نسخه های خطی ترکی در کتابخانه سرکار فیض آثار آستان قدس رضوی

نویسنده : محمد وفادار مرادی

اشاره : تحقیقات نشان می دهد که حدود 100 کتاب ترکی دست خط در کتابخانه آستان قدس رضوی وجود دارد. در نوشتار حاضر ضمن بررسی ویژگی ها و نکات برجسته‌ی نسخه های ترکی موجود در کتابخانه آستان قدس رضوی و کتابخانه های وابسته، سعی در نگارش و معرفی و فهرست مختصر و الفبایی آنها خواهد شد.

کلیدواژه های موضوعی :  نسخه های خطی ترکی

(تام جهانگیروف مشدی عیبادین تویوندا رقص ائدرکن...) : 

اویان، اویان، مَشَدی عیباد!

بیرقان، بیرقان، مَشَدی عیباد!

منم ، منم، سنین پیشیگین

سنین ائوینم، سنین ائشیگین 

 

آذر، بایجانیدیر دئییرلر بونلار

کبین کاغاذین چئینیر سیچانلار.

اویان، اویان، مَشَدی عیباد!

 تورکم منه چوخ فارسی قیریلداتما آی اوغلان

چوخ ییـرغالانیـب قاش گوزونو آتما آی  اوغلان 

هرزه گـولـو ائـل گـولـلرینـه قـاتمـا آی   اوغلان

تورکم منه چوخ فارسی قیریلداتما آی  اوغلان

متن آهنگ ترکی رسول محمدیان به نام آه چکرم

ایندی سن گل وای بیزه

بیزین باخ بو دیاره

indı san gal vay bize

bizin bax dü diyarə

 

بیربیرنن بیز دانیشک

تا بیربیرنن باریشک

bir birnan biz danışak

ta bir birnan barışak

آدرس دانلود : سایت ترکهای خراسان :

http://kh-turks.ir/post/68

 

 تاریخی زهتابی سیماسیندا گؤرمک چتین دئییل

زهتابی دئینده بیری سیبئریانی یوروب گلن بیر ایگیدی دوشونور. باشقاسی اؤیرنجی‌لرینی دادیزدیریب گئدن بیر اؤیرتمنی گؤز اؤنونده گؤرور.

بیری یئللری یوروب یورولماق بیلمه‌ین یاغیشلی بولودو، باشقاسی گونو گوندن چیچکله‌نن سولماق بیلمه‌ین کیملیک باغچاسی‌نی خاطیرلادیر.

تداوم محرومیت مردم آذربایجان از تحصیل به زبان مادری؛ مقصر کیست؟

رضا اصغری

پرواضح و مبرهن است که امروز آذربایجان دچار نوعی خود سانسوری شده و مطالبات و خواسته‌های مردم این دیار در وهله نخست توسط مسئولین، نمایندگان و روشن‌فکران محلی، به سبب بی ‌توجهی به حاشیه رانده شده و هیچ‌گاه به مرحله « اجرا و تحقق » نمی‌رسند. اگرچه این روزها بسیاری از مردم آذربایجان تحقق آرزوی مردم کردستان و عدم تحقق آرزوی خود را به حساب کم‌کاری دولت می‌گذارند، اما واقعیت این است که در به وجود آمدن چنین وضعیتی، بیش از دولت، متهم ردیف اول خودمان هستیم و بس! باید قبول کنیم که جامعه آذربایجان از مردم عادی گرفته تا سیاسیون به هیچ وجه « مطالبه‌گر» نیستند.

نگاهی به نام شهرهای ترک نشین خراسان

خراسان از زمانهای دور مرکزیت زبان و فرهنگ اصیل ترکی بوده است و طوایف زیادی از ترکهای سرتاسر جهان را به خود جذب نموده است .

ریچارد فرای سابقه حضور ترکان خراسان را قبل از اسلام می داند. بدلیل اینکه بومیان شمال خراسان ترک تبار بوده اند. بیشتر شهرهای این مناطق به زبان ترکی می باشد .

در زیر به تک تک نام های ترکی شهرها می پردازیم:

قوچان:  نام اصلی شهر قوچان قؤچان می باشد به لاتین :qöçan  قؤچان از دو واژه قؤچ+ان تشکیل می شود. قؤچ همان قوچ در فارسی می باشد که از جمله کلمات ترکی دخیل در فارسی می باشد " ان " هم پسوند مکان می باشد و معنای کامل قؤچان : سرزمین قوچ می باشد .

