سارای نماد وفاداری دختر تورک :

آرپا چایی آشدی داشدی،

سئل سارانی آلدی قاشدی

هر گؤره‌نین گؤزو یاشدی

آپاردی سئللر سارانـــی

بیر اوجا بویلی بالانی

آدرس دانلود : اینجا

چرا تحریف واقعیات تاریخی ( قسمت دوم )

نویسنده : بهمن رنجبران

این قسمت درباره : واژه و ایل افشار

   اولین منبعی که ذکری از این قوم آورده «محمود کاشغری» در «دیوان لغات الترک» است که در آنجا « افشار» را در ردیف ششم از شعب بیست و دوگانه اوغوز آورده و بعد دو قرن «افشار» در تاریخ اساطیر و اوغوزنامه ها فرزند «اولدوزخان» سومین فرزند اوغوزخان دانسته شده و به همین دلیل نام افشار در نهمین ردیف از قبایل بیست و چهار گانه اوغوز ذکر شده است. افشارها امروزه نیز جمعیت کثیری را در میان تورکان ایران و کشورهای، ترکیه  و افغانستان و جمهوری آذربایجان تشکیل می دهند.

متن کامل این مقاله را در منبع مطالعه نمایید : منبع : اینجا

گولمه جه

ایکی جوره " جان " :

اؤغلان، آداخلی سینا : سن منیم جانئم سان ....

همن اؤغلان، اللی ایلدن سؤنرا : آللاه، جانئمی آل، یاخامی قورتار!

گزارش کوتاه برنامه شب چیلله ی فرهنگسرای شهروند بجنورد

30/09/1394

آدابی از شب چیلله در بجنورد : آقای « محمد مهنانی » مجری برنامه های صدا و سیمای استان خراسان شمالی چنین سخن گفتند :

بجنورد شهر شادی و سرور : « چهل روزچیلله بزرگ داریم و بیست روز چیلله کوچک که چارچار (4روز از چله بزرگ و 4 روز از چله کوچک) زمان قدرت نمایی دو چله است. میوه های شب چیلله قدیم هندوانه و انار بود که دل و جگر انسان را در تابستان خنک نگه می داشت. درا ین شب برای عروس چلگی می بردند که علاوه برخوراکی ها، گوسفند پیشانی سفید، لباس سفید که نشان سفید بختی باشد در این هدایا دیده می شد. به پیشانی گوسفند آئینه که سمبل روشنایی است وصل می شد و گوش هایش را، روبان یا نخ سفید می بستند. بجنورد شهر شادی و سرور است و حتی در سکه هایی که در بجنورد ضرب شده کلمه « دارالسرور » نقش بسته است»

چاپ دوم فرهنگ لغت ترکی بجنوردی نوشته فاطمه عزیزی منتشر شد

سلام رفیق قافله : شریک دزد

وقتی اختیارت امورات را به دست کسی می سپاری ، کسی را وکیل کارهایت می کنی ، ازش انتظار داری که تمام تلاشش را برای حفاظت و حراست از مسئولیت هایی که بنا بر وکالت پذیرفته انجام دهد.

حال اگر این وکیل یک روز تا لنگ ظهر بخوابد ،

یک روزی هوس کند به سیاحت جنگل های شمال برود ،

یک روز تو رو در بایستی بماند و مجبور شود در کوچه ... شهرستان گرمی کباب بره بخورد

یک روزی از سر دلسوزی !!! زن جوان بگیرد و ....

مختصری در مورد ایل ترک استاجلو

نویسنده : بهمن رنجبران

ایل بزرگ ترک استاجلو ( استجلو٫ اوستاجالو٫ اوستا حاجی لو)

ایل بزرگ استاجلو استاجلو ( استجلو٫ اوستاجالو٫ اوستا حاجی لو) : در نام استاج. استاجلو. این ایل اصلا از ترک هاى ترکیه مرکزى٫ نواحى سیواس - آماسیا ( آماسیه ) - توکات ( توقات ) - قیرشهر موسوم به اولو یؤروک می باشند که از نخستین پیروان و گروندگان به شیخ جنید و شیخ حیدر در آناتولى و بعدها از موسسین و ارکان امپراطورى صفوى به شمار می آیند. استاجلوها در تمام سطح ایران (کرمان٫ کردستان...) و آذربایجان پخش شده بودند.

