‌باشد.

زبان مادری و مادرانگی زبان

نویسنده : محمدرضا_لوایی

کار زبان تهاجم و دفاع نیست کار زبان آفریدن است.

خانه جایی است که محرم اسرار توست. امنیت و آرامش و رهایی تو در دل خانه نهفته است. گاهی که به اندرون خانه ام می خزم فارغ از دغدغۀ کون و مکان و زمان می توانم آرامش خانه ام را حس کنم.

خانه ام لبریز نیاکان و نیکان تاریخی ام می باشد. جهان من آن بیرون است است اما جهان بینی من در سکوت و زیبایی خانه ام اندیشیده می شود.

نظری درباره نوشتار زبان ترکی خراسانی

محمد عرب خدری

جناب سالاریان

سلام، در باره نوشتار زبان ترکی و این‏که دوست عزیز «شیروانلی» این مهم را به عهده‏ی جنابعالی، این‏جانب و چند نفر دیگر از دوستان گذاشته، باید عرض تشکری از ایشان داشته‏باشم، ولی من از نظر ادبیات ترک در حدی نیستم که برای این مهم انتخاب شوم، فقط مختصر نظراتی دارم که بیان می‏کنم:

1. ما باید خود محقق باشیم یا به اهل تحقیق احترام گذاشته و از نظریات آنان استفاده کنیم.

2. محققین بزرگی در آزربایجان این مهم را انجام داده و علائم خاصی برای آواهای زبان ترکی معرفی کرده‏اندکه به‏نظر من بهترین است.

3. در نوشتار زبان ترکی به لاتین می‏توان همه‏ی آواها را به‏خوبی رعایت کرد، ولی آیا در اجتماع ما قابل استفاده است؟ و همه می‏توانند از آن استفاده کنند؟

4. توجه داشته باشیم در تمام زبان‏ها یک زبان ادبی داریم و تعدادی لحجه، یک یزدی به لحجه‏ی فارسی یزدی صحبت می‏کند ولی مکاتبات خود را با یک سازمان یا شخص با زبان ادبی می‏نگارد. در ترکی نیز غیر از این نمی‏تواند باشد«پس در ترکی هم یک زبان ادبی و لحجه‏های متفاوت با شیرینی خاص خودشان».

توجه بشود همان مطلب با زبان ادبی را هرکس به لحجه‏ی خود خواهد خواند.

5. فقط لازم است در ابتدای نوشته‏ها علامت‏های مورد نظر به‏طور خلاصه و تا مدتی نوشته شوند تا خوانندگان به‏طور کامل از این علائم آگاهی یابند و به آن‏ها توجه کنند، قطعاً پس از مدتی مطلب جا افتاده و اهالی ادبیات ترک در منطقه این چند علامت ساده را یاد می‏گیرند، نویسنده‏ها رعایت می‏کنند و خواننده‏ها به راحتی مطالب ترکی را می‏خوانند. 

هپپلی هپپوو اوغلانین حکایه سی

چهارشنبه ۱۱ بهمن ۱۳۹۶ ساعت: 0:59 توسط:شیروانلی

اوغلوم قوروخ او خاتیندان که خوروزدان یاشماق توتور

هپپلی هپپوو اوغلانین حکایه سی

بیری وار ایدی، بیری یوخ ایدی، تانریدان باشقا کیمسه یوخ ایدی و بیر کؤر اوجاق ار ایله خاتین وار ایدی کی بوتون تانیشلارین چاغالارینی پیسله ییردیلر.

نئیچه ایل بئله کئچر کن، تانری کؤر اوجاق ارنن خاتینا بیر اوغلان وردی و اوغلان کاتا اولونجا آنا و آتاسی گؤردیلر کی اونلارین اوغلو باشقالارین چاغالارینا گؤره پککه، که لوو و هپپلی هپپوو دی و اونا گؤره اؤز بالالارینا هپپلی هپپو آدینی تاخدیلار.

هپپلی هپپوو یواش- یواش اولدو یئنی یئتمه بیر اوغلان و آنا - آتاسینا دئدی من خاتین ایستی من. هر نه آنا-آتاسی دئدیلر کی هپپلی هپپوو جان خاتین یولا ائرتمک چوخ زور و چتین دیر، آنجاق فایده سی اولمادی و سان هپپلی هپپو یا خاتین آلدیلار.

عنوان مقاله :  ترجمه­ های قرآن به زبان ترکی

● نویسنده : دکتر م.کریمی

لینک دانلود : قزیل قلم آذر : اینجا