چال عاشیق چال سازینی 

یازان: علیرضا ناب دل – اوختای

چال عاشیق سازینی، اوره گیم دولوب

بعضا اینسان ایچون درمان بو اولور

سازین نغمه لری آخسین کونلومه

یوخسا چیچکلریم عطش دن سولور

(عاشیق سازت را بزن قلبم پر شده است

 گاهی این درمانی برای دردهای انسانست

 بگذار نغمه های سازت در روحم جاری شو

و گرنه شکوفه هایم از غم پلاسیده خواهد شد)

گؤز یاشیم مرهم اگر اولسا اولونجان تؤکرم

سنه درماندی اگر سدلری بیر-بیر سؤکرم

سن من قوربان اولوم اؤلسن اگر من اؤلرم

دوشونن خلقیمه دونیا بویو جاننان نؤکرم

♥ ღ نازلی نیگار مئدیاسی ღ ♥

سرداران بزرگ نادر شاه افشار :

در خراسان بزرگ ایل های بزرگی از ترک تباران وجود دارد و اینان هسته اصلی حکومت ترک خراسانی افشاریان را تشکیل می دادند، به گونه ای که در پی حمله افغان ها به ایالت خراسان، صفی خان بغایری در گرجستان به سر می برد و نادر شاه که در خراسان بود، برای حفظ منطقه نامه ای به وی نوشت تا هر چه سریعتر برای حفظ جان و مال و ناموس به خراسان باز گردد. نام این سرداران به شرح زیر است :

آغاجی ایچیندن قورد یئیر : درخت را کرم از درون می‌خورد. کرم از خود درخت است.

منظور این مثل آن است که خیانت خودی ها عامل شکست است. این مثل را هنگامی می زنند ک شخصی از اطرافیان خود شکست خورد و دچار شکست جبران ناپذیر شود.

در طراحی یک موضوع یا انتشار یک خبر مهم٬ معمولا افرادی خودی و مطلع دخیل می باشند. مانند نظریۀ زبان آذری که توسط کسروی از ترکان تبریز مطرح شد، معتقدان به نظریۀ زبان آذری این واژه را به جای عنوان « ترک آذربایجانی » استفاده کرده و هویت ترکی ساکنان آذربایجان را انکار می‌نمایند.

 

 تهیه و تنظیم از ارسلان قشقایی

این مقاله برای تورکان در ایران بسیار با اهمیت است. مقاله را با دقت بخوانید و به دوستانتان هم بسپارید تا بخوانند.

معمای واژه « کرد » و ملت کرد بخاطر بعضی از ابعاد سیاسی و ژئوپلوتیکی منطقه همیشه مستور مانده و یا عمداً خواسته اند مستور بماند، زیرا در بازی شطرنج سیاسی، بعضی دول غربی به آنها نیاز دارند.

تمام محققان غربی و شرقی براین امر متفق القول هستند که واژه « کرد » به معنی عشایر چوپان و رمه گردان است.

در زبان تورکی به کولی، « قراچی » می گویند که از واژه « کراچی » گرفته شده و در خراسان به آنها « کرمانچی » می گویند.

در کتاب جهانگشای نادری، می گوید که نادر شاه افشار تعدادی از کولی های  کراچی (کردهای کرمانچی) را به قصد رامشگری به خراسان آورد.

در این مقاله اثبات می شود و ملاحظه می کنید که اسامی تمام طوایف کردی از نام شهرهای هندی گرفته شده، زیرا از آن نواحی به خاورمیانه مهاجرت کرده اند.

برای اثبات کولی و هندی بودن ریشه « کردها » آنقدر مدارک وجود دارد که می توان در مجامع بین المللی آنر براحتی اثبات کرد و ادعاهای واهی کردها بر اراضی تورک نشین را براحتی مردود اعلام کرد

توصیه می می شود متن کامل این مقاله علمی تحقیقی مستند را در منبع مطالعه نمایید.

منبع : قیزیل آزربایجان : اینجا

آتا اولماق آساندی‏‏، آتالیق ائتمک چتیندیر : پدر شدن سهل است‏‏، ولی پدری کردن سخت.

خاطره پدر و حکایت هایش :

بچه بودیم و هنوز تلویزیون به خراسان از حمله بجنورد و روستای گریوان نیامده بود. سرگرمی خانوادگی مان بازی های محلی بود. شب های سرد و پر برف زمستان پدر، جان و دلمان را با قصه خوانی اش گرم می کرد. قصه ملانصرالدین و ضرب المثل زیر یکی از آنها بود.

یازار : روح پرور قوچان

جستاری در اصطلاحات و کلمات اصیل ترکان خراسان

نمونه موردی تحقیق : خراسان رضوی. شهرستان قوچان. بخش قوچان عتیق، روستاهای نوروزی، کلوخی، محب سراج، گؤگجه (گوجه) ینگی قلعه، یزدان آباد.

 بحمدلله کلمات و اصطلاحات ترکی مربوط به حوزه های کشاورزی، دامداری و باغداری از ورود کلمات بیگانه و فرآیند ناپسند آسیمیلاسیون مصون مانده است.

دلیل اینجانب برای مصون ماندن اصطلاحات و کلمات مربوط به کشاورزی، دامداری، باغداری و ..، این است که به عنون مثال جوی باغ. یک جوبه بین دو تا پشته قرار می گیرد. به آن قسمت از جوبه که رو به آفتاب باشد گؤنئی و به آن قسمت که برخلاف این جهت باشد قوزئی به معنای شمالی گفته می شود. سمت شرقی، دوغی یا گؤن چیخر (طلوع آفتاب) و به سمت غربی باتی یا گؤن باتر (غروب آفتاب) گفته می شود... گؤنئی، قوزئی، گؤن چیخه ر، گؤن باته ر.