چرا تحریف واقعیات تاریخی (1)

نویسنده : بهمن رنجبران

از محققین و علاقه مندان تاریخ ایران ، بخصوص تاریخ خراسان خواستاریم :

قبل از مطالعه شرح :  قرقلو یا قرخلو ، افشار ، ترکمان و ترکمن ، به صفحه های  34 و 38 و 39 و 45 و 46 و 48 کتاب: نادر صاحبقران نوشته توحدی ، مراجعه ، وبا مطالعه و بررسی و مقایسه و سنجش آنان با شرح واژه ها و ایل و تبار و قومیت « قرقلو یا قرخلو ، افشار، ترکمان و ترکمن » و همچنین با در نظر گرفتن مقاله ، آقای محمد مرادی ( اینجا )، که در همین رابطه و موارد دیگر مشروحه ای دارند ، که عینا پس از شرح موارد فوق ، درج میگردد ، نظر خود را اعلام و ارسال نمایید تا مورد استفاده قرار گیرد.

متن کامل این مقاله را در منبع مطالعه فرمایید : منبع : اینجا

بخش های پنهان زندگی ترک ها در کتاب دیوان لغات الترک

سال 2008 از سوی یونسکو به عنوان سال محمود کاشغری و دیوان لغات الترک نامگذاری شده است. محمود کاشغری اولین نویسنده تورکولوق جهان می باشد. امسال هزارمین سالگرد ولادت محمود کاشغری می باشد.

محمود بن حسین بن محمد الکاشغری (قشقرلی) در هزار سال پیش در ترکستان شرقی (سین کیانگ چین) از بی بی ربیعه البصری متولد شد. پدر وی از خانات قره خانی بود. وی برای تحصیل به عراق رفت و سالیان درازی در بغداد رحل اقامت گزید. وی دیوان لغات الترک را برای دستگاه خلافت تالیف کرد زیرا دولت های ترک متحدان اصلی عباسیان محسوب می شدند. این دیوان شامل واژگان ترکی به خط عربی، رباعیات ترکی عتیق " دورتلوغ " از انواع حماسی، رثائی، شبانی، ادبی و غنائی و نیز نقشه هایی از مناطق تحت استیلای دول ترک چون قراختاییان می باشد. وی سپس به زادگاه خویش بازگشت و در سن 97 سالگی در قصبه اوپال در نزدیکی کاشغر دار فانی را وداع گفت. علیرغم مخالفت های دولت چین، در سال 2006 آرامگاهی در مدفن وی بنا گردید.

زندگانی حاجی بکتاش ولی

دکتر حسین محمدزاده صدیق

  بکتاش ولی خراسانی که بعد از وفاتش در سال 669 هـ . (1271 م.) به حاجی بکتاش ولی معروف شد، در روزگار خویش از شهرت چندانی برخوردار نبوده است، به گونه‌ای که، نامش در هیچ یک از منابع زندگی‌گزاری آن روزگار نیامده است.

 ظاهراً وی در جوانی به جنبش باطنی‌ گرایان بابائیه در عصر سلاجقه‌ی روم در قرن هفتم پیوسته و به تدریج مریدان و علاقه‌مندان شیعی و علوی را دور خود جمع کرده و طریقتی بنا نهاده است که پس از فوتش با نام بکتاشیه معروف شده است.

بویوک خاقان صاحبقران امیر تیمورینگ حکمتلی سٶزلریدن :

· کوچ عدالتده دور.

· عدل و احسان بیلن جهان گلشنی آباد بولور.

· عداوت ایمس، عدالت یینگه دی.

· هرمملکتده عدالت ایشیگینی آچدیم، ظلم و ستم یولینی توسدیم.

· سلطنتیمنی باشقریشده اوچره گن هر قنداق واقعه و ایشنی، توزوک اساسیده حل قیلدیم.

قایناق : بابور کولتورئل انجمنی

چیلله گئجه سی اس ام اس لری

 یئنه پاییز قورتولدو. یئنه چیلله گئجه سی گلدی. بو گئجه نین دب لری تورک میللتینین ان گؤزل دب لریندن ساییلیر. بو گئجه ده تورکی SMS لر له یولداشلاریمیزی یاد ائیله ماق یاخشی اولار! نئچه تورکی SMS چیلله گئجه سی اوچون تاپدیم، دئدیم بورادا یازیم، بلکه نئچه نفر ده سئوگیلیسینه تورکی SMS یوللاماق ایسته ین اولدی !

