داستان ساری گلین و ماجرای شیخ صنعان

ساری گلینداستان دختر قبچاق مسیحی است که بنا بر یافته های دکتر فخر الدین کیزیر اوغلوProfessorFəxrəddin Kirzıoğlu به وجود آمدناثر تاریخی ساری گلین را در آستانه قرن 20 چنین تصویر میکند

شیخ صنعان از شاگردان عبداقادیر گیلانی برای ترویج اسلام وارد شهر پنک که در قسمت بالای رودخانه پنک قرار داشت میشود و عاشق دختر قبپاق ملک شاه شهر میشود ، پس از کلی دعا و عشق، دختر قبچاق را عاشق خود کرده و مسلمان میکند

اما با مخالفتشاه قبچاق روبرو شده و با 40 مرید خود و دختر مو طلایی به کوه های الله اکبر پناه میبرند و در آنجا توسطسربازان حاکم کشته میشوند ، از این رو این داستان تبدیل به افسانه میشود

کنایات و ضرب المثل های ترکی جوین، حرف ب

گرد آوری شده توسط گروه آغوشگدن قار تکلی

توضیح: مثل های زیر با الفبای عربی ترکی توسط نویسنده وبلاگ فونتیک نگاری شده است

باخ نننه سینه ال قیزنی : (Bakh nanane,Al ghezene) : به اخلاق و هنر مادر نگاه کن دخترش را انخاب

باش باشده قویماق : (Bash bashenda ghoymagh): سر به سر کسی گذاشتن،اذیت کردن کسی

باش چیخارماق : (Bash chokharmagh): سردراوردن از چیزی

باش دن اچماق : (Bashdan achmagh) : کنایه از سرسری گرفتن کاری, سهل انگاری

باش کسیه : (Bash kac): خیلی ظالم است

باش وورماق : (Bash vormagh):سرزدن

باش یوگورتیه : (Bash yogorti) : سرکار می گذارد

 

تیر چاووش : تیر چاووش یا چاوش به ترکی (Çavuş oku) یک نوع تیر هست که به تیر صوت زن نیز مشهور است، این نوع تیر به علت وجود حفره هایی در نوک تیر هنگام پرتاب از خود صدای صوت ایجاد می کند همچنین دارای سرعت بیشتری است، اولین بار این تیر توسط مودو چانیو = مته خان، که از پادشاهان شیونگ نو = هون های آسیایی بود ساخته شده و استفاده گردید، او از این این تیرها به منظور آموزش نیروهای خود استفاده می کرد، یعنی تیر را پرتاب می کرد و از سربازان خود می خواست تا به سمت هدف خواسته شده تیر پرتاب کنند.

ریشه واژه آروات Arvat - Arvad

ریشه واژه آروات Arvat  که برخی به غلط آن را ریشه گرفته از واژه عربی عورت  یعنی شرمگاه و جاهایی که باید پوشیده شود میدانند

در کتاب دیل دنیز  نوشته اسماعیل هادی چنین آمده است

در منابع قدیم این واژه چندان به چشم نمیخورد

در ترکی قدیم " آوورتا" به معنی دایه ، مادر رضاعی( دیوان) آمده است

از سوی دیگر "اوراقوت" به معنی زن( دیوان) آمده است

 

 با سلام. با همت و تلاش اعضای محترم گروه ملایجردی ها در تلگرام مجموعه ی کنایات و ضرب المثل های ترکی جوین که توسط استاد علی اکبر ملایجردی گرد آوری شده بود رو به تکمیل است.

از زحمات بی دریغ تک تک اعضای محترم و گرامی این گروه به ویژه مدیریت آن،استاد علی ملایجردی کمال تشکر را دارم.

توضیح : مثل های زیر با الفبای عربی ترکی توسط نویسنده وبلاگ فونتیک نگاری شده است

کنایات و ضرب المثل های ترکی جوین سری الف

ال - ایاق اتماق : (Alo ayagh atmagh) : عجله کردن

ال اگری : (Al agre) : دزد یا دست کج

اشاره : یک ضزب المثل ترکی می گوید :

دوعانی بیز ائله دیک، قار یاغدی قره داغه :

duanıbiz elədik,qar yağdı qərədağə

یعنی دعا را ما کردیم، برف به کوه قاراداغ بارید. منظور زحمت را ما کشیدیم فایده و سرخوشی را دیگری برد. این مثل را کسی با لحن گلایه آمیز می‌زند که احساس می‌کند نتیجه‌ی زحمت‌هایش را دیگری برده است.

اشاره : گرگ از دیرباز در فرهنگ ترک و آذربایجان نماد تسلیم ناپذیری، قدرت و نامیرایی بوده است. در رمان «رازهای سرزمین من» نوشته دکتر رضا براهنی، گرگ اجنبی کش سبلان به عنوان منجی مردم وارد صحنه می شود. این رمان حکایت تاریخ آذربایجان است از زمان پیروزی فرقه دمکرات تا پیروزی انقلاب اسلامی. بخش های کوتاهی از این رمان را باهم می خوانیم :

ترانه قشنگ ازبکی آدرس دانلود : اینجا

ترجمه تصویر بالا : با چند زبان مختلف صحبت بکنی میتونی چند ادم محسوب بشی، اگر زبان مادریت را بلد نباشی چطور ادم محسوبت کنند؟

زبان ترکی یکی از زبانهایی است که علاوه بر ایران در چندین کشور دنیا از جمله ترکیه, جمهوری آذربایجان, بیشتر جمهوری های قفقاز و حتی در چندین کشور اروپایی مانند آلمان, فرانسه و ... به عنوان یکی از زبانهای مطرح کاربرد دارد و در برخی کشورها نیز تعداد زیادی ترک به عنوان اقلیت قابل توجه زندگی می کنند که دارای حق و حقوق فرهنگی خود می باشند. علاوه بر آن با توجه به اینکه تمامی افعال زبان ترکی از یک قاعده واحد تبعیت می کنند و دارای ریشه هستند بنابراین هم یاد گرفتن آن آسان است و  از سوی دیگر با یادگرفتن یک لهجه از زیان ترکی قادر خواهید بود با افرادی که به لهجه های مختلف ترکی صحبت می کنند ارتباط برقرار کنید.