 بو گئجه آلمیشام چیلله قارپیزی
سالمیشام چایدانا یاشیل یارپیزی
هر زادیم وار فقط یوخدو سئوگیلیم
آللاهیم سن یئتیر ، من سئون قیزی

گول اوزونوز انار کیمی قیرمیزی، گئجه نیز چیلله قارپیزی کیمی شیرین، گولماغینیز پوسته کیمی داواملی و عمرونوز چیلله گئجه سی کیمی اوزون و غملرینیز آونون گونو تکین قیسغه اولسون .

 " روی گل شما، به سرخی انار؛ شب شما به شیرینی هندوانه ؛ لبتان مثل پسته خندان، عمرتان به بلندی چئلله و غم هایتان به کوتاهی روزش باد."

موقوفات خطی ترکی در کتابخانه آستان قدس رضوی

در کتابخانه‌ی کهنسال و 1100 ساله‌ی آستان قدس رضوی، 67 نسخه به زبان ترکی مجموعه‌ی نسخه خطی آن را همراهی می‌کند که باعث غنا و جامعیت زبانی آن‌ها گردیده است.

ﯾﻠﺪﺍ : "ﯾﻠﺪﺍ " ﻭﺍﮊﻩﺍﯾﺴﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ « ﺗﻮﻟﺪ » ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﺯﺑﺎﻥ ﺳﺮﯾﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎﯼ ﻣﺘﺪﺍﻭﻝﺯﺑﺎﻥ « ﺁﺭﺍﻣﯽ » ﺍﺳﺖ. ﺯﺑﺎﻥ " ﺁﺭﺍﻣﯽ " ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺯﺑﺎﻥﻫﺎﯼ ﺭﺍﯾﺞ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎﻭﺭﻣﯿﺎﻧﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﺮﺧﯽ ﺑﺮ ﺍﯾﻦ ﻋﻘﯿﺪﻩﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﻭﺍﮊﻩ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺎﻥ ﮐﻪ ﺧﻄﻮﻁ ﺍﻟﻔﺒﺎﯾﯽ ﺍﺯ ﺭﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﭼﭗ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷﺪﻩ، ﻭﺍﺭﺩ ﺯﺑﺎﻥ ﭘﺎﺭﺳﯽ ﺷﺪﻩﺍﺳﺖ .

واژه چیلله : " چیلله " اسمی است که از فعل " چیلمک " ترکی به معنای (زدنِ پرتابیِ توام با ضربه) ساخته شده است.
در ترکی یای یعنی کمان، چیلله نیز یعنی زه (در اینجا زه کمان) و نیز محل زه برای گذاشتن تیر در موقع انداختن آن، اوخ یعنی تیر (تیرِ کمان). در ترکی به تابستان نیز " یای" (در ترکی خراسان : تموز) گفته می شود از این رو وقتی گفته می شود "یایین چیلله سی  (چیلله زمستان)"، تداعی کننده ی کشیدگی نهایی کمان به هنگام انداختن تیر) یعنی نهایت و اوج کشیدگی شب در اول زمستان یا "چیلله تموز " (چلّه تابستان) که چهل و پنج روز رفته از تابستان است.

دلایل اثبات کننده ریشه شب چیلله است که در فرهنگ ترکان نهفته است. دانستن این مطلب ترک ها را صاحب بلامنازع شب چیلله نمی سازد، بلکه این شب از برای تمام مردمان جهان است که در پی نیکی ها روزها را سپری می کنند و از دژخیم شب ها متنفرند و دوستدارند انسان های آزاده را در شادی های خودشان شریک کنند و پیغامی است برای همه نژاد پرستان که ایران سر زمین کردهای آزاده و ترکهای راستین و لرهای غیور و عربهای غیرتمند و ترکمنها و فارسها و ... است. اگر ریشه سنتی در ملت یا قومی غیر از فارسها جستجو می شود ننگ نیست که جمع کثیری از دانشمندان وطن فروش امثال حمد کسروی بسیج شوند و برای آن یک ریشه فارسی بیابند! اگر چه ریشه ای که در نهایت برای چیلله ساختند (یلدا) از یک واژه سریانی است که باز هم فارسی نیست!