از خصایص زبان ترکی :

– قانونمندی آن ، که زبان ترکی با داشتن تنها ۱ فعل بی قاعده با قاعده ترین زبان دنیا محسوب می گردد

– وسعت واژگان زبان ترکی، در ترکی ۲۴۰۰۰ فعل وجود دارد که در مقابل در زبان فارسی ۵۰۰۰ فعل دارد.

 –  هماهنگی اصوات

– پذیرش پسوند در زبان ترکی و ثابت بودن ریشه کلمه، که این خود امکان واژه سازی و شناختن ریشه کلمات را به افراد می دهد

-از نظر شمارش اعداد، که در زبان ترکی برخلاف زبان های دیگر همیشه از عدد بزرگ به کوچک تلفظ و قاعده نوشتاری آن ثابت می باشد. 11- 12- ۲۲ -۲۳-… ولی در سایر زبان ها و فارسی این نظم و هماهنگی وجود ندارد ۲۲ از عدد بزرگ به کوچک و۱۲ از کوچک به بزرگ شروع می شود، و یا ۳۰۰ که ۳۰۰۰ نوشته و ۳۰۰ خوانده می شود ، و یا ۳۰ و ۱۰۰ می شود ۳۰۰٫

-داشتن قدمتی ۷۰۰۰ ساله : زبان ترکی شاید نخسین زبانی باشد که در غرب دریای خزر از سوی عشیره‌ی - آذ- یا - آس- اختراع شد و فراگیر گشت. پیشینه‌ی ادبیات مکتوب این زبان به بیش از ۷ هزار سال پیش می‌رسد که از سوی دیرین نگاران و ترکی پژوهان جهان مورد مداقه قرار گرفته است.

پیوندهای دیرین زبان‌های فارسی، عربی و ترکی

 رضا مرادی غیاث آبادی.  سه شنبه ۱۵ مرداد ۱۳۹۲

 زبان‌های فارسی، عربی و ترکی در تمام طول تاریخ حیات خود، هیچگاه زبان‌های خالص و مجزای از یکدیگر و بدون واژگان دخیل نبوده‌اند. هیچگاه ذخیره واژگان و نظام دستوری انحصاری نداشته‌اند و جزیره‌های مستقل زبانی را تشکیل نمی‌داده‌اند. این زبان‌ها و نیز دیگر زبان‌های متعدد مشرق‌زمین و آسیای میانه و غربی، همچون سُریانی، آرامی، کردی و سغدی، همواره بر یکدیگر تأثیر و تأثر متقابل و دادوستدهای فرهنگی داشته‌اند.

دلیل این مناسبات و شباهت‌ها و پیوندهای عمیق و گسترده نیز روشن است: چرا که گویشوران این زبان‌ها هرگز در جزیره‌های دورافتاده و در نواحی مرزبندی شده و حصارکشی شده زندگی نمی‌کرده‌اند و خود را تافته جدابافته نمی‌دانسته‌اند. آنان بطور پیوسته و دائمی در حال تماس و مراوده و انواعی از مناسبات گسترده انسانی با یکدیگر بوده‌اند. این مناسبات دیرین و تعلقات و اشتراکات و وصلت‌ها و مهاجرت‌ها، شرایطی را به وجود آورده که نمی‌توان میان این مردم تفاوت عمیق هویتی قائل شد و یا نام هویتی خاصی را منحصراً به گروهی از آنان منتسب کرد.

 

متن و آهنگ مقام شاه ختایی با اجرای نوید مثمر

نوید مثمر- مقام شاه ختایی(گروه ترکمان) حاج قربان سلیمانی. شاخطایی موغامی. گولی صنوبر سؤزو. باباروشن روایتیندان.  : اینجا

اجرای فوق العاده زیبای مقام شاه ختایی توسط گروه ترکمان با مدیریت نوید مثمر.سال۱۳۸۸ تبریز

تنظیم : نوید مثمر قسمتی از کنسرت " دور قاچاق نبی "، اجرای تبریز، سال ۱۳۸۸

سؤز : گولی صنوبر سؤزو

نوازندگان : باغلاما : بابک شفایی، کیوان موسوی، میثم حمزه زاد، توحید نوروزی، فرزاد عزیزخانی

نوازنده جورا : ناصر تقی زاده

بندیر : میلاد شکری

پرکاشن: مئهران فرشباف

نفس (آواز) : نوید مثمر

منبع : موسّسه ی حمایتی معاش (معلولین آذربایجان شرقی) اینجا

قالَ رسول الله(ص)  : ـ مَن لا مَعاشَ لَهُ لا معادَ لَهُ

احمدِ(ص) مُرسل که جانِ عالم است

         وحی را پاینده نقشِ خاتم است؛

«لا مَعادَ» گفت بعد از «لا مَعاش»

      تا شود اسرارِ سعی و کار، فاش